Meer bewegen, minder eten en beter slapen, het is de rode lijn door allerhande raad om gezond(er) te leven die ik, al zolang ik me herinner, krijg van allerlei soorten artsen tot aanhangers van een gezonde geest in een gezond lichaam.

Gemakkelijker gezegd dan gedaan. Die gezonde geest in dat gezond lichaam kan volgens de Romeinse dichter Juvenalis immers niet los gezien worden van een dapper hart dat elke inspanning verdraagt en toorn noch verlangen kent. Een gezonde geest, daarover is nog twijfel, maar een gezond lichaam heb ik zeker niet. Ook dat dapper hart, dat verdragen van elke inspanning en het niet kennen van toorn of verlangen … het is mij niet gegeven.

Deze en andere adviezen rond gezondheid kunnen dus best met een flinke korrel zout worden genomen. Wie daar toch absoluut in doorgaat, riskeert volgens mij ziek te worden. Ook in mijn tocht langs diverse beroepskrachten die bezig zijn met gezondheid en voeding, heb ik gemerkt dat hun raad nauwelijks realistisch is in mijn leven. Al van toen ik kind was, heb ik veel moeten letten op mijn gewicht, maar ik ben bij de meeste diëten ziek gevallen.

Gewoon meer bewegen, minder eten en beter slapen, krijg ik wel eens te horen als ik mijn knotsgekke ervaringen bij diëtisten vertel. Verder moet ik mij gewoon niet al te veel aantrekken van ziektes als diabetes, obesitas, het metabool syndroom, aderverkalking, pancreas – en leververvetting en andere ‘welvaartsziekten’. Iedereen is wel een beetje dik.

Daarnaast bestaan er duizend-en-één tegenstrijdige meningen over wat ‘voldoende’ beweging, ‘gezond’ eten en ‘goed’ slapen is.  Ze hebben vooral gemeen dat ze elkaar afwijzen, elkaar tegenspreken en allen even heilig overtuigd zijn van hun eigen waarde. Ze veronderstellen ook dat mensen die ‘gezond’ willen leven enorm veel tijd en energie, huishoudelijke vaardigheden, kennis van niet-alledaagse ingrediënten, behoorlijk wat geld en een meegaand sociaal netwerk hebben. Zo iemand heb ik in mijn leven nog niet mogen ontmoeten. Ik betwijfel ook sterk of zo iemand wel bestaat.

Kortom, als het op gezond leven aankomt, sta je er meestal alleen voor. Je kan hoogstens afgaan op bepaalde bloedwaarden, maar ook daar bestaat veel onenigheid over.  Elk ziekenhuis en elke arts lijkt andere alarmwaarden te hanteren, waardoor de voorgestelde therapie natuurlijk ook verschilt. Volgens de ene heb ik nog maar enkele maanden te leven, volgens de andere ben ik volstrekt gezond en mag ik mijn levensstijl vooral niet veranderen. Nog een ander stelt dan weer voor medicatie in te nemen om bepaalde bloedwaarden naar boven of naar onder te corrigeren. Wat zijn ene collega dan weer ‘cosmetische ingrepen’ noemt, en zijn andere collega  als ‘misdadig’ beschrijft.

Gezond leven, heb ik uiteindelijk gemerkt, is iets wat je alleen niet kan volhouden.  Het is iets waar je omgeving in mee moet. Zowel op vlak van bewegen, eten als slapen. Zo experimenteert mijn liefste al een tijdlang met niet-invasieve gezondheid bevorderende methodes. Geen dieet of filosofie van bestsellers verkopende tv-koks, maar manieren om inzicht te krijgen in voedingsstoffen en welke beweging hoeveel energie verbrandt.

Zo hebben wij een tijdje gewerkt met het boek ‘Naar een lichter en gezonder gewicht’ van het UZ Leuven, dat zich richt op mensen met een beperking en gewichtsproblemen door extreme voor-/afkeuren van voedsel, te veel eten, selectief eten, eenzijdig eten, dwangmatig eten en te weinig bewegen. Het is een methode die ermee rekening houdt dat degene die het dieet volgt niet kookt, geen kennis heeft van voedingsstoffen, voeding ziet als iets functioneel en geen fitness-expert is.

Het ‘stippendieet’, zoals wij het noemen, werkt met groene, oranje, blauwe en rode stippen, waarbij 1 stip gelijk is aan 25 Kcal.  In de bijhorende map staat beschreven welk voedsel in welke mate groen (gezond), oranje (minder gezond), blauw (voor speciale dagen) en rood (liever niet) is.

Al naargelang het dieet dat je kiest, krijg je een aantal stippen ter beschikking. Wie bijvoorbeeld een pizza eet, zal voor de rest van de dag niet veel meer eten. Wie daarentegen gezonder voedsel eet, kan dit meer spreiden over de dag.

Enkele nadelen aan deze methode is dat het soms wat veel is om in te vullen, dat ook je omgeving mee moet willen (dus het goede voorbeeld tonen of meedenken), en dat wat je eet niet altijd even gemakkelijk berekenbaar is. Ook al laat het de meeste andere methodes ver achter zich.

Daarnaast hebben we beiden sinds een maand een Fitbit, of activiteitsmeter die elke dag stappen, hartslag, verbruikte calorieën en aantal uren slaap registreert, en aanzet tot elk uur minstens 250 stappen te zetten. Zelf heb ik mijn fitbit gekoppeld aan myfitnesspal, waarin je kan registreren wat je eet, waardoor min of meer duidelijk wordt hoeveel er in mijn mond is gegaan en hoeveel er verbrandt is. Hoewel ook dat wat gerelativeerd mag worden.

Na een maand fitbit weet ik alvast nog meer dat ik meer ‘stationair’ (zittend) dan actief ben maar op basis van mijn hartslag (zoals fitbit die meet) veel gezonder ben dan mijn (Amerikaanse) leeftijdsgenoten. Ik slaap echter (veel) te weinig, en doe er anderhalf uur over om ’s avonds in slaap te geraken maar ook ’s morgens om volledig wakker te zijn.

Sinds enkele weken blijk ik niet langer obees te zijn, zegt de weegschaal, en dat is al een reden om gemotiveerd verder te doen. Ook al is vermageren bij mij geenszins het hoofddoel. Dat is veeleer het vet – en suikergehalte in het bloed dat omlaag moet. Vooral ’s winters zal het een uitdaging zijn om, ondanks pijnlijke spieren en weer om geen hond door te jagen, te blijven bewegen en gezond te blijven leven.

Uiteraard is noch het stippendieet noch de fitbit een garantie om gezonder te leven. Het zijn slechts middelen, zoals na het avondmaal een halfuurtje wandelen, en als het kan de trap in plaats van de lift nemen. Het belangrijkste blijft, volgens mij toch, niet in de kramp te schieten als het gaat om je richten op gezond leven, maar enigszins kunnen ontspannen en graag leven. Voor zover dat mogelijk is met (iemand met) autisme uiteraard.