Het leven, zei iemand me ooit, bestaat uit beleven, overleven en inleven, en je kan in een mensenleven maar één van de drie echt goed doen.

Voor zover mijn zelfinzicht reikt, blink ik vooral uit in op de valreep overleven. Niet over de hele lijn echter. Er is elk ogenblik wel iets dat het niet haalt, achterop blijft en zich vervolgens, langzamerhand vervoegd bij de sliert van wat is geweest.

Er is veel dat ik niet overleef, ik ga daar niet flauw over doen. Dat vermijdt ik dan ook als het even kan. Soms leidt dat zodanig veel lijden dat het tot een (medische) diagnose leidt. Soms vermijdt ik het, of maak ik me wijs dat ik er helemaal geen zin in heb. En in alle andere keren voorzie ik het ergste en hoop ik het beste.

Ik ben lang niet de enige die fervent bezig is met overleven. Maar liefst 70 survivalgidsen zijn er beschikbaar in de openbare bibliotheken in Vlaanderen. Blijkbaar kan je tegenwoordig bijna alles leren overleven. Van de mode tot zaken, van opgroeiende kinderen tot het post-petroleum tijdperk, van autisme tot hoog sensitiviteit. Op de survivalgids autisme na, zijn het vaak boekjes met een  samenraapsel van algemeenheden en anekdotische tips.

Die survivalgids autisme, met mooie cover en layout, van Luc Descamps (samen met Autisme Centraal), las ik onlangs in de plaatselijke jeugdbibliotheek. Daar staat het in de afdeling ‘ziek/gezond’ bij de informatieve boeken voor +8-jarigen. Als +8-jarige vond ik het alvast een plezier om het te lezen.

Het inhoudsoverzicht schept alvast hoge verwachtingen. Het zijn geen kleinigheden die aan bod komen. Uitgevallen nagels, mislukte baksels of kapsels, pijnlijke tenen, blaren of breuken … daarover wordt in dit boek met geen woord gerept.

Een echte bink of meid met autisme maalt blijkbaar om heel andere dingen. Iets nieuws, de druk van de klok, onderweg zijn, maaltijden, ziekte en pijn, boze mensen, feestjes, een ‘nee’ en niet in het minst allerlei soorten verlies … dat is heel andere koek. Existentiële levenskwesties – op school, in het gezin, in de vrijetijd, aan tafel –  zowaar waar veel volwassenen hun leven lang mee in de knoop liggen.

Al anticipeert het voorwoord van Autisme Centraal daar al op. Uiteraard kan je niet alleen overleven met alleen maar een survivalgids, schrijven ze. De bedoeling is dan ook niet dat je met autisme perfect leert hoe je in het leven moet staan. Maar de survivalgids leert je – vaak met een vette knipoog – dat het mogelijk is om moeilijke en zelfs beangstigende situaties te overwinnen.

Bovendien: ook al zijn het levenskwesties die besproken worden, toch wordt het zelden zwaar. Dat siert, want de meest wijze mensen weten dat de ware levenskunst bestaat uit het zware op een lichte wijze te brengen, zonder te pretenderen  de ultieme oplossing te hebben.

Een rode daad in al deze kwesties is het niet weg te steken, of te denken dat als je er niets over zegt aan niemand het wel zelf weg deemstert, maar tegelijk dat het nooit voor altijd zal duren.  Ook wordt wel eens geadviseerd hard weg te rennen of op te schrijven of te tekenen wat je voelt of denkt. En natuurlijk is jezelf teveel zorgen maken zonder anderen die je kan vertrouwen erbij te  nergens goed voor.

Het boek biedt vooral inspiratie aan ouders en kinderen, of aan laatjeugdige volwassenen (zoals mezelf, en hopelijk ook u) om na te denken over en aan de slag te gaan met overlevingstechnieken in het leven. Met tussendoor de nodige humor en merkwaardige weetjes.

Tenzij u natuurlijk eerder uitblinkt in beleven en inleven, en dat overleven voor u meestal toch vanzelfsprekend gaat. Of u, als het u echt teveel wordt, op een zachte ondergrond gaat liggen, uw ogen sluit, langzaam tot honderd telt, en dan uw ogen terug opent om daarna verder te gaan met uw leven. Dat staat in mijn bibliotheekboek namelijk, in sierlijk handschrift, geschreven door ene Jordy, tien jaar, bij de vraag naar een eigen super tip als het allemaal niet meer lukt.

De autisme survival gids / Luc Descamps, Autisme Centraal en Josine van Schijndel (illustrator). Uitgeverij Abimo, 2014.