Lifehacks voor meiden met autisme is een boek voor ‘meiden’, meisjes, van acht tot achttien jaar, dat informatie, tips, en (eenvoudige) oefeningen geeft om te leren omgaan met de uitdagingen van het dagelijks leven met autisme. ‘Lifehacks’ is geschreven door zowel ervaringsdeskundige vrouwen als beroepskrachten. Het boek is zo gestructureerd is dat je er naar hartenlust in kan grasduinen, dus zelf kan bepalen wat je eerst en wat pas later leest.

Elk van de 46 hoofdstukken in Lifehacks heeft een thema of eigentijds onderwerp, met kernachtige titel (zoals ‘Knelschoenen en kriebelonderbroeken’, ‘luisteren naar je lijf’, ‘opgeruimd staat netjes’). De thema’s of onderwerpen zijn zeer divers , van smartphone en internet tot relationele worstelingen, en worden vergezeld van een aantal ‘hashtags’ (#kledingkeuze, #weinigeten, #lichamelijkeveranderingen).

De structuur van de hoofdstukken loopt gelijk. Het begint met een korte algemene uitleg met twee korte situatieschetsen, over een meisje in het lager – en secundair onderwijs, en hun ervaringen met dat thema. Daarop volgt wat meer informatie over het thema, en tips of ‘lifehacks’, eerst voor de meisjes met autisme zelf, vervolgens voor hun vrienden/vriendinnen, en tot slot voor ouders, leerkrachten en andere betrokkenen. Soms vermeldt het hoofdstuk een QR-code, dat verwijst naar extra (oefen)materiaal. Dan moet je (helaas) wel registreren en inloggen op de website van de uitgeverij.

Het is misschien vreemd om als iets oudere man met autisme een recensie te schrijven over een boek dat in de eerste plaats bedoeld is voor meisjes met autisme. Toch sprak de boekpresentatie mij op een of andere manier ook aan. Als mens, als man met autisme, als partner van een vrouw met autisme, maar ook als actieve ervaringdeskundige die ook in contact kom met ouders en meisjes met autisme. Een boek over en voor vrouwen met autisme hoeft bijlage niet alleen gelezen en/of besproken te worden door vrouwen met autisme. Uiteraard kan ik het boek niet lezen vanuit eigen ervaringen, maar wel als geïnteresseerde leek. Dat weerspiegelt zich uiteraard in mijn mening over dit boek.

In de eerste plaats wou ik ‘Lifehacks’ lezen om te weten of het interessant zou kunnen zijn voor vrouwen met autisme. De auteurs hebben daar ook over nagedacht en schrijven : “dit boek gaat over meisjes met autisme, maar kan ook interessant zijn voor vrouwen met autisme die willen terugkijken op hun jeugd”. Voor mijn vrouw, met autisme, is dat minder het geval geweest. Zij houdt, vanuit een persoonlijke voorkeur uiteraard, meer van iets diepgaandere, meer (populair)wetenschappelijk geschreven boeken, eerder dan boeken vanuit zelfhulp en ervaringsuitwisseling. Sommige hoofdstukken in die boek proberen wel in die richting te komen, maar de lezer(es) die wordt aangesproken is duidelijk een jong(er) meisje of een vrouw die met terugwerkende kracht leest. Dat is lang niet bij iedereen met autisme zo gemakkelijk en ook bijlange niet iedereen (ook zonder autisme trouwens) voelt zich daartoe aangetrokken.

Verder heb ik Lifehacks vooral als geïnteresseerde leek gelezen, weliswaar met eigen ervaringen als man met autisme. Misschien ben ik in het diepst wel een meisje of jonge vrouw met autisme, want veel van wat in het boek stond, sprak me ontzettend aan. Ik kan me best voorstellen dat dit boek een mooi naslagwerk is om af en toe te lezen, of te laten lezen aan je ouders of vriendinnen (zelfs vrienden) ingeval van misverstanden of als je iets graag wil verduidelijken maar daar niet de woorden voor vindt. Ook over niet zo eenvoudige onderwerpen staat er in het boek, vrij helder en zonder blad voor de mond, veel informatie, ervaringen en praktische tips waar je volgens mij best wel iets mee kan.

Zoals in elk boek rond of over autisme, zijn er ook in ‘Lifehacks’ stukken die sommige mensen zouden kunnen afschrikken (wegens te expliciet) terwijl ze voor anderen net taboe’s uit de weg gaan. Sommige mensen zouden ook kunnen vallen over bepaalde uitspraken rond identiteit en autisme (de nadruk op de persoon en niet het autisme). Tot slot kan je ook opmerken dat het boek hoofdzakelijk uit het standpunt van beroepskrachten is geschreven, en sommige stukken (zoals de situatieschetsen aan het begin van elk hoofdstuk) in het boek wat gekunsteld overkomen.

Voor een stuk gaat dat samen met de keuze voor de doelgroep, die meestal zelf (nog) niet schrijft over het eigen autisme, en de (heikele) thema’s (zoals identiteit en seksualiteit) die aangekaart worden. Het is ook duidelijk een boek dat geschreven is door Nederlandse en Vlaamse beroepskrachten en ervaringsdeskundige volwassenen met bepaalde culturele en terminologische keuzes die misschien niet door iedereen gesmaakt worden. In het algemeen wordt er echter wel heel respectvol over (mensen met) autisme geschreven.

Samengevat: Lifehacks is een praktisch en interessant boek dat zich hoofdzakelijk richt naar jonge meisjes en jonge vrouwen met autisme, maar ook naar anderen, zoals hun ouders en andere volwassenen (met of zonder autisme), die open staan om kennis te maken met ideeën en ervaringen van anderen.

Lifehacks voor meiden met autisme: handige tips voor dagelijkse problemen / Els Blijd-Hoogewys, Marleen Bezemer & Audrey Mol (red.) uitgegeven bij SWP