In alle vragen die ik de afgelopen maanden kreeg, was die van Béatrice (‘al hoor ik liever Bé’), een van de meest opmerkelijke. Bé is een vrouw die schrijft dat ze ‘al veel te lang uithoudt’ met haar man, die volgens haar zeker autisme heeft. ‘Hij wil het weliswaar niet weten, maar hij is het echt wel.’ Wat er ook van zij, Bé wil graag weten of ik een idee heb hoeveel tijd iemand met autisme gemiddeld aan een (partner)relatie besteed, bijvoorbeeld aan romantiek.

Hoeveel tijd iemand met autisme gemiddeld besteed aan een (partner)relatie kan ik niet zeggen. Dat hangt sterk af van het soort (partner)relatie en hoe die zich ontwikkelt. Mocht het mij gevraagd worden zou ik het ook erg moeilijk vinden om te antwoorden. Het is immers niet zo gemakkelijk om in woorden, laat staan getallen, zoals aantal minuten besteed, te vatten hoeveel mijn liefste voor mij betekent.

De plaats die zo’n relatie inneemt in het leven van iemand met autisme zal natuurlijk voor iedereen met autisme variëren. Dat is ook het geval voor de partnerrelaties van mensen zonder autisme, of met andere aandoeningen. Toch denk ik dat relaties in het algemeen, en partnerrelaties in het bijzonder, in belangrijke beïnvloed worden door iemands autisme, en hoe dit verweven is doorheen tal van andere eigenschappen die iemand maken tot wie h/zij is.

Enige tijd terug heb ik zelf een paar weken bijgehouden aan wat ik in 24 uur gemiddeld het meest tijd besteed. Daarin ben ik Het lijkt vanzelfsprekend, maar ik wil toch nog eens benadrukken dat dit natuurlijk niet veralgemeend mag worden voor alle autisten. Het geeft bovendien maar een beeld van hoe ik op dat moment mijn tijd besteedde. Met ‘samen zijn’ bedoel ik vooral iets samen doen, zoals samen praten, wandelen, knuffelen of inkopen doen. Natuurlijk gebeurt het dat ik ook op andere momenten samen ben met mijn liefste, maar de (toevallig donkergrijze) kleur in de grafiek hieronder verwijst naar de tijd waarin ik probeer met niets anders bezig te zijn.

Wat mij betreft zegt die tijd, dat meetbare, echter niet zo veel over de tijd waarin ik bezig met onze relatie, die volgens mij onmeetbaar is, waarin ik vooruit denk of terugdenk aan wat we tegen elkaar zeiden. Voortdurend met elkaar bezig zijn, lijkt me ook niet ideaal. Zelf sta ik meestal heel sterk in het ‘nu’-moment, en focus op wat nkele ogenblikken later gepland staat. Maar het kan ook gebeuren dat iets onderweg – een sensatie, een ervaring, enkele woorden, een déja-vu – me in gedachten plots terug bij mijn liefste brengt.

Wat romantiek betreft, denk ik dat ik eerder een gelegenheidsromanticus ben. Het gebeurt af en toe dat ik iets, vaak ongepland, doe dat mijn liefste heel graag heeft, of dat ik eraan denk een bloemetje of kleine attentie mee te brengen. Al weet ik dat mijn liefste toch nog altijd graag heeft wat haar te wachten staat. Ze houdt niet zo van verrassingen, wellicht ook omdat zij ook (een diagnose) autisme heeft, en dus doe ik haar dat ook niet aan. Het is vooral belangrijk elkaars verwachtingen duidelijk te maken. Elkaars wereld en taal leren kennen, communicatie verzorgen, heeft bij ons net een belangrijker plaats dan tijd besteden aan romantiek.

Af en toe romantisch zijn is volgens mij goed, maar omdat ik dat niet van nature in me heb dwing ik me er ook niet toe. Mijn liefste is volgens mij romantischer, maar ook gelegenheidshalve. Ik denk dat het in een (partner)relatie eerder het belangrijkste is te blijven onthouden dat je relatie, samen met je gezondheid, op de eerste plaats komt, en daarna de rest. Je bent immers niet samen met de samenleving, je familie of vrienden, je werkomgeving of enige andere nevenactiviteit.