“Ik heb minder verstand van autisme dan een Chinees van kaas,” schrijft Gerd, een zelfstandige uitbater van een frietkraam. “Maar omdat mijn beste vriend en zijn vrouw sinds enkele weken weten dat hun dochter autistisch is, ben ik geïnteresseerd geraakt in deze mysterieuze wereld. Ze vertelden me dat ze veel hoop en informatie halen uit uw blog. Ik run een frituur en vroeg me af of u mij enkele tips kunt geven om mijn zaak ‘autismevriendelijker’ te maken. Ik heb al enkele autistische klanten die altijd hetzelfde bestellen en precies op hetzelfde moment, donderdag om vijf over vijf, hier komen. Heeft dat iets te maken met autisme, of is het gewoon toeval?”

Om een frietkraam autismevriendelijk te maken, zijn er verschillende aspecten waarmee u rekening kunt houden. Ten eerste kan het inderdaad zo zijn dat bepaalde autistische mensen een vaste routine hebben. Maar ook andere mensen kunnen uit gewoonte altijd hetzelfde bestellen op hetzelfde moment, zonder dat dit iets met autisme te maken heeft. De nadruk op routine is slechts één aspect van autisme, net zoals er veel andere aspecten zijn die uitingen zijn van autistisch denken.

Als u mij vraagt hoe u uw frietkraam autismevriendelijker kunt maken, wil ik benadrukken dat ik spreek vanuit mijn eigen ervaringen met frietkramen. U kan op vlak van autismevriendelijkheid ook terecht bij sterkmakers in autisme (die een zakboekje autismevriendelijkheid hebben), participate of de Vlaamse Vereniging Autisme. Een autismevriendelijk frietkraam begint met het besef dat autisme zich op verschillende manieren uit en dat autistisch denken de rode draad is door het autismespectrum. Autistische mensen zijn in de eerste plaats mensen met vergelijkbare dromen, verlangens en behoeften als iedereen. Het kan helpen om zoveel mogelijk verschillende autistische mensen te ontmoeten om te beseffen dat elke ontmoeting anders is (nog veel meer dan dat het geval is bij andere mensen)

In uw geval zijn autistische mensen in de eerste plaats (potentiële) klanten die friet en bijpassende voeding en drank willen kopen in uw frietkraam. Het belangrijkste is dat u en uw personeel effectief kunnen communiceren met een breed scala aan mensen en rekening houden met enkele tips die ook bij veel andere klanten van pas kunnen komen.

Autistische mensen zijn consumenten die graag als zodanig behandeld willen worden, correct en gelijkwaardig aan anderen. Ze hebben wellicht bepaalde verwachtingen van uw frietkraam. Soms zijn ze minder flexibel in hun verwachtingen, of geven ze heel direct hun mening. Dat kan even wennen zijn, maar het is vaak goed bedoeld.

Een tweede tip is om uw frietkraam niet drukker te maken dan noodzakelijk. Te veel geluid, licht en onnodige zintuiglijke prikkels kunnen de meeste autistische mensen afstoten. Wees ook duidelijk over wat klanten kunnen verwachten, zowel qua aanbod als op het gebied van zintuiglijke prikkels.

Verdere tips die ik zou willen geven is dat duidelijkheid en geduld in uw communicatie voor mij ook belangrijk zijn. Vermijd tijdens de bestelling ook het liefst ‘moeilijke’ (al te cynische of taal) grapjes die me uit mijn evenwicht kunnen brengen. Geef klanten voldoende tijd om een keuze te maken en bied alternatieven aan als dat nodig is. Zo kan het wachten op de bestelling lastig zijn, vooral als ik niet weet hoe lang het zal duren. Een timer kan daarbij helpen, maar als u een ruwe schatting van de wachttijd geeft, zou ik dat ook nuttig vinden.

Het belangrijkste blijft voor mij nog altijd dat ik als klant goede kwaliteit krijg, welkom wordt geheten en dat er niet met mij wordt gespot. Hulp moet worden geboden waar nodig, zonder dat ik als ‘speciaal’ wordt behandeld.