Een tip die ik in mijn leven vaak krijg van mensen die het goed voor hebben, om mijn leven niet (alleen/vooral) te zien als een aaneenschakeling van noodlottige toevalligheden met slechte verbinding, is dagelijks opschrijven van drie realisaties of ervaringen waar ik me dankbaar voor voel.

Op zich vind ik het een goede tip, en waarschijnlijk zijn er mensen die er mee geholpen zijn. Na een tijd heb ik echter bij mezelf gemerkt dat ik er beter niet mee door kon gaan. Dat had ik zelf nooit gedacht, omdat ik meestal voort doe waar ik aan begonnen ben, tot er een soort afsluiting komt. Ik had ook niet van mezelf gedacht dat ik bepaalde emoties bij een dankbaarheidsoefening, om het maar even zo te noemen, zou voelen waar ik zelf van schrok. Om zacht uit te drukken, werd ik er helemaal niet dankbaarder van, net integendeel.

Een eerste moeite die ik ervaar, is met het herkennen van positieve emotionele reactie op iets wat gebeurd was, of iets wat ik ervaren had die dag. Ik merk dat dit veel te vroeg komt voor de dag, maar dat dit zowel opgaat voor negatieve – als positieve emoties. Als ik die drie positieve ervaringen of emoties wil opschrijven, moet ik mezelf dwingen om sneller indrukken te verwerken, prikkels een plaats te geven en uit te maken of iets positief dan wel negatief was. Dat lukt niet, en ik wordt snel gefrustreerd of triest dat ik min of meer onder druk wordt gezet om dankbaarheid te uiten, terwijl ik ervaar dat er weinig is om daarvoor dankbaar te zijn.  Ik kan wel tientallen positieve ervaringen neerschrijven die al maanden of jaren terug zijn gebeurd, maar dat is de opdracht niet.

Daarnaast vind ik het moeilijk een gepast moment te zien om, tegen het einde van de dag, te schrijven. Daar moet ik een of meerdere routines voor verplaatsen en doorbreken van wat ik gewoon ben. Ik vind het moeilijk om me aan die opdracht aan te passen en me tegelijk te concentreren om positieve aspecten van leven van die dag te vinden. Ik ben dan in mijn hoofd vooral bezig met datgene waar ik normaal mee bezig ben op dat moment, en voel me dan absoluut niet dankbaar voor die opdracht.

Een derde en laatste probleem dat ik heb met de opdracht is de bagatellisering van negatieve emoties, de onderschatting van mijn echte problemen en het schuldgevoel dat ik had geen dankbaarheid in mezelf te ontdekken op dat moment. Dat alles leidt dan ook nog eens tot vergelijking met anderen, zowel met wie het beter als met wie het slechter heeft. Terwijl dat absoluut nergens toe leidt. Niemand heeft het volgens mij beter of slechter dan ons, omdat het onvergelijkbaar is met wie we zijn, in de context waar we leven. Zodra er iets verbetert, is er wel iets dat verslechtert.

Door de opdracht ben ik me steeds meer bewust geworden van alle onbegrip en misvattingen over mijn ervaringen, maar tegelijk wil ik ook niet ondankbaar overkomen. Bij merkt het in elk geval niet om het negatieve op de achtergrond te brengen door het positieve bewust te worden. Tegelijk wil ik niet onbeleefd overkomen. Waarschijnlijk komt dat vanuit mijn verlangen om het goed te doen voor anderen, empathie zo goed mogelijk te simuleren en me te gedragen volgens sociale verwachtingen. Laat het nu net die drie dingen zijn die ik zoveel mogelijk wil afbouwen, omdat ze te veel energie vragen, en mij vermoeid maken.

Dankbaarheid tonen, in welke vorm dan ook, zoals waardering hebben voor het werk van een ander of wat iemand voor je doet, is voor niemand echt eenvoudig, vind ik. Ik merk het toch elke dag om me heen. Anders dan sommige mensen zie ik het niet vanzelfsprekend dat mensen, of ze daar nu betaald voor worden of niet, iets doen voor mij of voor een ander, in welke omgeving dan ook, wat een positieve invloed kan hebben op wie we zijn of hoe we verder onze dag voortzetten.

Ik zou hen dat graag laten weten. Alleen worstel ik vaak om dat op dat moment, in het hier en nu, te ervaren, te voelen en duidelijk te maken. Ik voel daarnaast vaak dankbaarheid voor wat tientallen jaren terug is gebeurd, maar ik kan het helaas niet meer zeggen (of die persoon kijkt me vreemd aan en zegt ‘waar heb jij het over?’). Ook het beleven van positieve emoties zoals vreugde, tevredenheid en waardering geven (en krijgen), vind ik enorm moeilijk. Soms laat ik nadien iemand weten, via mail meestal, of in een zeldzaam geval in een gesprek, hoeveel ik iemand waardeer, of hoe dankbaar ik ben voor al wat er is, maar de verschroeiende snelheid van het dagelijks leven laat daar helaas maar weinig ruimte voor. Tot slot ben ik wel enorm dankbaar dat ik dit mag schrijven, weliswaar niet in de ‘ideale omstandigheden’ (welke die ook zijn), maar toch voldoende om te blijven dromen van een leven waar ik dankbaar voor zou kunnen.