Matteo, een autistische lezer van mijn blog, mailde me met de vraag om tips om volwassener over te komen als autistische volwassene. Hij krijgt vaak te horen dat hij nogal ‘immatuur’ is en volwassener moet worden. Hij vraagt om advies gebaseerd op mijn ervaringen.

Ik begrijp de vraag goed, omdat ik die opmerking ook vaak heb gehoord. Mijn eerste indruk is meestal verwarring, omdat ik niet zeker weet over welke aspecten van volwassenheid ze het hebben. Bedoelen ze dat ik niet aan hun verwachtingen voldoe? En zo ja, wat zijn die verwachtingen dan precies?

Wat ik wel weet, is dat het niet eenvoudig is om volwassen te lijken of over te komen. Volwassenheid is cultureel, economisch, historisch en geografisch bepaald, en wat de een als volwassen ziet, beoordeelt de ander als onrijp of juist verdorven of rot.

Ik heb gemerkt dat het belangrijk is om volwassen over te komen om geloofwaardig over te komen, verantwoordelijkheden te krijgen, vertrouwelijke informatie te ontvangen en bepaalde rechten te krijgen. Hoewel ik geen expert ben in volwassen overkomen, ben ik nog aan het leren hoe ik dit kan verbeteren en kom ik vaak onvolwassen over.

Een tip om volwassener over te komen, die ik vaak krijg, is zo zelfstandig en zelfredzaam mogelijk zijn. Leer je huishouden draaiende te houden en zorg dat je netjes gekleed, hygiënisch verzorgd en beleefd overkomt. Als je moeite hebt met het runnen van een huishouden, kun je nog steeds anderen inschakelen om taken uit te voeren.

Een andere tip die ik vaak hoor, is om je omgeving geordend te houden en je auto netjes als je ermee rijdt. Zelfs als er niet veel mensen bij je langs komen of met je meerijden, straalt een nette en georganiseerde omgeving af op de mensen waarmee je in contact komt. Het goed beheren van je tijd is ook belangrijk. Op tijd komen, je aan afspraken houden en verantwoordelijkheden nakomen kan ervoor zorgen dat je volwassener overkomt op sommige mensen.

Een van de meest gegeven tips is doelgericht communiceren. Dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan, zeker als je communicatieve beperkingen hebt of nogal onhandig bent in communicatie.

Ik heb ervaren dat het helpt om ervaringen uit te wisselen met andere autistische personen en vaardigheden te verbeteren door workshops, cursussen, online hulpmiddelen of coaches die rekening houden met je autistisch denken en eigenheid. Het volgen van een assertiviteitscursus kan misschien helpen, maar dit kan ook verkeerd begrepen worden en tot hilarische misverstanden leiden.

Drie belangrijke dingen die ik heb geleerd in communicatieworkshops zijn: blijf oefenen in sociale vaardigheden, wees niet bang om fouten te maken en leer daarvan met hulp van een therapeut of coach, en zoek aansluiting bij een groep of vrijwilligerswerk dat past bij je interesses of identiteit.

Verder heb ik geleerd dat het omgaan met emoties veel te maken heeft met volwassenheid. Ontspannen is iets wat ik zelf moeilijk vind vanuit mijn autismebeleving, maar het kan leiden tot het uiten van emoties op een goede manier, zonder ze te onderdrukken of er volledig in op te gaan.

Dat komt neer op een achtste tip: zorg voor jezelf, maar met mate. Gezond eten, zonder daarin te overdrijven, voldoende bewegen (maar niet te veel), en goed slapen (zonder er obsessief mee bezig te zijn), helpt om met emoties om te gaan en sociaal over te komen zonder dat je daarvoor moet maskeren.  

Volgens mij heeft dit veel te maken met grenzen stellen en op een positieve manier duidelijk maken wanneer anderen die overschrijden. Dit is een teken van volwassenheid (negende tip). Het is niet eenvoudig in een samenleving die er trots op is voortdurend grenzen te overschrijden, zowel van zichzelf als van anderen, zonder stil te staan bij de schade die dit veroorzaakt. Velen, zowel autistisch als niet-autistisch, worstelen met het opbouwen van gezonde relaties en het beschermen van zichzelf tegen uitbuiting.

Een belangrijke tip die ik vaak heb gekregen is om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen acties. Helaas neem ik ook vaak verantwoordelijkheid voor de fouten van anderen, wat uitbuiting in de hand werkt. Volwassenheid houdt voor mij in dat je bereid bent fouten te maken en ervan te leren, zelfs als anderen daar hysterisch op reageren. Het is belangrijk om matig zelfverzekerd over te komen, zonder je anders voor te doen dan je bent, maar wel open te staan om van anderen te leren.

Een belangrijke disclaimer is dat er geen one-size-fits-all benadering is om volwassener te lijken. Deze tips kunnen helpen om zelfvertrouwen en onafhankelijkheid te ontwikkelen, maar het is belangrijk anderen daarbij te betrekken. Miljoenen autistische mensen proberen wereldwijd elke dag volwassen over te komen. Ze wisselen contacten uit met andere autistische volwassenen, praten met gespecialiseerde therapeuten of hulpverleners, lezen boeken over autisme en volwassen worden, en tonen vooral geduld met zichzelf. Het is positief dat je tijd en moeite hebt genomen om te mailen; dat is in mijn ogen een teken van volwassenheid.