Gezocht: werkvolk met autisme. De kop in The Wall Street Journal, een krant die ik af en toe online lees, valt me meteen op. Uiteraard is dat Europa niet, noch België of Nederland. Toch is het ook wel eens interessant om dit soort artikelen een blik te gunnen. Een vrouw met autisme is er aan het woord. “Ik ben de eerste om toe te geven dat er vaardigheden zijn die ik niet onder de knie heb”, stelt ze om te beginnen.”Meestal gaat het om sociale vaardigheden. Ik slaag er niet om bepaalde sociale signalen op te vangen.” Dat klinkt al redelijk beloftevol.

Elke medaille heeft uiteraard nog een andere kant. De ‘bedrading’ van Alexis, want zo heet deze vrouw met autisme, zou ook leiden tot een vermogen om langere tijd met grote aandacht voor detail bezig te zijn. Met haar ‘medaille’ heeft Alexis, want zo heet ze, ook werk gevonden. Niet helemaal onverwacht bij een beginnend bedrijfje dat mensen met autisme aan het werk zet om gegevens in een computer in te brengen en online onderzoek te verrichten. “De meeste mensen vinden dit soort werk langdradig, super complex en afmattend. Na een uurtje worden ze slordig. Onze autistische medewerkers doen het de hele dag, de hele week, maand na maand”, aldus de bedrijfsleider.

Op momenten waarop ik dit lees, voel ik me weliswaar eerder ‘de meeste mensen’, kort door de bocht ‘normaal’, en lijken ‘autistische medewerkers’ eerder machines die robotachtig te werk gaan. Waarschijnlijk is dat een vertekend beeld, en bepaalt de context waarin deze Amerikaanse autistische medewerkers werken veel meer hun werk dan de beschrijving ervan.

De bedrijfsleider, mijnheer Dai (28 jaar), vertelt ook dat hij een persoonlijke motivatie had om zijn bedrijf op te richten. Enkele jaren geleden vroeg de moeder van mijnheer Dai op haar sterfbed dat hij voor zijn jongere broer met autisme zou zorgen. Zo richtte hij een bedrijfje op voor zijn broer, en nog een aantal andere mensen met autisme.

Net als anderen met autisme worstelen die vaak met sollicitatiegesprekken en de sociale aspecten van werk. The Wall Street Journal vermeldt dat naar schatting 50 tot 75% van mensen met autisme langere tijd van de werkvloer geweerd worden.

Mijnheer Dai vond dat zijn broer dit niet verdiende. “Ik wil dat hij een zinvol leven kan leiden”, vertelt hij de Amerikaanse krant. De broer van mijnheer Dai kan niet bevestigen of hij het routinematig werk ook koppelt aan een zinvol leven, en of hoe hij zo’n leven precies ziet.

Het is een verhaal dat ook in onze streken vaak voorkomt. Niet zozeer een familie in een bestaand of opgericht bedrijf een plaatsje reserveert voor hun autistische familielid, wel dat mensen met autisme er vaak niet in slagen om op de werkvloer zinvol werk te verrichtten. Of dat ze, zoals Leon, een 23-jarige man met autisme die pas van de schoolbanken komt, vrezen dat werk nog meer spanning zal veroorzaken dan er al was op school.

Maar waarin verschilt iemand met autisme dan van een niet-autistische ander die op zoek gaat naar werk? Mensen met autisme, schrijft The Wall Street Journal, ervaren heel andere uitdagingen op de werkvloer. Veel mensen met autisme (dus niet ‘alle mensen met autisme’) denken erg letterlijk en kunnen moeilijk om met dubbelzinnigheid. In het bedrijfje van mijnheer Dai worden taken zo opgedeeld dat werknemers kunnen zien hoe ze vooruitgaan, en krijgen hun taken via video instructie uitgelegd. Zo kunnen ze ook terugspoelen als ze iets niet hebben begrepen.

Mijnheer Dai pakt het uiteraard niet helemaal aan. Hij laat zich omringen door mensen die ervaring en aanvoelen hebben van opsplitsen van taken, of van werken met jongere mensen met autisme. Daarbij komt nog dat mijnheer Dai vrij soepel is op vlak van diagnoses, naar eigen zeggen omdat autisme vaak samen gaat met tal van andere condities. Hij werft aan via de organisaties die al ondersteuning bieden aan mensen met autisme of er ervaring mee hebben. En hij biedt naast technische vorming ook training in sociale vaardigheden en communicatie.

Gebaseerd op het artikel ‘Wanted: Workers with Autism’ van Anne Kadet in The Wall Street Journal van 5 september 2018