Sinds Tistje bestaat, is er al vaak gevraagd hoe ik mijn boekenrek of andere lijstjes samenstel en/of hoe ik de boeken kies die ik lees. Zijn er criteria die ik hanteer of net niet?

Net zoals de meeste (veel)lezers dat doen, laat ik mij leiden door bepaalde opinies, door de tips van mensen die ik waardeer, door schrijvers die verwijzen naar andere schrijvers die zij graag hebben gelezen, of uiteenlopende ervaring die me nieuwsgierig maken naar een boek, een auteur, een uitgeverij of een oeuvre.

De keuze van een boek hangt van een aantal factoren af:

• Ken ik de auteur (in positieve zin)?

Van een auteur die ik al ken en graag heb gelezen ga ik sneller een nieuw boek inkijken of nieuwsgierig zijn naar ander werk dan van iemand waarvan ik nog niet heb gehoord.

Als ik auteur niet meteen ken, kijk ik meestal naar zijn of haar betrokkenheid bij het thema (persoonlijk, beroepsmatig, vanuit engagement), verwijzingen naar andere auteurs of literatuuroverzicht achterin, schrijfstijl en organisaties waarmee de auteur geassocieerd wordt.

Als het gaat om boeken van beroepskrachten over autisme, speelt soms ook de psychologische of pedagogische stroming waarmee de auteur zich associeert een rol. Als ervaringsdeskundigen een boek schrijven rond autisme, kijk ik naar hoe ze zich situeren binnen de autismegemeenschap en naar de nuances die ze aanbrengen.

• Leunt de inhoud en stijl aan bij mijn interesses en leesstijl?

Kortom, ligt het op mijn leestraject ? Ben ik er klaar voor? Ik wil best wel nieuwe boeken proberen maar die leen ik dan eerst wel uit in de bibliotheek. Zomaar in het wilde weg een boek kopen op basis van een naam of rond een thema dat ik niet ken doe ik zelden. Al moet gezegd dat ik volgens Goodreads 879 thema’s heb staan in mijn boekenkast (waarvan 2 rond autisme gaan), dus echt beperkt is mijn interesseveld niet meteen.

• Is het boek me aangeraden door iemand bijzonder?

Als mensen met een bijzondere smaak mij een boek aanraden – terwijl ze dat anders zelden doen – dan ga ik dat wel eens zoeken op het internet of in de bibliotheek. Of ik koop het en laat het dan jaren liggen, of tot de tijd rijp is om het te lezen.

Mijn boekenkast is dan ook een samenraapsel van boeken die ik ben aangeraden, een tijdlijn van sporen van ontmoetingen, liefdevolle contacten en gedeelde leesmomenten. Gewoon al kijken naar die boeken geeft al een gevoel van verwondering en rust van zoveel rijkdom en restanten van mijn leven tot nu toe.

• Is de reputatie van de uitgeverij goed?

Elke uitgeverij heeft zo zijn specialisme en reputatie op vlak van kwaliteit en bepaalde uitgeverijen mijdt ik dan ook. Daarnaast zijn er ook uitgeverijen die eigenlijk eerder drukkerijen zijn of hun lat heel laag leggen, ideaal voor mensen die te snel debuteren of die misschien beter een microblog of blog hadden gekozen

• Is de prijs en beschikbaarheid van het boek goed?

Is het boek elektronisch (en in welk formaat) beschikbaar, in paperback – en/of hardcover? Sommige informatieve boeken lees ik liever in elektronische vorm (om aantekeningen in te maken, passages aan te stippen). Andere, verhalende boeken lees ik liever in paperback (om mee te nemen op de trein). Standaardwerken verkies ik dan weer in hardcover. Om thuis op alle gemak ter hand te nemen. En sommige boeken vind ik natuurlijk ook gewoon te duur voor wat ze zijn.

• Kan ik de eerste pagina’s of heel het boek op mijn gemak inkijken?
  

Ik kies een boek zelden blindweg. In een boekhandel doorblader ik veel, mijn oog valt dan op bepaalde stukjes die mee aanstaan. Ik ben ook een frequent bezoeker van openbare bibliotheken (niet slechts die van mijn stad) en laat me daar graag verrassen.

En, nog belangrijker, is het boek beschikbaar in de openbare bibliotheken? Het komt meer dan eens voor dat ik een bibliotheekboek lees en het later in de boekhandel koop. In negen weken (de maximale uitleenduur) krijg ik een goed boek namelijk nooit uit. Online doe ik hetzelfde. Sommige uitgeverijen maken de eerste vijftien bladzijden (of inleiding & stukje hoofdstuk 1) beschikbaar en downloadbaar, dat vind ik heel goed. Anderen verkiezen de online bladeraar, of maken het boek, zoals Amazon, voor een stukje doorzoekbaar. Boeken die ik helemaal niet kan inkijken zal ik niet zo snel kopen.

