‘Aan wat merk je dat een autistische persoon je graag ziet?’ … autisme en liefde

Ligt het aan het lengen van dagen, de lente die stilaan bloeit of de zomer die zich stilaan aandient? Ik heb werkelijk geen idee. Toch krijg ik de laatste dagen en weken steeds vaker mailtjes met vragen over liefde. Nu ben ik daarin absoluut geen kenner, integendeel. Anderzijds heb ik een korte tijd meegewerkt aan een ‘eenzame harten’-rubriek onder het pseudoniem ‘Madame Viviane’, een gepensioneerde pianolerares. Ik beantwoordde onder die schuilnaam voor een damesblad alle mogelijke vragen over liefdesperikelen. En ik las er ook ontzettend dramatische maar ook droevige verhalen die mijn verbeelding tartten. Helaas ging ik daar zo in op dat ik er zwaarmoedig van werd, en daarom heeft ‘Madame Viviane’ haar pen aan de haak gehangen. Of zoiets.

Hoewel Tistje geen ‘eenzame harten’-blog wil worden, probeer ik toch zo goed als mogelijk te antwoorden op vragen over liefde, welke de invalshoek ook moge zijn. Zo schrijft Tanja, net afgestudeerd als Aromatherapeute, dat ze onlangs een leuke man heeft ontmoet, die zichzelf autistisch noemt, maar waarvan ze niet helemaal weet of hij haar wel ziet zitten. Zij voelt wel iets voor hem, maar is het wederzijds, vraagt ze mij. “Ik weet dat autistische mensen moeite hebben met wederkerige en wederzijdse relatie, maar hoe uiten zij precies liefde voor anderen?’, wil ze graag weten. ‘Jij bent volgens mij heel erg gevoelig voor een autist, en goed met taal, dus ik vermoed dat jij me dat wel kan zeggen. Of dat je me naar een boek kan wijzen waar dat mooi in staat beschreven.’

Volgens mij is het eerste dat liefde iets is dat boven elke diagnose of classificatie gaat, en dat je volgens mij tijdens het contact met elkaar, gaandeweg, leert ontdekken. Het is positief dat jouw date of vriend laat weten dat hij autistisch is, maar alle autistische mensen zijn anders, en in de eerste plaats blijft hij een mens, met een karakter, persoonlijkheid, begaafdheid, achtergrond enzovoorts.

Ik kan dus onmogelijk zeggen hoe jij kan merken aan hem dat en of hij van jou houdt. Ik kan je wel meegeven hoe je aan mij, als een van de vele autistische mensen, kan zien hoe je aan mij zou kunnen zien dat ik van iemand houdt. Natuurlijk is het meest vanzelfsprekende antwoord op je vraag: ‘Vraag het aan de autistische persoon’. Toch zou ik zelf op die vraag niet meteen antwoorden. Je zou ook tot actie kunnen overgaan, bijvoorbeeld onaangekondigd een kus geven. Bij sommige mensen zal dat misschien lukken, maar zelf zou mij dat eerder afstoten. Het zegt misschien wel dat jij van die persoon houdt, maar ik zou me daarop eerder terugtrekken.

Hierna zet ik tien voorbeelden van signalen die je kan zien, niet altijd even duidelijk maar uiteindelijk wel duidelijk genoeg, aan mij of en hoeveel ik iemand lief heb.

  1. Eerlijk en oprecht communiceren: Als ik om iemand geef of van haar houdt, merk je dat onder andere aan mijn eerlijkheid en oprechtheid. Zelfs al stel ik me daardoor misschien wat negatiever voor, en kan het zijn dat je even schrikt. Het gebeurt zelden dat ik openlijk mijn gevoelens en gedachten volledig deel, behalve bij de mensen om wie ik erg veel geef.
  2. Duidelijke interesse in jouw leven: Als ik oprechte interesse toon in jouw leven, activiteiten, hobby’s en meningen, kan je er van op aan dat ik graag tijd met je doorbreng en je meer zou willen leren kennen.
  3. Aan jouw vraag tot aanpassen (deels) voldoen: Meestal heb ik het moeilijk met veranderingen en iets dat onvoorspelbaar is. Als je merkt dat ik bereid ben om me voor een stuk aan te passen aan wat je graag zou willen, kan dat erop wijzen dat ik je graag zie, en jouw geluk belangrijk vind. Zeker als ik merk dat je niet de bedoeling hebt om mij te veranderen.
  4. Zorgzaamheid tonen: Als ik bekommer om je goed voelen, om je veiligheid en je probeer te helpen als ik merk dat je het moeilijk hebt (en je hulp wil), of geïnteresseerd ben in hoe het met je gaat, kan dat erop wijzen dat ik iets, een vorm van liefde, voor je voel.
  5. Betrouwbaar zijn: Als je merkt dat ik er voor je bent, ook op moeilijke momenten, dat ik je steun en je merkt dat je op mij kan rekenen, is dat een van de tekenen dat ik veel om je geef.
  6. In je fysieke nabijheid zijn: Ik heb meestal niet de gewoonte mensen te knuffelen of aan te raken, maar als ik in je nabijheid kom, en knuffels en hand-in-hand lopen of andere vormen van aanraking toelaat of zelf initiatief neem, mag je veronderstellen dat ik je graag zie.
  7. Je alles vertellen over mijn speciale interesses: Als ik je vol enthousiasme van alles wil vertellen, of op een ander manier mijn passies deel met jou, je erbij wil betrekken, dan kan dat wijzen op genegenheid van mijn kant.
  8. Oogcontact met je maken: Hoewel ik oogcontact niet altijd even gemakkelijk vind, vind ik de ogen altijd fascinerend, en kan ik extra moeite doen om als een teken van genegenheid oogcontact te maken.
  9. Vertrouwen schenken: Het komt niet zo snel voor dat ik iemand vertrouw, of ik me bij iemand comfortabel voel om mezelf te zijn, kan dit aangeven dat ik om je geef.
  10. Kleine gebaren van genegenheid: Ik toon niet zo snel gebaren van genegenheid, maar als ik het doe, kan het een glimlach zijn, een vriendelijk woord, een cadeautje of gewoon behulpzaamheid. Je kan het zien als signalen dat ik je graag zie en van je hou.

Zeker als het gaat om liefde, maar ook in het algemeen, vind ik het belangrijk te vermelden dat mensen, of ze autistisch zijn of niet, hun gevoelens en genegenheid op verschillende manieren uiten. Het gebeurt niet altijd en overal, en soms moeilijk waar te nemen voor sommige mensen, maar ze zijn er. Die verschillende en steeds nieuwe tekenen van liefde blijven herkennen, benoemen en waarderen, daar eerlijk en open communiceren, vind ik een van de belangrijkste en blijvende opdrachten in een liefdesrelatie.