Autistische mensen en IT: een te beperkte blik op autisme op het werk

Vandaag trok een artikel in de krant De Morgen mijn aandacht. In eerste instantie door de kop. Die titelde “repetitief werk geen probleem en oog voor detail”. Dat deed me terugdenken aan een artikel waarin een manager verklaarde dat autistische werkkrachten met plezier het saaie werk deden in zijn bedrijf, en een jobcoach in datzelfde artikel verklaarde dat ze op zoek ging naar de meest saaie werkjes voor haar cliënten.
In het artikel in de krant De Morgen (van 2 november 2023), stond, achter een bestaalmuur, dat autistische mensen sindskort aan de slag konden als computerveiligheidsdeskundigen. Dat is niet echt nieuw, want relatief veel autistische mensen zijn aan de slag in de IT-sector in verschillende functies. Uiteraard zijn er verhoudingsgewijs veel meer autistische werknemers in andere sectoren, maar zowel bepaalde organisaties als de media vinden het blijkbaar lucratiever om autistische mensen als IT-werknemers af te schilderen.
Het klopt natuurlijk dat sommige autistische mensen heel goed zijn in alles wat met technologie heeft te maken. Ze zouden van dit werk om tal van redenen, zeker niet alleen omdat het gestructureerd lijkt en het vanuit hun brein goed te begrijpen is. Of omdat er niet zoveel contact met mensen zou bij komen kijken, wat overigens niet altijd klopt. Ik heb veel respect voor autistische mensen die goed zijn met computers, informatica, technologische oplossingen enzomeer. Alleen zijn zijn, anders dan de media doen geloven, een minderheid. Er zijn meer autistische mensen die helemaal niets hebben met computers, en zelfs digibeet zijn. Of ze zijn ergens anders goed in.
Om te werken in het bedrijf dat wel erg veel in de pers komt met autistische mensen met een diploma en technologische know-how, heb je relatief veel vaardigheden, kennis en houding nodig. Terwijl heel wat autistische mensen geen diploma hebben behaald voor hun achttiende. Omdat ze het moeilijk vinden om met de onvoorspelbaarheid van school om te gaan, omdat ze gepest zijn, omdat ze teveel energie moesten steken in compenseren, camoufleren of maskeren. Misschien zijn ze ook gewoon uitgeput geraakt. Een diploma blijkt vaak een drempel voor werkgevers om autistische mensen aan te werven. Misschien moeten we nadenken of een diploma zoveel zegt of iemand geschikt is voor een baan. Misschien kunnen we andere manieren vinden om te weten of iemand een bepaalde baan aankan.
Voor veel autistische mensen blijkt het heel moeilijk om werk te vinden. Soms lukt het hen niet om in aanmerking te komen voor een gesprek of een manier om te tonen hoeveel talenten ze hebben om aan de slag te kunnen in een bedrijf of in een organisatie. Soms struikelen ze in het theater van het sollicitatiegesprek. Soms ervaren ze problemen met de onvoorspelbaarheden van de werkvloer, en lukt het moeilijk om een baan te houden. Dat kan omdat ze soms problemen ervaren met mensen die iets anders bedoelen dan ze zeggen, onduidelijk zijn over hun verwachtingen en regels voortdurend veranderen. Verder ervaren ze vooroordelen en stigma’s omdat er zoveel reclame wordt gemaakt over autistische mensen die goed zijn naar IT-banen terwijl ze even goed kunnen werken naar in andere banen waarin autistische mensen goed kunnen zijn. Helaas komt dat, om allerlei redenen, niet door in de media, die werkgevers ook volgen. Vermoedelijk omdat autisme anders te dicht zou komen bij al die mensen die werken in een niet-autistische functie en denken dat autisme anders te dicht bij komt.
Soms hebben die werkgevers ook een beetje hulp nodig. Niet alle werkgevers weten hoe ze autistische mensen in hun bedrijf kunnen aan de slag krijgen. Ze hebben meer dan eens koudwatervrees. . Sommige werkgevers hebben niet genoeg hulp en middelen om dit te doen. Het is ook belangrijk na te denken over hoe we werkgevers kunnen helpen om mensen met autisme goed te ondersteunen, zelfs als ze geen multinational zijn en veel ruimte hebben om investeringen of aanpassingen te doen.
Het is geweldig dat er aandacht wordt besteed aan dat ene bedrijf, Passwerk, dat mensen met autisme helpt om in de IT te werken, maar ik vind het belangrijk om niet te vergeten dat dit bedrijf slechts een beperkt aantal autistische mensen aan de slag helpt, vergeleken met de vele autistisch mensen die in duizend-en-één bedrijven werkt. Het is ook belangrijk te onthouden dat autistische ontzettend veel verschillende talenten en interesses hebben. Ik vind het belangrijker ervoor zorgen dat iedereen de kans krijgt om te doen waar ze goed in zijn, en dat er meer bewustzijn komt voor de ontzettend grote waaier van gebieden waarin autistisch emensen aan de slag zijn. Dit is de weg naar een betere toekomst voor iedereen.