• Zijn er recensies verschenen in kranten, magazines of op blogs?

Recensies lees ik zowel op blogs of in kranten en magazines. Die laatste zijn meestal vrij in te lezen in de bibliotheek. Met wat zoeken vind ik heel wat artikels van kranten ook op het internet of in de knipseldatabank van de bibliotheken.

Zo ben ik een fervent lezer van De Standaard der Letteren en de boekenbijlagen van De Morgen en de NRC. Is een bepaald boek of een bepaalde auteur besproken op blogs, zijn er al mensen die erover hebben geschreven, dan prikkelt dat mijn interesse. Van een aantal critici die ik al jaren volg weet ik dat ze het boek dat ze bespreken ook werkelijk hebben gelezen. Van anderen heb ik heb wel eens mijn twijfels.

Ook ervaringen van andere lezers lees ik wel eens, bijvoorbeeld op de boekensites Goodreads en Librarything waar ik een account heb. Het staat je natuurlijk vrij om me daar te volgen.

Als het om blogs gaat, ben ik heel kieskeurig. Een goede recensie op een blog geeft de volledige samenvatting van het boek, informatie over de invalshoek van de auteur, een aantal citaten en een eigen leesopinie.

Als mensen mij vragen een recensie te schrijven van hun boek, doe ik dat nooit uit mezelf, en als ik het boek al niet had zal ik het zelf niet kopen Als de uitgeverij geen recensie-exemplaar ter beschikking stelt, moet de schrijver het dan maar zelf betalen en opsturen. Als schrijver moet je er wat over hebben om gelezen te worden. Dat hoeft niet eens in papieren versie, het mag gerust ook elektronisch.

Ben je auteur van een boek rond autisme, en wil je graag wil dat je op mijn blog besproken wordt, ja, dan geef ik je graag een kans door mijn adres te geven, maar kan ik je niets beloven. Als het goed is, bespreek ik het boek. Als het minder goed is, komt er een citaat. Aan slechte boeken verspil ik geen woorden. En ja, ik bepaal op mijn blog wat goed en slecht is, zo zit dat nu eenmaal. Al zijn er natuurlijk nog veel goede boeken die ik gewoon niet ken en kan ik mettertijd van smaak veranderen.

• Zijn de cover van het boek en werftekst ok? Is de bladspiegel ok?

Vooraleer ik kies tijd en geld te besteden aan een boek, moet het uiteraard toegankelijk zijn, dus vindbaar, verstaanbaar, betaalbaar en uiteraard ook leesbaar. Dat houdt onder andere in dat de vorm en lay-out moeten aansluiten of in harmonie zijn met de inhoud, dat de bladspiegel niet afleidt, dat het lettertype geen irritatie of tranende ogen oplevert, dat het papier zowel goed ruikt als in lijn ligt met andere lay-out.

Kortom, het boek moet aanspreken en aangenaam zijn om te lezen, en niet, zoals helaas te vaak gebeurt, de inhoud in de weg staan. Uiteraard spelen ook de cover en werftekst op het achterplat een rol. Werpt de cover bijvoorbeeld een licht op het boek of staat de vlag in contrast met de lading? Of is het eerder een afgrijselijk lelijk ding? Is de werftekst achterop een vertaling van de cover of toch eerder platte reclame?

• Hoe zit het met betalen en verschepen?

Boeken hoeven niet goedkoop te zijn. Kwaliteit verdient een prijs. Alleen moet die wel duidelijk zijn. Daarom kies ik het liefst een boek in een zelfstandige boekwinkel of koop ik rechtstreeks van de uitgeverij of de auteur.

Geen keten of supermarkt, geen online gedoe …  daar zijn altijd verborgen kosten, hetzij voor mezelf hetzij voor de creatieve geest(en) die het kunstwerk in elkaar staken.  In de boekhandel kan ik cash of met een gewone bankkaart betalen, hoef ik geen lid –  of kredietkaart, geen gedoe met overschrijving, geen Paypal-account, geen account met een paswoord. Vaak zijn de kosten en de tijd gespaard bij de online-aankoop relatief. Om maar te zwijgen van eventuele verzendingskosten (of gedoe met niet gelukte leveringen).

• Zijn er extra’s bij het boek?

Ook belangrijk voor mij: kan je nadien via een website op de hoogte blijven van verdere werken van de auteur, of bijlagen die je kan downloaden? Hoort er bij het papieren boek ook een website, eventueel met het boek in digitale versie met daarin links naar actuele  verwijzingen? Is er mogelijkheid om interactief vragen te stellen aan de auteur?

Is de auteur actief op sociale media, zoals Facebook, Twitter, Tumblr, Pinterest, Goodreads, Librarything …  en worden deze regelmatig aangevuld? Bestaat er een vriendenkring van de auteur waar je tot toe kan treden, eventueel met lidmaatschapsbijdrage? Het speelt voor mij allemaal een rol bij de aankoop van een boek.