Lang geleden, toen deze blog nog maar net bestond, schreef ik dat ik me erover verbaasde dat autistische mensen (toen nog ‘met autisme’) zo vaak ‘soms’ gebruikten. ‘Er wordt nogal wat afgesomsd, en lang niet alleen op blogs maar ook in chats, en in spreektaal’. Ook ‘een beetje’, ‘misschien’, ‘mogelijks’ en nog uitingen van een twijfeltaal waren schering en inslag in het autistisch taalgebruik in die tijd.

Dat lijkt tegenwoordig niet veel veranderd. De afgelopen maanden ben ik terug aan het turven geslagen, en ja, het is nog steeds onzekerheid troef in veel teksten over autisme, vooral als ze door autistische mensen zelf worden geschreven.

Hoe formeler of hoe academischer de tekst, hoe minder vaak die onzekere ondertoon aanwezig is. Dat zou best wel eens kunnen komen omdat wat beweerd wordt gestaafd is door eigen of andermans onderzoek of experimenten. Autistische schrijvers die aan ‘life-writing’ doen, leven nu eenmaal in een voortdurend experiment (met slechts één deelnemer, en geen controlegroep) waarvan alleen voorlopige resultaten bekend zijn. Een voorlopigheid die weinig meer dan onzekerheid voortbrengt.

Anders dan vroeger, betrap ik mezelf er steeds meer op dat ik die, toch wel irritante, twijfeltaal ook ben gaan gebruiken. Waarschijnlijk komt het omdat ik een schijtlaars ben geworden of veel te begaan ben geworden met de gevoelens van mijn lezers of beiden.

Ik ben steeds vaker bang geworden om een te harde toon aan te slaan, te overdrijven in wat ik schrijf en me aan te stellen door te veel stelligheid. Terwijl ik gewoon het verhaal over mijn autismebeleving weergeef.  Dat mag gerust wat rauwer, geef ik toe, ook al besef ik ook dat veel mensen, zowel met als zonder autisme, afhaken. Veel mensen die reageren op deze blog spreken nu al van te emotioneel geladen, te confronterende en af en toe te polemische schrijfstijl.

Weinig mensen lezen graag andermans zorgen, tenzij ze overgoten zijn met een romantisch sausje (en een bijgevoegd lijstje van tips). Een leuke quote van een bekend deskundige, een motivational, een lijstje met praktische tips, een samenvatting van een gepubliceerd onderzoek of van een uitzending op de radio op televisie, doen het doorgaans beter dan de weergave van persoonlijke ervaringen. Vandaar dat stukjes over mijn persoonlijke ervaringen ook zo snel van deze blog verdwijnen. Als ik tekort aan ruimte op mijn blog opmerk, dan is het volgens mij maar logisch dat stukjes die door minder dan 300 mensen per jaar bezocht of gelezen worden het eerst eraf gegooid worden.

Ook in mijn dagelijks taalgebruik, in gesprekken met mijn liefste en anderen, ben ik de laatste jaren meer twijfeltaal beginnen gebruiken. Zodanig dat bepaalde mensen me erop wijzen dat ik veel te genuanceerd wordt, en of ik nu eens gewoon antwoord wil geven op hun vraag, om het even of die open of gesloten is.

Dat komt onder andere omdat mensen zich anders zorgen maken als ik hen iets te stellig vertel, wat hun redders-instinct lijkt te activeren, wat ik net wil vermijden. Waarop ik dan weer, onterecht, antwoord dat het allemaal wel meevalt. Bij mensen die twijfeltaal gebruiken, valt het allesbehalve mee, heb ik ook gemerkt in mijn onderzoekje.

Er is altijd veel meer aan de hand bij hen dan ze laten uitschijnen. Daar kan u als lezer helaas niet veel aan doen. U kan mij, en andere mensen die problemen verwoorden niet redden door een (al dan niet goedbedoeld) tip uit de losse mouw te schudden. Het enige dat u kan doen is luisteren, en u erbij neerleggen dat er niet meteen een oplossing is. Tenzij geen twijfeltaal gebruiken. Tenzij u echt twijfelt natuurlijk. Dan mag het wel. Maar met mate.