Als autistisch mens zou ik veel oog hebben voor details. Toch struikel ik er nog zo vaak over. Ik zie ze vaak over het hoofd. Zoveel oog heb ik er dus ook niet voor. Ook al hou ik er wel van, zonder ze op te zoeken. Ze maken mijn leven tot wat het is, een wirwar van details waarvan veel mensen het bestaan niet vermoeden. Ze maken mij zowel horendol als bij momenten heel erg blij.

Ik zie heel vaak details. Zo vaak dat het een uitzondering is dat ik niet eerst alle details en dan pas het volledige beeld zie. Ik zie eerst de vlekken en dan de vloer, eerst de letters en dan het woord, eerst de druppel in het oog en dan of iemand uit de regen komt of in de drop zit, eerst de kleurschakeringen in de pupil en dan het oog van de mens waar ik naar kijk die mij al minutenlang iets probeert duidelijk tem aken. Vooral als het niet klopt, zie ik het. Omdat ik erover struikel. Bij wijze van spreken dan wel. Hoewel soms ook letterlijk.

Ik zie details waar ik over val. Vroeger viel ik meer dan nu, in de letterlijke zin. Ik lag voortdurend op de grond. Meer zelfs, ik had een vorm van vallende ziekte, in medische zin. Tegenwoordig val ik alleen nog op details, vooral op details die niet volgens mij niet meteen passen in iets wat verondersteld wordt te passen. Zo val ik vaak op niet-passende mensen, en hun wonderlijke details, maar ook op details die opduiken omdat ze onbedoeld waren. Als er surrealisme verschijnt.

Hoewel ik wel eens te horen krijg dat ik niet genoeg op de ‘juiste’ details let. In die zin heb ik er niet echt oog voor, denk ik. Ook andere mensen struikelen soms over wat ik een detail noem. Zij verwijten mij dat soms, en vinden wat ik een detail vind een essentie. Terwijl ik mijn details ook geen details vind maar noodzakelijk om een beeld te maken. Doe eens normaal, hoor ik dan, en ik zie dat als een signaal dat we elkaar weer eens verliezen in vertaling.

Ik zie vaak ook details waar ik voor val, op val. Ik hoef daarvoor niet stil te staan en rond me te kijken. Het is als ik onderweg blijf dat er iets mij tegemoet komt, mij opvalt en mij iets probeert te zeggen. Het brengt me plots aan het lachen, of ontroert me door herkenning. Een tekening waarvan ik droomde die nu op het condens op het raam verschijnt, en nog net lang genoeg blijft staan om er met mijn smartphone een foto van te maken. Het is een al dagenlang verstopt oor dat zomaar ineens, zonder dat ik er iets voor deed, weer opengaat. Het zijn de oortjes van mijn smartphone die als wonderlijk genoeg niet in een wirwar verknoopt liggen, waarvan ik zelfs meteen het juiste oortje vast heb.

Soms is het iets dat opeens vanzelf lijkt te gaan, bijna moeiteloos, terwijl dat voordien en daarna niet meer zo gemakkelijk lukt. Het kan een mandarijn zijn die zich opeens in één keer laat pellen. Of dat moeilijk paar schoenen waarvan de veters zich nu net goed laten strikken. Mijn oog dat onverwachts op iets valt dat ik nooit meer dacht terug te vinden. Iets dat ik vertel en de ander lijkt het meteen te verstaan.

Soms is het iets wat anderen al lang niet meer opvalt, maar mij blij maakt. Zoals een esthetisch mooi kakje leggen, een 4,4 in de schaal van Bristol. Op maandag toch nog klaar zijn met het huis te poetsen als de poetshulp op dinsdag komt. Je hart die van geluk een sprongetje maakt als de auto’s voor en achter je ook ritsen. Uit die ontelbare schelpen op het strand er eentje vinden die je aanspreekt. Een glas dat valt maar zowaar stuitert in plaats van breekt.

Het kan ook geburen als wat gepland staat, ook vloeiend verloopt, min of meer zoals ik het me voorstelde, of zelfs beter. Zoals de huissleutels die net op het moment van die belangrijke afspraak precies op de juiste plaats lijken te liggen, terwijl ik daar anders minutenlang naar moet zoeken.

Het kan dat ogenblik zijn dat ik besef dat ik mijn horloge dertig minuten heb verzet om op tijd te komen terwijl ik er voordien zeker van was dat ik te laat zou komen (en nog iemand had verwittigd). Of die afspraak die ik dacht vergeten te zijn, en dan merk dat ik ze een dat te vroeg in mijn agenda heb ingeschreven.

Het is de onverwachte rust die ik merk in een tuin in de binnenstad waar ik heb afgesproken. Of precies om 12h12 ergens aankomen, en dat zien als een voorteken dat het niet meer fout kan gaan. Net zo toevallig als vijftig euro vinden in een winkelkarretje als ik aankom bij de supermarkt, en niemand in de buurt. Of, eenmaal buiten in diezelfde supermarkt, mijn trolley zodanig geschikt hebben dat ik zonder geplet fruit thuiskom. Trots op mezelf dat ik me hebt gehouden aan je boodschappenlijstje. Iets terugvinden dat je nooit meer dacht terug te vinden. Dat sms’je dat ik krijg, net op het moment dat ik in de buurt van het postkantoor ben, om dat lang verwachte pakje met een nieuw boek over autisme op te pikken.

Of er een woord voor bestaat, weet ik niet. En ik hoef het eigenlijk ook niet te weten. Bij benadering is het de ene keer een lichtpuntje, soms een gelukje, de andere keer een meevaller, en wie weet rijpt er nog een woord voor in de geest van een woordenbakker(in) of lettersmid.