Amai. Het is een woord dat ik vaak gebruik. Het is Vlaams voor “wow”, “gigantisch”, “overweldigend”. En dat is precies hoe de wereld soms op me overkomt. Dat altijd vreemde ding waar ik net binnen sta, maar ook met een voet buiten. Als ik in contact kom met de wereld, komt er een vloedgolf om me af. Alsof ik onophoudelijk overstelpt blijf met prikkels die ik niet allemaal kan verwerken.

Neem nu het druk terras met zicht op zee waar ik nu zit, in gezelschap dat zo in de modebladen kan. Het geroezemoes van stemmen, het geklik van kopjes, de plakkerige kussen, de contrasterende geuren van zonnecrèmes, het geschuifel van stoelen – het is allemaal zo intens. Ik zie alle gezichten, ik hoor alle geluiden, ik ruik alle geuren. Intussen twijfel ik eraan om nog mijn ijsje en Ritchie-limonade aan te raken. Zo veel ineens dat ik er duizelig en misselijk van wordt. De drang om op te stappen terug in mijn eigen wereld, waar het rustiger is, neemt toe. Toch blijf ik nog even, ik lust graag ijs en ik geniet van het lichamelijke schoon, het observeren van sociale interactie en andere ontboezemingen op het terras.

Of loop eens mee met mij in de plaatselijke supermarkt, van een keten die volgens veel autistische mensen als autismevriendelijk is benoemd. Dat is alvast hier niet het geval. De felle lichten, de mensen die overal doorheen lopen en elkaar enthousiast de laatste nieuwtjes vertellen, het personeel dat over en weer roept dat bepaalde producten niet in promotie zijn, de overvolle schappen, de lange rijen – het is een ware beproeving voor mijn zenuwen. Ik kan me moeilijk concentreren, ik raak snel geïrriteerd. En als ik dan eindelijk aan de kassa sta, ben ik vaak vergeten wat ik allemaal wilde kopen. Of, erger nog, sta ik daar met een volle winkelwagen met van alles dat ik niet wilde kopen. Het is natuurlijk allemaal deel van het concept.

Sommige mensen vinden me misschien vreemd. Introvert. Antisociaal. Maar dat is het niet. Ik ben anders, autistisch en heb beperkingen. Ik ervaar de wereld onder andere op een autistische of, voor de mensen die willen tonen dat ze mee zijn met de toekomst, een neurodivergente wijze. En dat heeft zowel voor- als nadelen.

Aan de ene kant kan ik me intens focussen op dingen die me interesseren. Ik kan details opmerken die anderen over het hoofd zien. Ik kan zoveel details zien van de strandgangers die zij liever verborgen houden. En ik heb een rijke innerlijke wereld waar ik me heerlijk in kan terugtrekken. Ik moet me inhouden om de strandgangers niet erop te wijzen dat ze ook bij bewolkt weer moeten smeren, bij voorkeur met zonnecrème factor 50+. Dat doe ik natuurlijk niet omdat ik vrees voor hun onbegrip.

Aan de andere kant vind ik het moeilijk om contact te maken met anderen. Sociale cues gaan vaak langs me heen. En ik heb moeite om mijn emoties te uiten. Dat kan soms frustrerend zijn. Tegelijk blijft het ook fascinerend elke dag nieuwe emoties en inzichten te ontdekken. Net zoals ik elke dag verwonderd blijf hoe mensen elkaar vinden in communicatie of ondanks voortdurend naast elkaar spreken elkaar toch denken te begrijpen. Ik maak me geen illusies over mijn empathische vaardigheden, ze zijn niet nihil maar ook niet functioneel op punt.

Toch leer ik nog elke dag omgaan met mijn autisme. Over wat ik kan leren, wat er aangepast kan worden, en wat beperkingen zijn. Elke dag ga ik nog op zoek naar manieren om de wereld te ervaren op een manier die voor mij werkt en tegelijkertijd anderen niet kwetst en beledigd. Ook al vergis ik me na al die jaren nog altijd in mijn aanpak. En ik leer mezelf te accepteren vanuit de evolutie die ik heb doorgemaakt. Zo raak ik niet teveel vermoeid en lukt het enigszins om met anderen om te gaan zonder al te vreemd over te komen.

Want weet je wat? Amai, het is best oké om zo te zijn, voor een stuk anders en toch een stuk indachtig wat de best mogelijke houding is.