De eerste kleuterklas is een schok, ons kind beleeft dat jaar als een vis op het droge. Problemen op school. Wachtlijsten. En nog eens wachtlijsten. Diagnose. Moeilijke beslissingen, meedogenloze administratie, onervaren professionelen. Maar ook empatische en competente professionelen.

Het medisch model van handicap met zijn meetbaar defect is heel sterk aanwezig in de Vlaamse School. Meten is weten en meten betekent testen en wel vanaf het kleuteronderwijs. (…)

In de jaren 70 was ons schoolrapport een klein gedrukt boekje met naast punten voor werken en lessen ook punten voor gedrag, vlijt, orde en wellevendheid. Nét die dingen waar ons kind met autisme goed op scoort. Vandaag zijn de rapporten van ons kind opgefleurd met kleurtjes, letters, smileys met lachende of trieste gezichtjes en veel commentaar over persoonlijke ontwikkeling zoals sociale omgang, zelfstandigheid, samenwerken, werktempo, zelfvertrouwen, motivatie, concentratie, sociale en mondelinge vaardigheden. Nét die dingen waar ons kind met autisme het moeilijk mee heeft. (…)

Sommige leerkrachten gaan een echte intervisie aan met ons waaruit we allemaal veel informatie en kracht putten. Maar we ervaren ook dat andere leerkrachten ons als ouders liever kwijt dan rijk zijn. We zijn kritische denkers, systeemdenkers, eigenwijs en eigenzinnig zoals Jet Isarin het omschrijft in haar boek ‘Kind als Geen ander’”. Ze voelen zich hierbij wellicht ongemakkelijk. (…)

Sommige leerkrachten zeggen ons dat ze niet opgeleid zijn om zorg te bieden aan ons kind. Het levenslang leren is nochtans een traject dat voor elk beroep in onze maatschappij geldt. (…) Ook het budgetverhaal horen we vaak als excuus. (…)

Ons kind vraagt dat leerkrachten hun methodieken aanpassen aan zijn leerstijl en niet andersom. Ook fysiek, sociaal, academisch en emotioneel is het schoolmilieu zeer stressvol. Of het nu het sensorisch bombardement is, of de gedwongen sociale contacten met medeleerlingen en personeel, prestatie-eisen, informatie-overbelasting of emotionele regulatie problemen … Vaak leeft ons kind in voortdurende stress in de schoolomgeving. (…)

Hoe kan de ‘gewone’ medemens meer bewustzijn en empathie leren hebben voor mensen met een handicap als kinderen met een handicap angstvallig worden weggehouden uit onze gewone scholen? Een paradigmaverschuiving dringt zich op: ‘Buitengewoon onderwijs is géén ‘plaats’, maar een ‘systeem’ en een dienstverlening voor kinderen met een ondersteuningsnood’. Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap legt de nadruk op inclusie. Inclusie van ons kind in het gewoon autisme vriendelijk onderwijs, nog altijd een stille en verre droom. (…)

Autisme mag niet gezien worden als (louter) een stoornis, maar wel als een andere manier van informatieverwerking. We kunnen het ons als samenleving niet veroorloven om zoveel talent weg te gooien. Of zoals Nelson Mandela het stelt, ‘Educatie is het meest krachtige instrument dat je kan gebruiken om de wereld te veranderen’.

Carine De Baets (moeder, ervaringswerk(st)er VVA) in ‘Een vierkante pen in een rond gat kloppen lukt alleen als je de pen kapot klopt of als je het gat vierkant maakt’ (VVA Magazine, Jaargang 12, nr 5, Zomer 2013) (reageren op dit artikel kan ook op de VVA-community: www.autismevlaanderen.be). 

Hierboven staan slechts enkele citaten. Het volledige artikel is verkrijgbaar via de Vlaamse Verenging Autisme (contact: autismetelefoon : 078/152.252 of vva@autismevlaanderen.be)