Vandaag is het Wereld Autisme Dag. Of dat nieuws is, goed nieuws of eerder aanleiding tot diep gezucht of zelfs gekreun, dat laat ik in het midden. Het heeft in elk geval tot veel wind over autisme geleid. Veel wind die sommigen nieuwe energie heeft opgeleverd en anderen op kosten heeft gejaagd.

Het valt niet mee een overzichtje te maken van het lappendeken van initiatieven, stemmen en artikelen rond wereld autisme dag en autismeweek. En dan heb ik het nog niet eens over de traditionele kleine projecten, zoals koekjes bakken of pralines verkopen, de promotie van gadgets en prikkelarme (maar onoverzichtelijke) kermissen of rommelmarkten. Om nog maar te zwijgen over die gewoonte om op de tweede dag van April gebouwen of monumenten in blauw licht te zetten.  

Wereld Autisme Dag dit jaar, dat is om te beginnen natuurlijk de KEIvoorAutisme-campagne, met het overkoepelend digitaal programma met webinars en films en, voor het eerst sinds de uitbraak van Covid-19, een evenement in De Blaarmeersen in Gent. Ik heb het op een afstand gevolgd. Het is mooi om iemand die zelf autisme heeft of iemand die zich inzet voor mensen met autisme in de bloemetjes te zetten, maar keien beschilderen, op vraag enthousiasme tonen of complimenten verwoorden, dat is niet echt mijn sterke kant

Natuurlijk zijn er veel mensen die ik een warm hart toedraag. Zo heb ik een echte autisme kei in huis, mijn liefste, maar zijn ook de meeste andere mensen in mijn omgeving in meer of mindere mate keien in het luisteren en verstaan. Daarnaast zijn er ook veel mensen met autisme en mensen die op een of andere manier bij autisme betrokken zijn, die op hun manier een kei zijn in wat ze doen, en waar ik veel waardering voor heb.

Zoals elk jaar was er ook dit jaar media-aandacht, zowel naar autistisch personen en hun omgeving als naar specifieke thema’s, zoals werk, zorg en psychologische begeleiding. Sommige autistische mensen kropen in de pen en schreven een opinieartikel in de pers (zoals in Knack Magazine en in Humo). Anderen werkten op hun blog of in een organisatie mee aan het ontkrachten van vooroordelen en mythes. Een mooi voorbeeld is de poster en het artikel van de Academische Werkplaats Autisme die de vooroordelen over autistische personen op de werkvloer probeert te ontkrachten. Nog anderen deden waar ze goed in waren, zichzelf zijn op hun manier.

De rode draad doorheen veel berichtgeving is vaak dat mensen met autisme liever niet gezien worden als probleem(geval) dat moet worden opgelost of aangepast maar als een (gelijkwaardige) partner om de situatie samen aan te passen zodat iedereen zich comfortabel voelt. Of dat nu op de werkvloer, in het dagcentrum of in het vrijwilligerswerk is, in de begeleidde of zelfstandige woonvormen en vrijetijdsinitiatieven.

Tot slot mag er ook ruimte zijn voor wat kritische bedenkingen, vind ik. Ik ben zelf niet zo’n fan van die wereld autisme dag of autismeweek, dat is geen geheim. Misschien omdat het een steekvlam veroorzaakt in aandacht over autisme, die dan weer zachtjes uitdooft. Misschien omdat er ook heel wat veralgemening is en een grote groep, minder ‘beeldige’ of ‘fotogenieke’ mensen met autisme vergeten raakt.

Wellicht heeft het ook te maken met dit: dat het te vaak blijft bij een vage aanzet tot bewustzijn. Autistische mensen zijn dan misschien een kei op 2 april, maar de rest van het jaar worden ze te vaak als een keitje in de schoenen van de hardwerkende medemens voorgesteld Als ik een wens zou hebben op deze tweede april, dan toch dat het bewustzijn van (mensen met) autisme de eerste stap is naar aanvaarden zonder te willen veranderen, een handje toesteken (of versterken) indien gewenst, respecteren en erbij betrekken (op hun manier) van autistische personen.