Vandaag is een dag zoals een ander, hoewel het voor sommige mensen, autistisch of niet, ook een bijzondere dag kan zijn, een wereld autisme dag. De dag van de wereldautisten, noemde wijlen Landschip het. Voor wie Landschip niet kent, er staan op deze blog een postuum eerbetoon over hem en een interview met hem. Wat hij daar precies bedoelde, liet Landschip, zoals vaak, in het midden.

Op Wereld Autisme Dag is het voor mij vooral een dag zoals alle andere, maar toch ook een dag van persoonlijke en filosofische overpeinzingen. Het is voor mij een dag die vooral dubbele gevoelens oproept. Enerzijds voel ik me sterk verbonden met de autismegemeenschap, en herinnert deze dag me aan het belang van acceptatie, begrip en inclusie, ook voor autistische mensen die mijlenver van mij staan, letterlijk en figuurlijk. Anderzijds trek ik me op dagen als deze het liefst terug om niet geconfronteerd te worden met de gruwelijke oversimplificatie en misvattingen. Het is verder zowat de enige dag van het jaar dat ik zoveel mogelijk vermijd blauwe kleren te dragen.

Net zoals op andere mijlpalen in het jaar, is wereld autisme dag een moment waarop ik terugkijk op wat ik heb meegemaakt tijdens het voorbije jaar. Ik ben dit jaar blij maar ook verrast nog te leven, weliswaar met iets meer medicatie en hulpmiddelen, en dat ik nog engagementen kan opnemen om mee te werken aan inleefmomenten, gastlessen, getuigenissen en ervaringsuitwisseling rond autisme. Ik ben ook blij verrast dat Tistje als blog weer enorm gegroeid is, bijna verdubbeld als het gaat om bezoekers en lezers.

Voor mij is Wereld Autisme Dag een moment waarop ik denk aan autistische mensen en hun omgeving die in zeer moeilijke omstandigheden toch er min of meer in slagen te leven en er iets van te maken. Dat vergt heel wat creativiteit, om van weinig iets te maken dat blijvend is, en toch overeind te blijven, en niet al te veel verbitterd te zijn of verteerd te worden door woede om onrecht en onwetendheid van anderen op de werkvloer, in het onderwijs, in de familiekring of in partner – of andere relaties. Het zijn vaak mensen (met of zonder autisme) die eenzaamheid en sociale isolatie het meest tastbaar ervaren elke dag.

Ik vind Wereld Autisme Dag vooral een kans om het bewustzijn en waardering te vergroten voor de enorme diversiteit en variatie binnen de autismegemeenschap. Ik ervaar weinig affectie met de autisme-identiteit, maar des te meer met mensen die autisme-ervaringen hebben of ervaringen met autistische mensen. Dat zijn meestal mensen die zich weinig bezighouden met terminologie, identiteit of subcultuur, veeleer met het beste te maken van sociale contacten, zintuiglijke overprikkeling en de zoektocht naar overzicht en inzicht in een vaak onvoorspelbare en onduidelijke wereld.

Als ik zou oproepen tot meer bewustwording is het niet zozeer van bepaalde sterktes of talenten, die mij vaak weinig zeggen, maar voor het erkennen van individuele aspiraties en grenzen van autistische mensen en hun omgeving. Die grenzen en de roep van ‘het is genoeg geweest’ worden nog steeds onmenselijk veel met de voeten getreden, merk ik uit reacties van autistische mensen via mijn blog. Als het voor iemand met autisme moeilijk is om ‘nee’ te leren zeggen, lijkt het nog veel moeilijker voor de ander om die ‘nee’ te erkennen. Een eigen plek, een eigen ruimte, waar niemand bij kan, heb ik dit jaar als geen ander leren waarderen.

Tot slot is een dag als Wereld Autisme Dag niet alleen een moment om stil te staan, maar ook een aanleiding om beelden te maken over wat zou kunnen komen, om te hopen op een genuanceerde visie op autisme en neurodiversiteit, om gewaardeerd te worden zoals ieder van ons is, en om energie te behouden om te blijven evolueren, op ons eigen tempo.