Autisme en geld blijft onterecht een bron van controverses en misverstanden. Telkens ik erover spreek voor een publiek, lijkt het te moeten gaan over juridische bescherming, en het stereotype dat autistische personen inherent slecht zouden zijn in het beheren van geld en goederen. Is het niet ironisch dat dit misverstand blijft bestaan in een tijd waarin inclusie, diversiteit en burgerrechten ook voor autistische personen gelden?

De verschillende uitdagingen die mensen met autisme ervaren met betrekking tot geldzaken, liggen blijkbaar heel gevoelig. Zelfs de tips en hulpmiddelen om deze uitdagingen te overwinnen kunnen een gevoelige snaar raken. Zeker als het gaat om budgetteren met autisme, een eenvoudig stappenplan opzetten dat rekening houdt met specifieke behoeften, doet sommigen al steigeren.

Ik ben het er volmondig mee eens dat omgaan met geld voor iedereen complex en onvoorspelbaar is, of je nu autistisch bent of niet. Dat is ook te merken aan de onderzoeken over financiële geletterdheid van ‘gewone’ burgers waaruit blijkt dat zij zich zelden ‘goed huisvader’ gedragen als het gaat om hun huishoudbudget. De meeste mensen in het Nederlandstalige gebied hebben een vrij povere financiële geletterdheid. Hoe dat bij jou zit, kan je bijvoorbeeld hier of hier te weten komen.

De meeste mensen in onze samenleving moeten dus zeker niet denken dat alleen autistische mensen een meer ondersteuning nodig zouden hebben naast de reguliere methodes en adviezen die voor iedereen gelden. Ook budgetcoaches en autismecoaches zouden volgens mij veel beter moeten nadenken voor ze adviezen geven, en ze misschien zelfs eerst uittesten, om te merken dat ze op lange termijn meer geld kosten dan opbrengen. Het is niet zo moeilijk om steeds het goedkoopste te kiezen, maar dat is zeker niet altijd het beste. Voor een goede aankoopkeuze kijk je immers niet alleen naar de Prijs maar ook naar de zogenaamde andere P’s: Product, Plaats (locatie van verkoop waar je heen moet) en Plaatsing (in de zin van levering aan huis), Promotie en Personeel.

Tips voor het beheren van geld, inclusief het vermijden van nodeloze schulden, lijkt voor sommigen ook al snel een inbreuk op het persoonlijke leven en de persoonlijke waarden en normen. Die weerstand tegen adviezen zoals het vermijden van schulden en het zichtbaar maken van uitgaven is zeker niet uniek voor de autismegemeenschap. Het is een universeel menselijk trekje om defensief te zijn over zaken die ons persoonlijke leven raken. Of het nu geld, seks, religie, ons levenseinde of politiek is.

Ook al is het ervaringsverhaal van een autistische volwassene over diens ervaringen met geldzaken, de uitdagingen die hij heeft ondervonden en hoe hij deze min of meer heeft overwonnen, nog zo interessant, toch blijft steevast het antwoord: dit overkomt mij niet, mijn geld heb ik op elk moment onder controle, ik heb zicht op mijn uitgaven en ik hoef niet te besparen.  Deze houding is niet alleen schadelijk, maar ook ontkennend van de waarde die dergelijke getuigenissen kunnen bieden als leerrijk voorbeeld.

Elke online community die het heeft over geld en autisme merkt dat het al snel uitdraait tot een reeks polemieken over politiek en ethiek. Een goed budget, klinkt daar meestal, heeft uitsluitend te maken met hoe het vinden van een baan, succesvol functioneren op de werkplek en aansluitend het vinden en behouden van een gezonde partnerrelatie om te komen tot een gelukkig leven. Maar is het echt zo simpel? Is ons geluk werkelijk zo lineair verbonden aan onze baan en relationele status?

Het wordt tijd dat we onze bevoogdende benadering, als autistische of niet-autistische personen, achter ons laten en erkennen dat autistische mensen net zo divers zijn in hun financiële vaardigheden als ieder ander. Autisme vormt geen monolithisch blok en de variatie in vaardigheden en levensstijlen is groot. Door te blijven hangen in veralgemeningen en struisvogelpolitiek als het gaat om omgaan met geld, doen we iedereen tekort, niet in de laatste plaats de mensen met autisme zelf.

Het is dus hoog tijd voor een genuanceerde kijk op autisme en geldzaken. Laten we beginnen met de erkenning dat toegang tot heldere informatie op vlak van omgaan met geld, ondersteuning op maat, en de vrijheid om zelf keuzes te maken op basis van juiste kennis en gegevens, cruciaal zijn voor iedereen, inclusief mensen met autisme. Laten we pleiten voor een houding tegenover geld die inclusief, begrijpelijk en toegankelijk is voor iedereen.