Landschip (1956 – 2017) … afscheid van een schipper

 

Landschip beschreef zichzelf vaak als volgt : “Verdwaald toerist in de mensenwereld. Gelooft dat autisten een goeie prijs-kwaliteitsverhouding hebben. Belangrijkste opleiding was naar eigen zeggen twee jaar kleuterschool. Mensen zijn volgens hem hoofden. Gehinderde hoofden vooral. Verder zijn er gelukkig koffie, wijn, tabak en een hond.”

Landschip had autisme en was niet verlegen hierover te communiceren. Hij speelde vaak met autisme in zijn werk, gebruikte deze categorie of dit label op een meta-niveau. Anders dan Nadia en Stephen Wiltshire, was Landschip geen kunstenaar met een of ander in het oog springend talent als gevolg van zijn autisme. Zijn autisme maakte eenvoudigweg deel uit van wie hij was. Niets meer of minder. Het paste in een kunstenaarschap dat geen ruimte bood aan een sensationeel talent of buitengewone gave.

Sinds de jaren tachtig heeft Landschip kunst gemaakt onder verschillende (schuil)namen. Ndizi Zinatosha, Efflux, The Joseph Boys … waren daar enkele van.  Ook in de sociale media en in publicaties (zoals bij de Vlaamse Vereniging Autisme) is hij onder verschillende namen bekend.  Hij schreef er onder ander over de sociale noodzaak van zijn werk bij een communicatiebureau en zijn ideeën over autisme.

Naast ‘De onzichtbare autist’, een soort ‘autisme voor beginners’, schreef Landschip ook, samen de Nederlandse fotografe Loes Modderman, een brievenboek rond autisme, Dubbelklik (EPO/Autisme Centraal). Op deze blog mocht ik twee jaar geleden een klein interview (5 vragen aan Landschip) met hem meemaken. Landschip was aanwezig op Twitter, Facebook en Instagram.  In mei van dit jaar kon regisseur Warre Keuppens (Lucas School of Arts) met ‘Gehinderde Hoofden’  een zeldzaam beeldportret van Landschip maken.

In zijn werk gebruikte hij verschillende materialen, en is er een aanzienlijke evolutie te zien. Als er echter een constante, een herkenbaar terugkerend element is, dan wel zijn onomfloerste, ironische en directe stijl. Een van de terugkerende elementen doorheen Landschip’s vroege werk is een vorm van hiërogliefen. Hij wilde hiermee naar verluidt het belang van communicatie benadrukken. Later verdwenen de hiërogliefen en begon Landschip tekst en beeld te combineren. Zijn werk verloor echter nooit zijn weerspannige en geëngageerde karakter. In 1986 zette Landschip, geïnspireerd door de Chambre D’amis van kunstbezieler Jan Hoet, zijn project Antichambre op. Hoewel hij geen deel uitmaakte van de officiële expositie uitte hij zijn opinie en eigenzinnige antwoord door een chambre te maken op een vervallen industriesite.

Samen met een vriend vormde hij tevens het duo The Royal Givers. Om te protesteren tegen de wapenwedloop bracht hij wekelijk een bezoek aan het Antwerpse Museum voor Schone Kunsten met zijn eigen kunstwerken om de leemtes in de permanente tentoonstelling op te vullen. Leemtes die waren ontstaan door kunstwerken die in leen waren gegeven of die gerestaureerd moesten worden. Later ging Landschip meer in de videokunst en schreef er in mei 2016 met onderstaand fragment zelfs kunstgeschiedenis.

Kijkers in verwarring brengen door ze op een verkeerd been te zetten is een van de belangrijkste rode draden binnen Landschip’s oeuvre. Het is nooit echt duidelijk op welk moment er ernst en wanneer er ironie speelt. Deze verwarring wordt nog aangezwengeld doordat de kunstenaar zich incarneert in een vorm van karakter. Deze indruk groeit door het veelvuldig gebruik van schuilnamen, maar ook doordat Landschip zelden bereikbaar is voor interviews, or bespiegelingen over zijn eigen werk. Slechts een handvol mensen hebben de kunstenaar in het  dagelijks leven gekend. Zijn laatste werk was een reeks zeemanshoofden. Zijn laatste online woorden waren de aankondiging van een zomersluiting.

Deze afscheidstekst is geïnspireerd door de teksten en kunst van Landschip zelf en de teksten over Landschip geschreven, onder andere in Mental Illness in Popular Culture van Sharon Packer (Praeger, mei 2017)

7 Comments »

  1. Tjonge, is het al zo vijf jaar geleden. Ik kende hem vooral als een vriendelijke man op het forum waar ik toen op zat, en later babbelde ik ook regelmatig met hem op Facebook. Ik heb hem nooit in het echt ontmoet.

    Ik heb genoten van onze kleine maar fijne gesprekjes. Dag mooi mens.

    Geliked door 1 persoon

  2. A lot of thanks to make room on this website for the sad loss of such a lovely and talented human, man and artist. May he rest in peace and may his work stay alive.

    Toko
    from Brasil

    Like

  3. IK GA HEM NIET MISSEN WANT HIJ IS NIET DOOD
    DOOD BESTAAT NIET
    JOHNY I LOVE YOU
    JOHNY I LOVE YOU
    JOHNY I LOVE YOU

    Like

  4. We kenden hem via FB, vanaf begin 2015 en naar aanleiding van de 100ste herdenkingsverjaardag van zijn leraar schilderen aan de Academie van Antwerpen Albert De Deken, mijn schoonvader.
    Ik vroeg of ik hem mocht vermelden als oud leering in het boek. Zeer opgetogen antwoordde hij bevestigend dat dit voor hem zeer veel betekende, maar dat ik hem enkel onder de naam “Landschip” mocht citeren….

    Geliked door 1 persoon

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.