Een mens is nooit te oud om te leren. Elke uiting van ‘been there, done that, seen it all’ zou niet meer zijn dan een teken van hetzij een sluimerende, aankomende dementie of een ontmaskering van een reeds bestaande maar zorgvuldig gecamoufleerde reeks verstandelijke beperkingen. Althans, zo heb ik altijd gehoord van mijn voortreffelijke leraren.

Helaas blijken er, meer dan wenselijk is, mensen te bestaan die vinden dat ze al zodanig veel weten over autisme, over mensen met autisme, over ondersteuning van die mensen of van hun omgeving, of over alles wat er rond bestaat, dat ze eigenlijk niets meer kunnen bijleren.

Alles wat er moet over geweten worden, hebben ze al gehoord, tot vervelenstoe zelfs. Alles wat leeswaardig was, hebben ze al gelezen. En voor de rest … is er nog hun ‘fingerspitzengefühl’, dat natuurlijk talent van hen dat maakt dat ze autisme onvoorstelbaar aanvoelen. Zonder zelf ook maar in de buurt van het spectrum te komen uiteraard.

Het belangrijkste is dat ze vinden dat ze niet meer kunnen bijleren. En al helemaal niet van dat stelletje arrogante ervaringsdeskundigen die warrige verhalen gaan vertellen over zichzelf.

Geen inleefavonden voor hen, want ze leven zich toch elke dag in met dat lastige kind of die koppige jongvolwassene van hen. Geen ervaringsuitwisseling voor hen want daar hebben ze bijlange geen tijd voor, en zeker niet als het gratis is. Geen zin om een boek over autisme of het aspergersyndroom te lezen, of een tijdschrift, want dat zijn toch allemaal zulke deprimerende artikelen, of er staat niets nieuws in. Geen nood om zich lid te maken van een oudervereniging, want uiteindelijk staan ze er toch zelf voor.

Jammer, denk ik dan, want in de praktijk blijkt vaak dat u er weing of niets van bakt. Uw specialisatie, uw specialisme, uw ‘inzicht’ … blijkt u vaker dan u denkt in de steek te laten of voor schut te zetten.

In plaats van het blasé ‘been there, done that’ te blijven aanhouden, is het belangrijker u af te vragen of wat u kent nog wel aangepast is aan de veranderde context, of u nog luistert naar de personen om u heen, of u niet vooral praat tegen muren of zelfs in de woestijn.

Maar so what, natuurlijk. Wie ben ik om te zeggen wat u moet doen, u als jarenlang deskundige, cum laude afgestudeerd aan de Universiteiten van het Leven, van Leuven of van Louisiana ?

Ofwel is u verguisd en vereenzaamd als alleenstaande ouder, en hoeft u het allemaal niet meer te horen. U wil alleen maar rust. Geen praatjes, geen blabla, geen tralala. U wil praktische tips en hapklare toepasbare vaardigheden, sjablonen, lijstjes, schema’s, hulpmiddelen … en laat de rest maar voor na de pauze.

Ofwel maakt ’t niet uit wat u zegt of doet, en wordt u als deskundige op handen gedragen, maakt ’t niet veel meer uit want iedereen volgt u. Begrijpelijk dat u dan kiest voor de weg van de minste moeite. Fris blijven is niet zo eenvoudig, daar heb ik alle begrip voor.

Zelf heb ik al wel wat gelezen, gezien, meegemaakt, maar toch voel ik elke dag als nieuw aan. Ik heb nog nooit morgen meegemaakt voor vandaag voorbij was. Dus als ik morgen opsta, in om het even welke hoedanigheid, zal ik niet meer weten over die dag als anderen. Als ik morgen niet meer open sta voor andere informatie dan die ik al heb, brengt me dat een stapje verder naar het moment dat ik gisteren zal zijn, dat ik tot het verleden zal behoren, en dood zal zijn.

Sommige mensen die hun leven lang met autisme te maken krijgen of op een of andere manier deskundigheid verwerven, trappen in die Caesear-val, de ‘veni, vidi, vici’- val. Het maakt hen doofblind. Blind voor de veranderende context. Doof voor mensen die hen interessante nieuwe verhalen vertellen. Het maakt hen zelfs moe mensen te zien, omdat alle mensen (met autisme) op elkaar beginnen te gelijken.

Als dat zo is, kan het goed zijn op te staan, naar de spiegel te gaan, een klap op elke wang te geven en zichzelf luid en duidelijk te zeggen: ‘Iedere dag kan ik bijleren, elke ervaring is een uitdaging’.