‘Autisme als meerduidig en dynamisch fenomeen’ … autisme en onderzoek
De biologische verklaring van autisme, dat tegenwoordig het spreken over autisme domineert, heeft bepaalde ethische gevolgen.
Het werkt aan de ene kant verontschuldigend. In de geschiedenis van autisme hebben genetische verklaringen over oorzaken geholpen om de schuld weg te nemen van de zogenoemde ijskastmoeders. In de diagnostische praktijk van vandaag helpt het hebben van een biologische diagnose mensen met autisme en hun directe omgeving (ouders, …) om voorbij noties als schuld en schuldgevoel te kijken.
Aan de andere kant bestaat de kans dat een al te eenvoudige biologische benadering van autisme de ervaringen en verhalen van mensen met autisme verwaarloosd in de zoektocht naar oorzaken en behandelingen of genezing. Vertellingen van autistische personen verkennen een alternatief spreken over autisme, dat getuigt van meerdere betekenislagen en autismedynamiek.
Door gebruik te maken van de theorieën van George Canguilhem en de wetenschap van de epigenetica, kunnen we aantonen hoe dynamische modellen van leven en denken de mogelijkheid bieden om anders naar autisme te kijken.
Eerder dan autistische personen te zien als personen met fundamentele gebreken in hun genen of het besturingssysteem van hun hersenen die verklaard moeten worden, kunnen we autisme zien als een fenomeen dat in interactie met de context bestaat, als een betekenisvolle reactie op de omgeving.
Kristien Hens & Leni Van Goidsenhoven in ‘Autisme als meerduidig en dynamisch fenomeen’ in Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte, volume 110, Number 4, 1 december 2018, pp 421-451 (31)