‘Typische mannen zijn niet een beetje autistisch, typische vrouwen niet een beetje depressief’ … autisme en gender
Wanneer ik het heb over het hersenmozaïek, een van de bezwaren die mijn publiek aanbrengt, gaat over de verschillende percentages bij mannen en vrouwen van hersenaandoeningen zoals autisme en depressie. Sommige mensen beschouwen deze cijfers als bewijs om te suggereren dat deze aandoeningen de aard van typisch mannelijke of typisch vrouwelijke hersenen weerspiegelen.
Simon Baron-Cohen, van de Universiteit van Cambridge, beweert bijvoorbeeld dat autisme een extreme vorm van het mannelijke brein is. Hij neemt aan dat er zoiets bestaat als een mannelijk brein – een typisch mannelijk brein, geen autistisch brein – en dat de manier waarop het verschilt van een typisch vrouwelijk brein het een beetje autistischer maakt, zodat in extreme gevallen de eigenaar van het brein autisme heeft.
Ben ik het niet mee eens. Autisme is een zeldzame aandoening. Het feit dat er meer mannen dan vrouwen zijn onder mensen met autisme, betekent niet noodzakelijk dat typische mannen een beetje autistisch zijn. Net zoals de vaststelling dat er meer vrouwen dan mannen zijn onder mensen die aan een depressie lijden niet dat typische vrouwen een beetje depressief zijn.
Aan de andere kant is het zeker aannemelijk dat specifieke hersenmozaïeken – die nog moeten worden ontdekt – die verband houden met autisme of depressie vaker voorkomen bij mannen of bij vrouwen. Hersenen die alleen uit “mannelijke” kenmerken bestaan, hoewel zeldzaam, komen niettemin vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Hetzelfde geldt voor hersenen die alleen uit “vrouwelijke” kenmerken bestaan: weinig mensen hebben zulke hersenen, maar degenen die dat wel doen, zijn voor het grootste deel vrouwen. Daarom kan de prevalentie van hersenaandoeningen bij het ene of het andere geslacht heel goed een weerspiegeling zijn van sekseverschillen in de prevalentie van zeldzame soorten hersenmozaïeken, in plaats van verschillen tussen zogenaamd typische mannelijke en vrouwelijke hersenen.
Daphna Joel, Israëlische neurowetenschapper en pleitbezorger van neurofeminisme, in ‘Gender Mosaic: Beyond the Myth of the Male and Female Brain’ (Little Brown Spark, 2019).
Tistje 
Donkiesjot,
Het is voor mij als leek alvast duidelijk aan de typografie dat Tistje een citaat weergeeft.
Niets van dit citaat is dus door hemzelf geschreven. Hoogstens bedoelt hij daarmee dat dit stuk tekst voor hem belang heeft.
Wat prof. Joel volgens mij zegt is dat er geen mannelijke of vrouwelijke breinen zijn, maar dat er zoveel meer verschillen zijn tussen breinen. Ik lees in dit citaat ook dat het onzin is om te zeggen dat autisme zou voortvloeien uit een mannelijk brein, en depressie uit een vrouwelijk brein.
Dit citaat is niet echt recent, maar ik volg Tistje dat het een plaats verdient op zijn blog.
LikeLike
Beste, zoals de categorie van de blog aangeeft is dit een citaat, met onderaan de bronvermelding. Ik heb het geciteerd omdat ik het interessant vond om te lezen en wilde delen. Dat autisme zeldzaam is, denk ik wel, hoewel natuurlijk niet in de zin van een ‘zeldzame ziekte’.
LikeLike
Beste Tistje,
Deze tekst trekt werkelijk op niets! Onderaan verwijst de bron van deze tekst naar Daphna Joël zodat ik twijfel wie de ‘ik’ uit uw eerste zin is waar u bezwaren van uw publiek over hersenmozaïek toelicht. Hersenmozaïek wordt hier omschreven als zijnde verschillende percentages bij mannen en vrouwen van hersenaandoeningen zoals autisme en depressie. En dan schrijft u dat sommige mensen deze cijfers als bewijs beschouwen. Wie zijn deze sommige mensen? Sommige mensen houdt ook in dat vele, heel veel andere mensen er anders over denken? En over welke onbelichte (gesuggereerde aandoeningen?? en) cijfers gaat het hier eigenlijk?
En dan staat daar zo iets nietszeggend zoals de bewering dat autisme een extreme vorm is van (jawel!) het mannelijke brein. Wat een gezwets!
Verder hebt u ook een mening over specifieke hersenmozaïeken die nog ontdekt moeten worden. Heel straf!
En dan kan ik al lang niet meer volgen met de prevalentie van hersenaandoeningen en weerspiegelingen van sekseverschillen in de prevalentie van zeldzame hersenmozaïeken etc.. Hier voel ik dat u sneller schrijft dan denkt? Meer dan eens klopt u nagels op de kop maar af en toe klopt u er wel eens naast. Mijns inziens blijkt autisme toch een minder zeldzame aandoening (wat een woord!) te zijn dan wat hierover u denkt?
LikeLike
Beste Marijke, alleen bij de verstandelijke gehandicapte meisjes met autisme is dat zo.
Misschien kan je je licht opsteken bij Participate, de wetenschappelijke website rond autisme.
Daar staat : “De verhouding jongens/meisjes is tegenwoordig 3 à 4 jongens tegen één meisje. Het verschil in voorkomen tussen beide geslachten is overigens gekoppeld aan het IQ. Binnen de groep met een normale tot betere begaafdheid kan de verhouding oplopen tot 9 jongens tegen één meisje. Bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking kan ze dalen tot 2 op 1.”
(https://www.participate-autisme.be/go/nl/autisme-begrijpen/wat-is-autisme/autisme-in-cijfers.cfm)
Tenzij je deze website niet vertrouwt natuurlijk 🙂
LikeLike
‘Het feit dat er meer mannen dan vrouwen zijn onder mensen met autisme.’
Het is totaal nog niet bewezen dat er meer mannen dan vrouwen zijn onder de mensen met autisme. ’t Is dus helemaal nog geen ‘feit’.
Marijke De Vos
LikeLike