Een paar weken geleden merkte ik het onvermijdelijke. Mijn matras met tien jaar van trouwe dienst, getuige van veel slapeloze nachten, geworstel en uit bed vallen, vruchteloos krabben en zuchten, begon aan zijn laatste tocht. Hoe we hem ook gedraaid en binnenstebuiten keerden, hij bleef aangeven dat zijn beste tijd voorbij was. We moesten ons klaarmaken voor ons afscheid. Hij ging wellicht naar het afvalpark, kreeg een nieuw leven in de recyclage of mocht een tweede loopbaan in de vierde wereld beleven. Voor mij wachtte de moeilijke keuze om een vervanger te zoeken, een nieuwe matras.

Als je op het internet even rondkijkt, lees je al gauw de vreselijkste verhalen over matrassen. Alleen de verhalen over de neveneffecten van antidepressiva of antipsychotica of een reis met een goedkope reisoperator overtreffen die horror. ‘Verkopers van matrassen zijn echte gangsters’, ‘Na vier nachten op deze matras wachtte mij een operatie’, ‘Nooit meer slapen na aankoop van matras x’, en ‘Zelfs onze hond wil matras y niet’ … het zijn maar enkele titels die niet veel beloven. Je zou van minder slapeloze nachten krijgen. Tot wij, mijn liefste en ik, op een zaterdagmiddag de fiets nemen en een zestal winkels in de buurt bezoeken op zoek naar een droommatras.

Een matras kopen, dat blijft iets wonderlijk. Ooit zat ik met een jongen in de klas die een portfolio met matrassen maakte. Hij had zich grondig voorbereid en wist er echt alles over. Hij sprak over matrassen alsof het wonderlijke machines waren. Ik herinner me nog hoe vervelend ik zijn uitleg toen vond. Tegenwoordig koop ik een matras zonder dat gedoe, maar wel met vergelijkingspunten.

We zouden natuurlijk, zoveel veel mensen tegenwoordig, onze nieuwe matras via het internet kunnen kopen. Dat doen we best veel, maar toch altijd nog met de schrik op het lijf. Via het internet kopen, is een avontuur, zeker als je opgescheept zit met een van de goedkopere koerierbedrijven. Wij slaken tegenwoordig een zucht van opluchting wanneer een pakje min of meer op de juiste plaats aankomt, min of meer het bestelde bevat en min of meer onbeschadigd is. Als we iets bestellen via een website, mag het niet al te duur zijn, moet het al tegen een stootje kunnen, of halen we het zelf af. Een matras zullen we dus niet zo snel op een website bestellen.

Een fysieke, offline winkel binnenstappen is natuurlijk ook niet alles. Aangezien de meeste verkopers ons niet helpen, zelfs als we het beleefd vragen, blijven we meestal niet lang hangen in de winkels die we bezoeken. We belanden bij die ene verkoopster, Leni, die onze vragen (en ons) ernstig neemt. We krijgen concrete antwoorden op onze vragen. Over de vele technische eigenschappen van de matras (schuim? veren? latex?), de duurzaamheid (sociale en ecologische aard) en over de leveringsvoorwaarden (neemt u onze oude matras mee, levert u thuis).

Moet een matras er ooit mooi uitzien, passen bij ons interieur, zich vormen naar ons gemoed, passie van het moment of de kleur van onze pyjama? Niet echt. Vinden we het belangrijk dat de verkoopster ons prestaties van bijzondere aard levert? Al evenmin. Moeten we een drankje en een hapje bij het bespreken van de verkoop? Geen nood aan. Waar we natuurlijk wel op letten, is het prijskaartje. Een verkoper die ons een matras van 2.500 euro probeert aan te smeren, kan ons niet bekoren. Gelukkig doet Leni dat niet. Ze respect ons budget, dat een ondergrens heeft van 500 euro en een bovengrens van 1500 euro, voor een matras van 160×200.

En dan komt die fascinerende vraag van onze vriendelijke verkoopster. ‘Je moet er toch eens op liggen, mijnheer, mevrouw’. De verkoopster zegt het vriendelijk maar toch met enige aandrang. Voel hoe het ligt, sluit uw ogen en stel u voor dat u in uw bed in uw slaapkamer ligt.

Bedoelt ze nu echt wat ze heeft gezegd? Moeten wij ons in deze showroom, met mensen die om ons heen lopen te kiezen en te keuren, met flinke spots op ons gericht en de airco op volle kracht, inbeelden dat we thuis in ons bed liggen? Zal ik haar zeggen dat ‘alsof’ voor mij niet kan? En bovendien, ik mis een boek, een glas water, bijna volledige verduistering, het geluid van katten, en oordopjes die ik kan insteken.

Links ligt een mevrouw, in driedelig mantelpakje, op en neer te bewegen. Rechts ligt een mijnheer, met das en maatpak, met sportschoenen van Nike, te wriemelen, en zich te bedenken hoe hij thuis in bed ligt. Even verderop ligt er zelfs een koppel die alle mogelijke lighoudingen uitproberen. En dan vraagt verkoopster Leni mij wat ik voel. Voelt u de oerdegelijke Noorse kwaliteit? Merkt u dat de matras zich langzaam om u heen vormt en u een rustgevende steun geeft? Voelt u dat het schuim zich aanpast aan uw ligging en weer terugveert als u uit bed stapt? Ervaart u een fris maar rustgevend gevoel? En waarom ligt u nu in godsnaam zo hard te lachen?

Uiteindelijk zijn we, eenmaal uitgelachen, na de aankoop matras waarvan we vermoeden dat het een goede is (zeker weet je dat nooit tot je erop slaapt) en een mooie korting, toch nog goed thuis geraakt.