Ik was al grootmoeder toen ik mijn autisme-diagnose kreeg. Mijn dochter had de bal aan het rollen gebracht: eerst kreeg mijn kleindochter een vermoeden van autisme, toen mijn dochter zelf, en uiteindelijk — na lang aarzelen — ik ook. Niet dat ik het niet eerder vermoedde, maar ik dacht altijd: ik ben gewoon moeilijk, koppig, eenzaam. Of zoals mijn moeder zei: “Je moet leren wat meer mee te draaien.” Ik heb dat geprobeerd. Zeven decennia lang.

Maar het draaien maakte me steeds vaker duizelig en moe. Ik herinner me verjaardagsfeestjes waarop ik in de keuken ging helpen, zogezegd uit beleefdheid, maar in werkelijkheid omdat mijn hoofd suizend werd van al het praten. Mijn man begreep dat niet goed. Hij is een lieve man, maar van het soort dat denkt dat stilte een probleem is dat opgelost moet worden.

De diagnose gaf mij geen nieuwe identiteit, maar eindelijk woorden voor wat er al lang was. Een soort thuiskomen in mezelf. Tegelijk was er verdriet: om al die jaren waarin ik mezelf geweld aandeed om ‘mee te doen’, om wat ik gemist heb aan diepe connectie, ook met mijn kinderen.

Nu ik grootmoeder ben, probeer ik het anders te doen. Niet door mezelf te forceren tot oppasdagen vol drukte, maar door er écht te zijn op de manier die bij mij past. Mijn kleindochter weet dat ik niet hou van knuffels, maar wel graag samen teken. We hebben een stille band — en die is sterk.

Wat ik nu vooral voel, is mildheid. Voor mezelf, maar ook voor anderen die mijn autisme vroeger niet begrepen. Ook zij hadden geen woorden. Ik hoop dat mijn verhaal anderen helpt om zichzelf zachter te zien. Want autisme is niet iets dat je pas leert begrijpen als kind — het is iets dat je heel je leven mag leren kennen.