Ik zal het maar meteen bekennen: innerlijke rust is voor mij een groot mysterie. Al van toen ik als kind in een revalidatiecentrum gepast leerde communiceren, bewegen en motorisch min of meer mezelf beredderen, bleek het duidelijk dat ik niet in de wieg was gelegd om innerlijke rust of andere vormen van ontspanning te ervaren. Nog steeds vind ik het lastig om tot rust te komen.

Tijdens een van de vele vormingen, workshops en trainingen rond tot rust komen die ik in de loop der jaren heb gevolgd, kreeg ik te horen dat innerlijke rust als een oude stevige eik is die onbewogen blijft te midden van een gigantische wervelwind, zijn wortels diep verankerd in een grond van zelfvertrouwen en acceptatie, terwijl stormachtige gedachten en de waan van het moment om hem heen voorbijrazen. Helaas ben ik nog lang geen eik, eerder een jonge boom die leeft volgens het ‘free the toes’-adagium. Hoewel ik geen bindingsangst heb of hechtingsproblemen, blijf ik zelden rustig of berusten.

Innerlijke rust is volgens wie het zou moeten weten een gevoel van kalmte en tevredenheid vanbinnen. Het betekent niet dat er geen problemen zijn, maar eerder dat je je vanbinnen goed voelt en kunt omgaan met wat er om je heen gebeurt. Dat gevoel van evenwicht tussen spanning en ontspanning, zou bij autistische mensen eerder zeldzaam zijn. Daar zijn verschillende verklaringen voor. Meestal wordt de complexe dynamiek tussen zintuiglijke gevoeligheden, routines, de kloof tussen impressie en expressie, de vele aspecten van gezondheid en de sociale omgeving aangeduid als de reden dat innerlijke rust zo verschillend is bij autistische mensen maar ook zo moeilijk te bereiken valt. Net zoals de oplossingen die mij als autistische mens helpen om tot rust te komen, een ander net nog onrustiger kunnen maken.

Voorspelbare routines, duidelijke communicatie, ruimte voor mijn interesses, een veilige en welkome omgeving, begrip en acceptatie, tijd alleen kunnen doorbrengen en in eigen gedachten kunnen ronddwalen helpt mij wel enigszins om innerlijke rust te benaderen. Ook bepaalde medicatie en af en toe een klankbord opzoeken zoals mijn psychiater en autismecoach, helpen om me rustiger te voelen, of toch minstens niet meteen heen en weer geslingerd te worden tussen paniek, angst, dwang en obsessie. Ik heb er gelukkig geen alcohol of andere drugs voor nodig om tot rust te komen. Hoewel ik moet toegeven dat af en toe een chocoladereep, een knuffel van mijn liefste, een glas fris water en een zelfgemaakte smoothie van banaan, zalm en appelmoes mij wel wat rustiger maken.

Hoewel innerlijke rust en ontspanning in het algemeen belangrijk en zelfs noodzakelijk zijn, vind ik het ook best wel logisch dat veel mensen, uiteraard niet alleen autistische mensen, er moeite mee hebben. Als je ervaart dat zoveel mensen om je heen niet meer weten wat ze doen, geen verantwoordelijkheid meer opnemen, alleen maar met zichzelf bezig zijn, en geen voeling meer hebben met de werkelijkheid, lijkt het logisch dat de wereld bijzonder angstaanjagend overkomt en dat het moeilijk is om de innerlijke rust te bewaren.

Steeds weer de klemtoon op innerlijke rust, en je afsluiten van de wereld is volgens mij echter geen goed idee. Sommige mensen die zeggen innerlijke rust op te zoeken door zich, naar eigen zeggen, niets meer aan te trekken van anderen, zoeken volgens mij een vals gevoel van rust op. Het helpt mij soms me eraan te herinneren dat in het geheel van het heelal elke zorgelijke gedachte in mijn hoofd slechts een fractie van een lichtpuntje is, en waar anderen zich dik over maken miljarden lichtjaren verder nooit waargenomen zal worden. Daar maken ze zich wellicht enorm druk over de zoveelste vertraging van de interstellaire vlucht naar het Zuiden.