Tijdverspilling is een vaak voorkomend thema in gesprekken die ik heb met mensen om me heen. Het komt er vaak op neer dat zij vinden dat ik mijn tijd zoveel beter, doeltreffender, zinvoller of nuttiger zou kunnen doorbrengen. Ik zou mijn tijd verdoen, en me er niet bewust van zijn hoe snel de tijd wel niet gaat, en hoe snel de tijd van gaan komt, en de tijd op is om nog iets te doen. Mijn reactie is daarop is precies hetzelfde, want ik vind op mijn beurt vaak dat de mensen die dat zeggen hun tijd verspillen. En net als hen wijs ik er hen op dat ze de weinige tijd die ze nog over hebben beter kunnen besteden, zeker dan mij erop te wijzen dat ik mijn tijd verspil of niet zinvol gebruik.

Het zou tijdsverspilling zijn om een blog te wijden aan de veelvoud aan suggesties om mijn tijd beter te gebruiken. Nee, ik wil schrijven over waaraan ik mijn tijd elke dag verspil, zowel in positieve als negatieve zin.

Voor mij betekent die tijdverspilling in positieve zin ontspanning en herstel, ruimte voor creativiteit en mijn brein vrij laten op de losloopweide, tijd voor plezier en amusement, exploratie en zelfontdekking, en, heel af en toe, spontane contacten met anderen die ik toevallig tegenkom. Zo denken sommige mensen dat een blog schrijven en lezen verspilde tijd is, of naar een podcast luisteren, of slapen, of een boek lezen. Logisch dat zoveel mensen niet meer behoorlijk kunnen lezen, slapen of schrijven. Tijdverspilling wordt steeds vaker een knelpuntvaardigheid.

Voor mij mag de tijd die ik aan tijdverspilling besteed echt veel meer zijn. Er zijn autistische (en andere) mensen die een talent hebben voor deze soort tijdverspilling, en ik benijd hen echt. Het kost voor mij toch wel wat moeite om deze ‘ontspanning’ in te plannen. Dat heeft volgens mij alles te maken met de echte tijdverspilling, die in negatieve zin mijn dagen beïnvloeden, en schuldgevoelens oproepen.

De tijdverspilling in negatieve zin bestaat uit tijd die ik veel beter had kunnen besteden, en die helaas nooit meer terugkomt.

Een belangrijke, misschien wel de belangrijkste bron van tijdsverspilling zijn de gedachteloze, impulsieve adviezen die ik krijg van mensen die mij niet goed kennen. Omdat ze dit vaak brengen alsof ze er iets van afweten, en op zo’n moment dat ik niet meteen kan reageren, volg ik hun adviezen. Dat is achteraf bezien niet altijd bijster slim van mij. Ik probeer die tijdverspilling bij mezelf dan goed te praten door er een les in proberen te zien. Helaas blijft dat soort lessen bij mij niet of niet lang hangen.

Naast zinloze adviezen volgen, nemen informele sociale contacten zonder doel, zin of script voor mij een grote hap uit mijn totale tijdverspilling. In die contacten ben ik vooral bezig met het verbeelden van de context, de ongeschreven sociale regels proberen te vinden, het interpreteren van de non-verbale communicatie, en me afvragen hoe ik op een enigszins hoffelijke wijze uit de situatie geraak. Meestal gaan deze soort van tijdsverspilling samen met eten en drinken, zitten rond een vergadertafel of beleefdheidsbezoeken aan mensen met wie ik niets gemeen heb.

Hoewel ik voorbereiding, planning en informatie opzoeken voor een bepaalde sociale gebeurtenis belangrijk vind, gebeurt het dat ik nadien vind dat al die voorbereiding tijdverspilling is geweest. Soms wordt ik daar heel boos van. Zeker als er in een samenkomt, vergadering of uitje van voorbereiding afgestapt wordt, en er verder gegaan wordt op improvisatie. Als iemand bijvoorbeeld de zo door mij gehate zin ‘laten we je voorbereiding nu even aan de kant leggen en zien waar we uitkomen’ uitspreekt, kan het zijn dat ik ontplof of implodeer. Op zo’n moment besef ik dat alle voorbereiding tijdsverspilling is geweest, en denk ik alleen nog aan ontsnappen, of sabotage als ik een goede dag heb. Dan kan ik je met mij niets meer aanvangen.

Naast zinloze adviezen, informele sociale contacten zonder betekenis en tijdsverspilling door voorbereiding achterwege te laten, zijn er nog een aantal andere bronnen van tijdsverspilling die in mijn leven behoorlijk veel tijd innemen. Zo zijn er de onzinnige rituelen of routines van sommige neurotypische mensen, de tijd blootgesteld aan een overvloed van zintuiglijke prikkels zonder te weten hoe lang ze duren en hoe eraan te ontspannen, herhaaldelijk moeten uitleggen van autisme of onderhandelen voor aanpassingen of ondersteuning, en overmatig piekeren of obsessief denken.

Om met die minder positieve vormen van tijdverspilling om te gaan, vind ik enerzijds overzicht maken in tijdsbesteding (plannen, voor een stuk vooraf invullen) en anderzijds communiceren over grenzen (en dus prioriteiten stellen) twee van de belangrijkste uitdagingen. Dat is veel eenvoudiger gezegd dan gedaan. Het helpt volgens mij alvast niet door je niet aan te trekken van anderen. De positieve vorm van tijdsverspilling oefenen is ook niet eenvoudig, maar toch een stuk bereikbaarder (in elk geval in mijn beleving). Het zou ook helpen om te ontspannen, wordt gezegd. Helaas wordt het nog te vaak gezien als verloren tijd, meestal door mensen die, volgens mij, hun tijd verdoen. Ik wil mijn tijd dan toch liever nuttig verspillen.