Regelmatig krijg ik de vraag wat ik nu zelf als de positieve kanten van autisme ervaar. Ik aarzel dan vaak om te antwoord omdat dit zeer persoonlijk is, en voortvloeit uit het traject dat ik zelf heb afgelegd in de afgelopen jaren. Na heel wat nadenken besloot ik deze tien mogelijks positieve kanten op te lijsten. Met veel voorbehoud en met het besef dat voor iedere persoon (met of zonder autisme) die positieve kanten anders zullen zijn.

1. Tot de autismegemeenschap behoren: Je krijgt de kans om met mensen om te gaan die, al dan niet autistisch, bijzondere ervaringen en vaak ongekend rijk zijn als persoon, als mens en als onderzoeker naar de beste manier om te leven met (mensen met) autisme. Natuurlijk zijn er ook ettertjes, klootzakken en kommaneukers maar er zijn ook enorm slimme, lieve, verrijkende en humoristische autistische mensen die ik heb mogen ontmoeten. En dan heb ik het nog niet eens over de inspirerende deskundigen, bewonderenswaardige ouders en familieleden van autistische mensen zonder wie mijn leven vandaag veel schraler was geweest. Wie regelmatig in contact komt met de verschillende soorten mensen in de autismegemeenschap merkt dat er een positieve kruisbestuiving mogelijk is.
2. Het vermogen om de wereld te zien vanuit een eigenzinnig perspectief: De autistische mensen die ik heb ontmoet, hebben een ongelooflijk vermogen om de wereld, en alles waar daartoe behoor, vanuit een heel eigenzinnig perspectief te bekijken. Telkens ik met autistische mensen praat, schrijf, mail … heb ik het gevoel dat ik iets bijleer. Is dat niet op het vlak van wetenschap, kunst, natuur, technologisch, dan wel op relationeel vlak of op vlak van inzicht in autistisch denken.
3. Een aanleg hebben voor een buitengewoon gevoel van rechtvaardigheid: Veel van de mensen met autisme, hoewel zeker niet allemaal, die ik heb ontmoet, hebben een vurig verlangen naar gerechtigheid. Ze verdedigen die vaak met datzelfde enthousiasme en komen daardoor soms in de problemen. Soms is het aandoenlijk hoe rechtvaardig sommige autistische mensen die ik ken wel zijn, maar ik kan ze zelden ongelijk geven daarin, hoewel ik misschien dat gevoel voor een stuk kwijt ben geraakt.
4. Het vermogen om plezier te vinden in activiteiten die anderen als kinderlijk beschouwen: Nog steeds even enthousiast kunnen zijn als toen je kind was, is een kracht en talent die ik sterk waardeer, en die ik zelf voor een stukje ben verloren. Toch is het vermogen om kleine gelukjes te vinden, enthousiast te worden ‘als een kind’ (zonder een kind te zijn of kinderachtig), iets dat ik positief associeer met autistisch zijn, en wat meer gewaardeerd zou moeten worden.
5. Een aanleg hebben voor enorme toewijding en inzet: Heel wat mensen met autisme die ik enigszins ken, hebben een toewijding en focus die ik enorm bewonder. Ook al lijkt het voor buitenstaanders dat ze de lat te hoog of te laag leggen, ze lijken nooit op te geven, hoe onwaarschijnlijk het ook lijkt dat ze hun doel zullen bereiken. Soms zijn ze zich niet bewust welke kracht dit is.
6. Een verfrissend uiting van eerlijkheid hebben: Autistische mensen kunnen wel eens te direct, te bot of onbeleefd overkomen, maar als je hen op de man of vrouw af vraagt wat je wil weten, dan gebeurt het vaak dat je een antwoord krijgt dat je nog niet voorheen hebt gehoord en dat ze niet antwoorden om naar je mond te praten.
7. Aanleg hebben voor veerkracht en ervaring met moeilijke situaties en tegenslag. Veel mensen met autisme die ik hebt ontmoet, hebben een levensweg die bezaaid is met duizend-en-een verschillende uitdagingen die niet te vergelijken zijn met de luxeproblemen waar de meeste andere mensen mee te maken hebben. Vergelijken van problemen is natuurlijk onmogelijk, maar de uitdagingen die je hebt als autistisch persoon (of wie samen leeft met iemand met autisme) maken dat je wel veerkracht moet hebben en automatisch ervaringsdeskundige bent in het omgaan met tegenslag en uitdagende situaties. Leven met autisme is beslist geen kleinigheid, of voor watjes.
8. Een bijzonder gevoel voor humor: het is een jammerlijke mythe dat autistische mensen geen gevoel voor humor zouden hebben. Niet alle humor van autistische mensen is voor iedereen verstaanbaar, of begrijpelijk, maar ze bestaat wel degelijk. Het is een bijzondere vorm van humor die een haarfijne spiegel biedt, en uiterst kostbaar en slim blijkt eenmaal je haar kan smaken.
9. Begeerte naar kennis over bepaalde onderwerpen: Heel wat mensen met autisme die ik de voorbije jaren heb ontmoet, geven blijk van een enorme gretigheid bij zowel van het verzamelen van kennis op een bepaald gebied als het werken aan uitvindingen, nieuwigheden en hun visie op de wereld. Dat gebeurt vrij vaak zonder gewin, verborgen agenda om anderen afhankelijk te maken maar in een geest van delen en geven. om anderen te versterken.
10. Het vermogen om geneugten te vinden in details en patronen: De ene autist al meer dan de andere is onvoorstelbaar goed in het geneugten vinden in details van de natuur, van dieren en planten, van vormen en patronen, van zintuiglijke details, en surrealistische waarneming. Die capaciteit is onschatbaar maar wordt te vaak aan de kant geduwd in functie van inpassen in de wereld van minder scherp afgestelde niet-autistische mensen. De kunst is een middenweg te vinden in die geneugten vinden in je eigen ruimte, en toch een manier vinden om aan te sluiten bij de wat armere niet-autistische samenleving.