John, een volwassen man van 59 die enkele weken geleden zijn diagnose autisme kreeg, vraagt me wat er precies bedoeld wordt met ‘je autisme omarmen’, een zegswijze die voorkomt in teksten rond acceptatie en begrip. “Ik lees wel eens iets over autisme. Ik ben behoorlijk geschoold en geef wiskunde in het secundair onderwijs, maar toch kan ik echt geen betekenis geven aan bepaalde termen. Zo kreeg ik onlangs het advies van een autistische vrouw om ‘mijn autisme te omarmen’. Maar wat betekent dat in ’s hemelsnaam? Kan je mij dat behoorlijk uitleggen?“

Ik moet toegeven, John, dat het voor mij ook lang niet duidelijk was met er nu precies met ‘je autisme omarmen’ bedoeld werd. Ik kon er mij absoluut niets bij voorstellen, en veronderstelde dat het een Nederlandse zegswijze was. Dat blijkt ook het geval, als ik de woordenboeken mag geloven. In België omarmen wij blijkbaar niet zoveel.

In mijn leven heb ik in elk geval niet de neiging iets of iemand te omarmen, maar blijkbaar zijn er toch autistische mensen die de zegswijze gebruiken. Ik pas het zeker al niet toe in de fysieke betekenis, van iemand omhelzen. Ik heb mijn handen vol met te veel andere dingen om ze ook nog eens rond een ander te slaan. Als ik een teken van genegenheid, acceptatie of liefde wil geven, of een gebaar dat warmte, betrokkenheid en nabijheid uitdruk, doe ik dat meestal op een andere manier, en alleen met mensen in mijn nabije omgeving.  Ik ben trouwens ook niet zo tuk op handen geven, kussen of andere beleefdheidsvormen van groeten.

In overdrachtelijke en figuurlijke zin betekent het ‘omarmen van autisme’, heb ik vernomen, vooral verregaande acceptatie of enthousiasme ervaren voor (veelal je eigen) autisme. Ik kan me moeilijk voorstellen dat ik het autisme van een ander zou kunnen omarmen, dat lijkt me veeleer iets persoonlijks. Accepteren en begrip hebben voor het autisme van een ander is iets anders, maar omarmen gaat volgens mij toch iets te ver.  Net zoals ik mijn eigen autisme ook niet omarm. Omdat ik het niet volledig accepteer in de mate dat ik er enthousiast over ben en bereid ben me eraan toe te wijden.

Ik denk ook niet dat de mensen die de zegswijze figuurlijk gebruiken dat ermee bedoelen. Uit de context van de blogs, artikelen, uitspraken op fora en citaten in boeken, leid ik eerder af dat ze ermee willen duidelijk maken dat ze een positieve en zelfverzekerde houding hebben ten opzichte van hun autisme. Ze willen aangeven dat ze hun autisme niet zien als een tekort of een beperking, maar als een integraal deel van wie ze zijn.

Als je het advies krijgt ‘je autisme te omarmen’, betekent dat meestal dat iemand je de raad geeft op te houden met jezelf (uitsluitend) aan de (onhaalbare) normen en verwachtingen van de samenleving aan te passen, maar je meer op zelfacceptatie en het begrijpen van je eigen unieke manier van denken, voelen en waarnemen te richten.

Er zijn tal van concrete voorbeelden en toepassingen van je autisme omarmen. Als autistische persoon kan je je autisme omarmen door bijvoorbeeld je stem te laten horen via zelfadvocacy. Je kan het doen door het tonen van je interesse in autisme (delen van informatieve artikelen op sociale media of een blog). Je kan het ook door eens stil te staan bij wat je goed kan en waar je in zou kunnen groeien (of waar je misschien even geen energie in moet steken). Je kan ook actief deelnemen aan online of offline autistische gemeenschappen, of delen van je persoonlijke verhaal of het geven van een presentatie voor een groep studenten die over autisme leren. Je autisme omarmen kan je ook concreet maken door je te richten op wat je boeit en inspireert, en dat op een gefocuste manier ontwikkelen. Verder kan je je autisme als een bron van kracht zien en inzetten voor positieve verandering, zoals bijdragen aan onderzoek of je ervaringen positief inzetten voor beter onderwijs en werkgelegenheid voor iedereen, inclusief autistische mensen.

Het is voor mij alvast duidelijk dat ‘je autisme omarmen’ iets is dat je niet zomaar in één twee drie kan doen. Het is volgens mij iets wat tijd en geduld vergt, en waar je jezelf ook de nodige tijd voor moet geven. Het betekent onder andere een genuanceerd(er) beeld krijgen van je autismebeleving, je talenten, je kenmerken als mens, je uitdagingen en wat wel goed gaat in je leven. Verder betekent het ‘omarmen van je autisme’ zorg dragen voor jezelf en het vinden van mensen met soortgelijke ervaringen. Tot slot kan ‘je autisme omarmen’ ook betekenen dat je afvraagt wat je kan veranderen (of net niet), meer autismevriendelijke omgevingen opzoeken en jouw deeltje bijdragen tot het bevorderen van begrip en inclusie van autistische mensen in de bredere samenleving.