Het is een open deur intrappen dat autistische mensen veel verschillende eigenschappen en uitdagingen hebben. Daarnaast heeft autisme, behalve een gemeenschappelijke noemer, evenveel verschillende uitingen. Om de diversiteit van het autistisch spectrum te illustreren, geef ik tijdens een gastles of lezing wel eens tien mini-portretten. Dat doe ik ook om duidelijk te maken dat ik me wel degelijk bewust ben van hoe verschillend andere autistisch mensen zijn en hoe eigen en uniek hun verhaal is. Vandaag hoor je mijn verhaal, morgen mogelijks een ander. Elke keer dat ik ergens ga spreken zijn dat tien andere mensen, maar vandaag heb ik deze vrienden meegebracht. Morgen kunnen het volledig andere zijn.

het Rekenwonder

Olivier, 16 jaar, doet hoofdrekenen sneller dan een rekenmachine en kan een priemgetal van mijlenver herkennen. Helaas herkent hij sarcasme niet zo snel, anders dan zijn zusje Dana dat ook autistisch is. Toen zijn moeder voor de grap zei: “Oh ja hoor, Oliver, we eten vanavond regenwormen,” onderzocht hij meteen hun voedingswaarde. Spoiler: Ze zijn technisch gezien eetbaar. Maar laten we dat maar niet proberen.

De Picasso van de Krabbels

Ingalinde, 25 jaar, haat het om een gesprek te voeren zonder een pen te pakken en overal op het dichtstbijzijnde oppervlakte of papier te krabbelen. Haar notitieboeken zitten vol meesterwerken, terwijl haar boodschappenlijstje ergens verloren is gegaan tussen schetsen van vossen en abstracte landschappen. Vorige week vergat ze theezakjes te kopen, maar aan de positieve kant: ze bereidt zich nu voor op een kunsttentoonstelling.

De Perfectionist Programmeur

Jan, 40 jaar, schreef ooit een stukje code zo perfect volgens hem dat het de wereld had kunnen veranderen. Jammer genoeg zal niemand het ooit zien — hij is intussen al drie maanden bezig met het aanpassen van de opmaak. Zijn grootste nachtmerrie? Een collega die zegt: “Het is prima zo, joh, laat maar zitten.” Zijn op een na grootste nachtmerrie? Nog een keer moeten uitleggen waarom het lettertype Comic Sans verboden zou moeten worden in alle zakelijke communicatie.

De Hyperactieve Tornado

Myri, 8 jaar, beweegt alsof ze permanent op Haribo en Capri-Sun leeft. Haar ouders overwegen haar aan te sluiten op het elektriciteitsnet om de energiecrisis in België op te lossen. Vorige week bouwde ze een toren van eetkamerstoelen, klom erop en riep trots: “Kijk, ik ben een ninja!” Spoiler: Ze is geen ninja.

De Meester van het Maskeren

Sophie, 30 jaar, past zich zo naadloos aan in sociale situaties dat niemand vermoedt dat ze autistisch is. Dat is, totdat ze thuiskomt en op de bank instort, drie uur naar het plafond starend om te herstellen van een gesprek van vijf minuten over het weer. Haar sociale batterij heeft een maximale capaciteit van 5%. Ze vermoedt dat ze meer energie heeft besteed aan maskeren dan de hele Belgische bevolking vorig jaar aan het opladen van hun mobiele telefoons.

De Koning van Letterlijk Denken

Georges, 12 jaar, nam zijn moeders woorden ooit letterlijk toen ze zei: “Zet de klok eens een uur naar achter,” en verplaatste fysiek de wandklok naar achteren. Hij overweegt nu een carrière in de juridische sector, want regels zijn regels, en duidelijkheid is alles. Hij heeft al een uitgebreide PowerPoint-presentatie samengesteld over waarom “We zien wel, maak je geen zorgen” verboden zou moeten worden als ouderlijk antwoord.

De Emotionele Spons

Ann-Sophie,, 22 jaar, voelde zich de hele dag ellendig maar kon er niet achter komen waarom. Toen realiseerde ze zich dat haar buurman, drie deuren verderop, die ochtend ruzie had gehad met hun kat. Ze overweegt helderziende te worden, omdat ze emoties lijkt op te pikken voordat de mensen die ze ervaren zich er zelfs maar van bewust zijn. Haar grootste uitdaging? Naar Bake Off Vlaanderen kijken zonder emotioneel betrokken te raken bij elke deelnemer.

De Wandelende Encyclopedie

Kenzo,, 50 jaar, weet alles wat er te weten valt over transport. Hij kan de hele dienstregeling van treinen (en andere vervoermiddelen) uit het hoofd opzeggen en elke trein alleen al aan het geluid herkennen. Als de NMBS enig verstand had, zouden ze hem gewoon inhuren in plaats van te vertrouwen op hun huidige roosteringssysteem. Als je hem vraagt naar “dat ene treinmodel,” zorg dan dat je een vrije middag en een thermoskan koffie klaar hebt staan.

De Kampioen van Vermijding

Laura, 19 jaar, heeft een doctoraat in het ontwijken van sociale interacties. Wanneer iemand hallo zegt in de Colruyt, duikt ze instinctief weg achter een stapel chips. De kassa? Alleen zelfbediening. Haar ultieme nachtmerrie? Een telefoontje van een onbekend nummer. Als je haar ooit weg ziet sprinten voor een zwaaiende bekende in de stad, dan heb je niets gezien.

De Emotionele Vulkaan

Tommy, 14 jaar, is een wandelende vulkaan van emoties. Leraren denken dat hij rebels is, maar in werkelijkheid was hij gewoon niet klaar voor Theo die zijn pen leende en hem dan op de verkeerde plek teruglegde. Zijn veilige plek? Zijn kamer, met een afspeellijst van 20e eeuwse rock en een Minecraft-sessie die wacht. Gelukkig heeft hij drummen ontdekt — hij is verrast dat het luid slaan op dingen zowel sociaal aanvaardbaar als zeer therapeutisch is.

Autisme is dus niet alleen maar één ding — het is een heel spectrum van ongelofelijke, unieke en soms ronduit hilarische eigenschappen. Hoewel er uitdagingen bestaan, zijn er ook humor, passie en een heerlijk andere manier van naar de wereld kijken. Laat ons alle verschillende gezichten van autisme zien!

Dit artikel verscheen eerder op mijn Engelstalige Medium-account.