Je kunt nagaan of er een verband is tussen het eten van aardbeiensorbet en autisme, maar evengoed of er een relatie bestaat tussen zemelen en zeeziekte. Er zijn veel voedingsmiddelen en veel ziektes en dus ook veel mogelijk foute hypotheses. (…)

Als je wilt nagaan of het eten van aardbeiensorbet je kans op autisme verhoogt, neem je in het ideale geval een paar duizend proefpersonen . Die deel je dan willekeurig in twee groepen in en een van die groepen verplicht je om jarenlang dagelijks een familieverpakking aardbeiensorbet naar binnen te lepelen. De andere groep krijgt een aardbeiensorbetverbod. Een paar decennia later vergelijk je hoeveel gevallen van autisme er in beide groepen voorkwamen en kun je aan je analyse beginnen. Nogal duur en onhandig dus. (…)

Als je aantoont dat er geen verband is tussen het eten van aardbeiensorbet en autisme, is de kans bovendien klein dat jouw artikel ooit in een wetenschappelijk tijdschrift zal prijken. Maar als je, na wat zoeken en een subtiele massage van de data, wel een verband vindt, is er waarschijnlijk wel een tijdschrift dat dat wil publiceren. ‘Aardbeiensorbets veroorzaken autisme’ toetert je krant dan, terwijl dat verband hoogstwaarschijnlijk puur toeval was.

Ruben Mersch (filosoof, bioloog) in Waarom iedereen altijd gelijk heeft (De Bezige Bij, 2016)