‘Zijn autistische mensen meestal pessimistischer dan anderen?’ … autisme en levenshouding

Foto van Kyle Glenn op Unsplash

Marlon, lezeres van deze blog, vraagt me via mail of haar indruk dat autistische mensen de neiging hebben om pessimistischer te zijn dan anderen, dat ze het zwarter inzien en minder geneigd zijn om hoopvol te zijn over wat er in het verschiet ligt.

Zoals bij veel dergelijke vragen, over autistische mensen in het algemeen, kan ik moeilijk voor anderen antwoorden, alleen vanuit mezelf, en vanuit eigen ervaringen en bewustzijn. Ik weet dus niet of de meeste andere autistische mensen eerder positief of negatief in het leven staan. Mijn ervaring is dat er zowel autistische mensen zijn die volgens mij een veel te positief mens – en wereldbeeld hebben als autistische mensen die een zeer zwart en negatief idee hebben over mensen en de wereld om hen heen. Dat heeft volgens mij onder andere te maken met een aanleg tot zwart/wit en rigide denken, waardoor het niet eenvoudig is om genuanceerd te denken over mensen en wat er in het verschiet ligt.

Mijn eigen ervaring is dat ik eerder pessimistischer dan optimistischer ben. Dat heeft volgens mij onder andere te maken met de manier waarop ik omga met informatie verwerk en interpreteer. Ik heb de neiging me te richten op negatieve elementen en heb wel wat moeite met het inzien van positieve kanten van situaties. Ik vind het meestal moeilijk om de positieve intenties van anderen te ontdekken. Daarom vertrek ik vaak vanuit wantrouwen, ook door vroegere ervaringen met onduidelijke verwachtingen die dan tot misverstanden en pijnlijke situaties hebben geleid.

Toch wil ik dit niet veralgemenen, niet voor mezelf en zeker niet voor autistische mensen. Er zijn momenten en situaties waarin ik vol vertrouwen ben, en andere situaties en momenten waarop ik volop pessimistisch ben. Net zoals er autistische mensen zijn waarvan ik weet dat ze heel positief en vol vertrouwen in hun eigen oplossingsvermogen in het leven staan. Dat vind ik benijdenswaardig, maar ik vrees dat ik zelf te angstig ben voor onzekerheid om erop te vertrouwen dat het wel goed komt. Misschien hebben die mensen gewoon geluk gehad dat ze nog niet zoveel slechte mensen zijn tegengekomen op hun levensweg. Een gezonde dosis wantrouwen tegenover de intenties van anderen en durven erkennen dat je niet altijd weet of de ander het goed meent of niet, vind ik daarentegen ook geen slechte houding. De meeste mensen zijn niet noodzakelijk slecht, maar ze laten zich vaak leiden door anderen die hen inspireren tot misbruik van vertrouwen van onder andere autistische mensen.