‘Looking after your autistic self’ … een leesverslag

In een tijd waarin zelfhulpboeken rond autisme elkaar opvolgen als conflicten op internationaal vlak, heeft de autistische schrijfster Niamh Garvey met ‘Looking After Your Autistic Self’ een verhelderend en praktisch werk geschreven dat geen open deuren intrapt. Met haar boek richt ze zich op autistische volwassenen die zich voornamelijk interesses voor zelfzorg, zintuiglijke zelfzorg en emotionele regulatie. Het boek is geschreven vanuit haar eigen ervaringsdeskundigheid, hoewel haar beroepsvorming als verpleegkundige, haar positie als moeder van vijf, haar eetproblematiek en haar late diagnose een belangrijke stempel hebben gedrukt op de inhoud.
De opbouw van het boek volgt een logische chronologie die een overzichtelijke benadering biedt van het leven met autisme. Garvey hanteert bovendien een toegankelijke schrijfstijl zonder oppervlakkig te worden, en haar persoonlijke ervaringen brengen een authentieke dimensie aan het boek. Hier en daar trapt ze wellicht op gevoelige tenen als ze het heeft over het ‘gevaar van obesitas voor huidige en toekomstige generaties autistische mensen’ en haar overdreven enthousiasme voor cognitieve gedragstherapie en vergeet ze af en toe dat ze schrijft vanuit een zeer gepriviligeerde invalshoek. Ze benadrukt wel af en toe dat andere autistische individuen andere kernervaringen kunnen hebben en zich mogelijk minder herkennen in wat zij schrijft en aanbrengt als mogelijke oplossingen. Dit inzicht in diversiteit binnen de autismegemeenschap verrijkt het boek en nodigt lezers uit tot een breder begrip van het onderwerp.
Het eerste deel van haar boek, getiteld ‘Zorg voor je Autistische Zelf,’ biedt praktische strategieën om persoonlijke triggers en stressfactoren te identificeren en te beheren. Garvey introduceert het concept van de ‘detectivegewoonte,’ een reflectiemethode die kan helpen bij het ontdekken van deze triggers en het ontwikkelen van copingstrategieën gebaseerd op individuele krachten. Ze benadrukt terecht dat het begrijpen van de oorzaken van stress even belangrijk is als het begrijpen van reacties daarop, of het nu vechten, vluchten of bevriezen is. Garvey erkent dat elke autistische persoon anders reageert op diverse stressprikkels, en ze moedigt aan om niet vast te blijven zitten in de rol van ‘detective,’ maar om alternatieven te vinden, al dan niet met begeleiding, met nadruk op zich’goed voelen’. Dit deel van het boek biedt waardevolle hulp voor degenen die worstelen met de complexiteit van sociale en emotionele aspecten in het dagelijks leven.
Een van de praktische hulpmiddelen die Garvey aanreikt om met overweldiging van het dagelijks leven (en de onvoorspelbare veranderingen daarin) om te gaan, is het ‘Quick Calm Plan.’ Deze plannen bevatten strategieën om jezelf te kalmeren wanneer triggers overweldigend worden. Het cruciale aspect is om deze plannen te ontwikkelen wanneer men kalm is, zodat ze direct beschikbaar zijn wanneer ze nodig zijn. Het zijn eigenlijk sociale en andere scripts die op diverse manieren, bijvoorbeeld via een mindmap, (zelf of begeleid) uitgewerkt worden.
Het tweede deel van het boek, ‘Zintuiglijke Zelfzorg,’ duikt dieper in de zintuiglijke aspecten van zelfzorg, terwijl het derde deel, ‘Emotionele Regulatie,’ zich focust op het herkennen, benoemen en effectief beheren van emoties. In het tweede deel onthult de auteur inzichtelijke strategieën voor het beheer van zintuiglijke overbelasting en benadrukt ze het belang van het begrijpen van persoonlijke zintuiglijke behoeften en grenzen. Het derde en laatste deel biedt een diepgaande verkenning van emotioneel welzijn, inclusief praktische stappen voor het ontwikkelen van een Emotioneel Regulatieplan.
Garvey’s benadering combineert empathie met praktische toepasbaarheid, en de concrete stappen en plannen die ze aanreikt, zijn gemakkelijk integreerbaar in het dagelijks leven. Hierdoor wordt het boek niet slechts theoretisch waardevol, maar ook direct bruikbaar. Een opvallend kenmerk van dit boek is de diepgaande verkenning van complexe thema’s zoals zelfbewustzijn, zintuiglijke bewustwording en emotioneel beheer. Deze thema’s zijn niet alleen relevant voor mensen met autisme, maar bieden ook waardevolle inzichten voor zorgverleners, familieleden en een breder publiek dat interesse heeft in het onderwerp.
Hoewel het boek grondig onderzocht is, kunnen sommige onderwerpen voor lezers die nieuw zijn in de wereld van autisme als complex ervaren worden. Bovendien is de focus voornamelijk gericht op volwassenen met autisme binnen bepaalde maatschappelijke middens, wat de toepasbaarheid voor een breder publiek enigszins kan beperken.
‘Looking After Your Autistic Self’ heb ik graag gelezen als een van de boeken die een bijdrage levert aan de bibliotheek over autisme en zelfzorg. Het biedt lezers een dieper begrip van de complexiteit van het leven met autisme en reikt concrete stappen aan voor verbetering en welzijn. Het is geen boek dat eenvoudig is te lezen, maar het biedt wel diepgang en gaat verder dan het interpreteren van algemene zelfhulpprincipes binnen een autistisch kader. In die zin is dit boek een aanrader voor wie in zelfhulp een stap verder wil gaan.
Looking after your autistic self van Niamh Garvey is uitgegeven bij Jessica Kingsley Pub. in 2023