Laten we het eens over de autistische man hebben, moet de redactie van Linda. (mét punt) voor hun meest recente nummer gedacht hebben. Autisme is immers lang niet alleen meer voer voor psycho – en (ortho)pedagogen, of (kinder)psychiaters. Ook een hoop vrouwen krijgt ermee te maken. Voor Linda. is dat belangrijk, het tijdschrift mikt commercieel toch nog altijd vooral op vrouwen, van eind de twintig tot begin de veertig.

Samengevat en kritiek

Samengevat is het een onevenwichtig artikel geworden, dat veel ongenuanceerde ideeën van vroeger herneemt, en eerder polariseert dan nuanceert. Zowel van mannen als vrouwen, voor zover deze gender-opdeling nog van deze tijd is, wordt een karikatuur gemaakt.

Het artikel wordt nog enigszins gered door de inbreng van het koppel Jasper en Martha Wagteveld- Osborne, maar naar mijn gevoel onvoldoende om de beeldvorming te redden. Heb je één koppel waarbij er sprake is van autisme gehoord, dan heb je immers maar één koppel gehoord. En verder vooral een journaliste die duidelijk haast had om overal wat (gedateerde) informatie bijeen te sprokkelen.

‘De helft van alle mannen met autisme heeft een liefdesrelatie’

De ‘longread’ (een lang artikel dus) begint ermee dat ruim 75 procent van de autisten man zou zijn. De helft daarvan zou ook gewoon een partner – of liefdesrelatie hebben, staat er.  Meestal met een vrouw, stelt de journaliste. Een bronvemelding van dat percentage wordt niet vermeld, maar ik twijfel of het een realistische gok is.

Andere soorten relaties dan deze worden in het artikel dan ook niet besproken. Dat zegt meteen iets over het vrij conservatieve perspectief op relatievorming die de schrijfster van het artikel hanteert. Daarnaast put de schrijfster ook uit ervaringen van psychologen en autismedeskundigen zoals Simon Baron-Cohen (en diens ‘extreem mannelijk brein’-theorie).

Is een autistische man niet gewoon een man?

In het artikel voegt de journaliste er aan toe dat lang niet iedereen er van overtuigd is dat er zoiets bestaat als een autistische man. Misschien is er geen verschil tussen een autistische en een gewone man.

De meeste mannen doen volgens het artikel in elk geval erg hard hun best om autistisch gedrag te simuleren. Ze staren zich blind op het belang van hun werk, gaan op in hun bezigheden zoals klussen, sport kijken met alcohol, en steeds hetzelfde nieuws bekijken. Daarenboven zuchten ze als ze over emoties moeten praten, complimentjes moeten geven of seks anders dan instrumenteel moeten benaderen.

Zowel de autistische als de gewone man zijn dus eigenlijk de vreemde man uit de klassieke song van de Vlaamse zangeres Ann Christy. Niet voor niets is ‘dag vreemde man’ ook de titel van een intussen klassiek geworden boek van journaliste Veerle Beel (De Standaard) rond partnerrelaties van mensen met en zonder autisme. En het moet gezegd: op sociale media en binnen praatgroepen lijken veel mannen met autisme aan dat toch wel stereotype beeld te beantwoorden.

Overdaad aan sociale en emotionele lenigheid kan je de meeste mannen met autisme dan ook niet echt verwijten. Ook al zijn er natuurlijk veel variaties daarin en kan je niet veralgemenen. Er zijn ook mannen met autisme die zichzelf ook wegcijferen, en lief zijn. Alleen, zijn ze dan nog wel mannelijk genoeg?

Mannen met autisme hebben ook zo hun voordelen

Bovendien, stelt het artikel verder, hebben mannen met autisme ook hun voordelen. Ze zijn eerlijk, direct, loyaal, authentiek, goed in klusjes en betrouwbaar. En “er is een grote kans dat een man met autisme zegt dat hij nu wel met je wil neuken. En dan kun jij antwoorden dat je ook zin hebt, of niet. Lekker duidelijk”. Vermoedelijk gaat het dan wel over de Nederlandse man. Vlaamse mannen gebruiken het n-woord alleen als ze een Nederlandse vrouw willen poepen. Of dat denk ik toch.

Vrouwen, romantisch tot op het bot en hoogemotioneel

Vrouwen, schrijft de journaliste in Linda, zijn daarentegen romantisch tot op het bot, flirten door hun haar wild los te gooien of mysterieus vanonder hun wimpers te kijken. Ze verlangen emotionele omgang, diepgang en steun, begrip, intimiteit en kletsen onafgebroken over hun emoties, met bijpassende lichaamstaal.

Vrouwen kunnen steeds vaker voor zichzelf zorgen, en kunnen ingeval van ontevredenheid hun schermpjestuurder of ‘maker’ bij de relatiepsycholoog altijd wegzetten als narcist of autist. Voor hen heeft de journaliste een ontnuchterende boodschap: “Jullie denken voor anderen en praten daar oeverloos over. Mannen, vergeet het maar, autist of niet, die denken niet voor jou, en gaan niet graag op de zwets-toer”.

Het koppel met autisme aan het woord

In artikels over ‘de autistische man’ en ‘de empathische vrouw’ is er meestal ook een koppel dat aan het woord komt. In het verleden leidde dat wel eens tot ventilatie van ongenoegen en verzuchtingen.

In dit artikel komt het koppel Jasper en Martha Wagteveld-Osborn aan het woord. Jasper heeft autisme, en ziet een relatie met iemand die autisme heeft als ‘topsport’ voor beiden. Zijn vrouw Martha heeft geen autisme. Samen hebben ze een zoon.

Voor Jasper is op tijd komen super essentieel, vertelt zijn vrouw. Ook kunnen opladen, geen sociale interacties moeten verdragen, is voor hem belangrijk om te kunnen (blijven) functioneren. Af en toe moet hij er volgens haar wel aan herinnerd worden wat haar verlangens zijn. “Als maar ondubbelzinnig wordt verteld wat er moet ebeuren”, is hij bereid tot aanpassingen”, zegt ze. Maar … Jasper moet ook niet altijd de autismekaart spelen, volgens Martha. Hij kan dus ook gewoon een vervelende vent zijn.

Mannen (met autisme), je zou er eigenlijk vooral medelijden mee kunnen hebben

Met mannen in het algemeen, en zeker met mannen met autisme, zou je eigenlijk vooral medelijden kunnen hebben, eindigt het artikel in Linda. De stakkers weten gewoon niet wat er gaande is in de wereld die vooral door vrouwen gerund wordt.

Of zoals een psychologe stelt: “De mannen in mijn praktijk zitten bedremmeld voor zich uit te kijken. Hun vrouw is boos op hen en ze weten niet waarom. Ze lullen hen volledig onder de tafel.” Of zoals een man aan het einde van het artikel zegt over zijn (zeurende) vrouw: “Ze komt binnen met een boos gezichtje, kijkt rond als een forensisch onderzoek en somt dan op wat er allemaal niet goed is.” Er is dus nog wat werk als het aankomt op relaties, maar evengoed op vlak van beeldvorming rond mensen met autisme in glossies.

De Autistische man verscheen in het tijdschrift Linda, de special ‘Slim is Sexy’, van 16 oktober 2019