Dat er heel wat goede maar ook heel wat verwarrende informatie rond autisme verschijnt, is waarschijnlijk zacht uitgedrukt. Zeker op websites die even snel opduiken als verdwijnen en gemaakt lijken door robots die lukraak informatie over autisme op het internet oogsten en die zonder verdere context knippen en plakken.

Zo is Laurens, wiens zus onlangs heeft ontdekt dat ze autisme heeft, verrast dat autisme nog niet zo lang is ‘uitgevonden’. Hij mailt me immers deze vraag : ‘Naar het schijnt is autisme, zoals het nu bestaat, pas uitgevonden rond het begin van de 21ste eeuw. Ik vroeg me af hoe het eraan toeging de vorige eeuw?’

Op het eerste gezicht lijkt het antwoord op je vraag, Laurens, het gevolg van een misverstand. Je hebt vermoedelijk een artikel gelezen dat in de twintigste eeuw is geschreven en zomaar is overgenomen. In het artikel stond waarschijnlijk iets als ‘autisme is in deze eeuw voor het eerst vastgesteld’. Met ‘deze eeuw’ heeft hij dan ‘de twintigste eeuw’ bedoeld. Een kort antwoord zou dus kunnen zijn : “Nee, autisme werd niet uitgevonden, niet in deze eeuw en ook niet in een andere. Autisme werd voor het eerst vastgesteld (of beter nog: benoemd) in de twintigste eeuw”. Hoewel dat misschien wat te kort door de bocht kan zijn.

Het hangt er immers ook van af wat je met autisme bedoelt. Of je de beschrijving van autisme, de maatschappelijke term, de classificatie of categorie, de diagnostische term of de groep mensen met autisme zoals ze nu bestaan bedoelt.

Er zijn dus veel antwoorden mogelijk op je vraag, maar meestal is het antwoord ‘ja’. Ja, autisme bestond al voor deze eeuw (en naar het schijnt ook nog veel vroeger). Het was toen niet moeilijker of eenvoudiger om te leven met autisme dan nu, denk ik. De samenleving was dan ook heel anders, en toch in zekere zin ook helemaal hetzelfde.

Hoewel ik ook van de vorige eeuw dateer, en bijna een halve eeuw autisme heb, heb ik slechts een heel klein stukje van de evolutie van autisme tot nu meegemaakt. Hoe het precies zit en zat, lees je ongetwijfeld beter in populair wetenschappelijke informatieve boeken over autisme die vrijwel allen een historisch overzichtje geven.