Het echte obstakel voor acceptatie van neurodiverse aandoeningen zoals autisme is dat veel samenlevingen van nature normatief zijn: niet alleen om gedrag te verwachten maar vaak om gedrag af te dwingen dat heel dicht bij het gemiddelde ligt. “Veel van de uitdagingen waarmee mensen met autisme dagelijks worden geconfronteerd zijn geen ‘symptomen’ van hun autisme maar drempels die worden opgelegd door een samenleving die weigert basisvoorzieningen te beiden aan mensen met cognitieve beperkingen“, schrijft de Amerikaanse journalist Steve Silberman.

Toch is er geen reden waarom dit van ons zou vereisen dat we andere geesten op een bekrompen en conformistische manier beoordelen. Veel mensen hebben nooit echt geprobeerd zich voor te stellen hoe samenlevingen zouden kunnen worden geconstrueerd om beter te passen bij het diverse landschap van de menselijke geest. Maar er is alle reden om te denken dat als we die match zouden kunnen verbeteren, de voordelen overvloedig zouden kunnen zijn.

Om uit ervaring te oordelen, zijn menselijke geesten geneigd conservatief te zijn: zich het meest op hun gemak voelen onder anderen van gelijkgestemden.  Als we de geest van een ander niet kunnen doorgronden, vinden we het een uitdaging om met hen samen te leven. Dit verklaart ongetwijfeld gedeeltelijk waarom we andere dieren zo meedogenloos te vatten in antropomorfismen. Onze rijke diversiteit van persoonlijk karakter heeft weliswaar eindeloze verkwistende en wrede persoonlijke conflicten met zich meegebracht maar het stelde ook elk individu met ontwikkelde sympathie in staat zijn geest te verrijken door omgang met individuen wiens temperament, denken en idealen verschilden van het zijne.

Philip Ball, natuurwetenschapper, in ‘The Book of Minds: How to Understand Ourselves and Other Beings, From Animals to AI to Aliens’, uitgegeven bij University of Chicago Press (Juni 2022) (eigen vertaling)