December wordt verondersteld een tijd van feest en gezelligheid te zijn, maar eigenlijk is het gewoon een maand als een ander, en verschilt het maar weinig van november of januari. Voor de een is deze maand gevuld met een mix aan sociale events, veranderende routines en zintuiglijke prikkels. Voor de ander gaat alles gewoon z’n gangetje en wordt er geen duimbreed van de gewoontes en routines afgeweken. Terwijl de een december uiterst genietbaar vind, is het voor de andere de horreur, het summum van stress, met daartussenin alle mogelijke ervaringen die je maar kan bedenken.

Voor mij is december vooral een maand van sociale overvloed, routinebreuk en zintuiglijke overvloed, maar ook een maand met veel ruimte voor zelfontdekking en persoonlijke groei, voor verbinding zoeken en creatieve uiting. Het is de maand bij uitstek om mijn grenzen duidelijk te maken maar tegelijk ook om die grenzen net genoeg te verleggen om een klein succesje te vieren en toch niet onderuit te gaan aan overdosis uitdagingen.

Meer nog dan andere maanden, vergt december voorbereiding, maar is het ook een maand die het meest onvoorspelbaar is. Ik probeer dan ook, met de nodige ruimte voor flexibiliteit in het achterhoofd, vooraf te plannen om december op een zo aangenaam mogelijke manier te beleven. Vaak merk ik hoe sommige (niet-autistische) mensen mij al voor zijn gegaan. Sommige mensen drukken de rest van het jaar hun afschuw uit voor plannen, structuur, overzicht, duidelijke afspraken, maar lijken dat voor december, en dan zeker de feestperiode, vergeten te zijn. Ze weten namelijk vaak al precies hoe de laatste week van december eruit zal zien, wat ze zullen bereiden voor hun gasten, wie zal komen en waar die zal zitten aan tafel, hoe de dagen zullen verlopen, waar ze de periode tussen 20 december en 2 januari zullen doorbrengen (ergens op een eiland hier ver vandaan of voornamelijk thuis), en hoe ze staan tegenover familiale – en gemeenschapsfeesten.

December is voor mij een periode waarin het belangrijk is mijn grenzen te kennen, te bewaken en erover te waken zonder schroom of angst ‘nee’ te zeggen tegen uitnodigingen of activiteiten die te overweldigend zijn. Het kan natuurlijk ook zijn dat je die uitnodigingen niet krijgt, en er toch graag zou bij willen zijn. Ik kan me vergissen maar ik denk dat december niet meteen de maand is om grote stappen te zetten op dat vlak, tenzij dan regelmatig buiten gaan, en bij openbare feestgelegenheden aansluiten. Regelmatig een frisse neus halen en wat stappen zetten buitenshuis is een routine die ook in december een goed idee om toch even buiten je comfortzone te komen.

Zelf kijk ik vooral uit naar de stille momenten en de periodes van ruimte voor bezinning en reflectie. De wandelingen in de vroege ochtend of ’s avonds net voor het slapen, de momenten op het terras met onze kat, lezen ’s avonds voor het slapen, … en vooral niet teveel focussen op nieuws – en sociale media-berichten. Die laatste twee lijken in december namelijk altijd nog net iets meer opgefokt dan de rest van het jaar.

Tegelijk hou ik eraan zoveel mogelijk mijn dagelijkse routine te behouden. Ook al is dat niet altijd eenvoudig omdat vooral de ‘feestperiode’ (tussen 20 december en 2 januari) zorgen voor nogal wat routines en gewoontes die niet of beperkt kunnen doorgaan. Meer dan ooit is een gevoel van stabiliteit en gewoonte belangrijk voor mij tijdens deze maand.

December is, nog meer dan de zomermaanden Juli en Augustus, een aanslag op mijn psychische gezondheid, heb ik in de loop van mijn leven ervaren. Ik ben dan ook erg gevoelig voor seizoensdepressie en weekend – en feestperiode-angst. Niet toevallig staan er in december een opvallend hoog aantal bezoeken aan ondersteuners en hulpverleners gepland. Natuurlijk gun ik hen ook een fijne feestperiode maar ik vind het even fijn als ze toch even tijd kunnen vrijmaken, omdat dit meteen ook een ankermoment betekent voor mij, zodat mijn angst en depressie niet te erg wordt.

Het belangrijkste dat ik heb geleerd over deze maand in de loop van mijn leven, is wel iets dat ik me voortdurend moet herinneren, zeker op moeilijke momenten, namelijk dat het voorbijgaat, dat er ook kleine successen en plezierige momenten zijn, en die gevierd mogen worden, en dat deze maand, en zeker het einde ervan, het moment bij uitstek is om te vieren wat goed is gegaan dit jaar. Door ze concreet te maken, neer te schrijven, er iets over te schilderen, ze uit te spreken, letterlijk, of er een jaaroverzichtje mee te maken, op jouw manier. Want, één ding is zeker, als je dit leest, je bent er, en je mag er, wat mij betreft alvast, zijn en blijven.