Nog zo jong, zo mooi en nu al autistisch, het zou niet mogen zijn. De iets oudere vrouw die naast me zit bij de kapper, schudt haar hoofd. ‘Kijk, dat is toch een knap meisje met een stralende lach. Als je die familie bekijkt, ja, daar zie ik wel autisme in, maar dat meisje, nee toch. Als ik kon, zou ik haar omhelzen en zeggen dat ze zo dankbaar mag zijn dat ze hier in Vlaanderen woont en niet in een onbeschaafd land’.

Terwijl ze wacht op haar kapbeurt, leest de oudere vrouw Dag Allemaal, het Vlaamse showbizz – en entertainmentblad bij uitstek. Ze toont mij het artikel waarin een meisje met autisme, Anke van Puijenbroek, beschrijft hoe ze haar autisme ervaart. ‘Het is wel goed dat dit eens verschijnt’, zegt de vrouwen mij. ‘Er zijn zo weinig boeken waarin duidelijk staat wat er zo allemaal omgaat in het hoofd van autisten. Ze kunnen dat niet allemaal zelf lezen, maar voor de ouders moet toch dat een troost zijn.’

In het artikel vertelt Anke, de autistische vrouw over ‘haar dagelijkse miserie die begint zodra de wekker afgaat’. ‘Dan begint het piekeren’, zegt ze. ‘Wat als? Die vraag stel ik me wel honderd keer per dag. Wat als de bus te laat is? Of er geen vrije zitplaats is? Of als iemand me de weg verspert op het voetpad?’ Rond haar achtste hield ze al een dagboek bij. In die periode kreeg ze ook de diagnose autisme en ADHD. Om zich te concentreren op school gebeurt er immers teveel rond haar. Alles wat er om haar gebeurt, registreert ze.

Het was voor haar omgeving intussen al wel vroeger duidelijk geworden dat oogcontact maken en knuffelen veel van haar vergden. ‘Ze was een lastig, hevig kind’, aldus haar moeder. ‘Vanbuiten ziet ze er perfect uit, van binnen voelt ze zich vaak één hoopje ellende’. Al heeft Anke volgens zichzelf wel heel wat gaven. ‘Als kind kon ik mijn favoriete boek, na twee keer lezen, woord voor woord navertellen. Ik ken ook alle busnummers en bustijden vanbuiten’, aldus de jonge autistische vrouw.

Af en toe, schrijft Dag Allemaal, moet Anke wel stoom aflaten. Zo luistert ze na schooltijd eerst een uurtje metal. Sinds acht maand heeft ze een relatie met een jongen zonder autisme. ‘Als het me even te veel wordt, pakt hij me vast en zegt me dat alles goed komt. Hij geeft me rust. En ik doe niets liever dan samen met hem naar een metalfestival gaan’. Ook structuur, in de zin van een weekplanning, helpt haar. Verandering, zeker als die opeens en zonder reden komt, kan haar echter heel boos maken. Driftbuien komen vaak voor, vooral als ze bij haar ouders is, maar nadien excuseert ze zich volop.

Ook wat volgens Dag Allemaal typisch is voor mensen met autisme, de moeizame omgaan met emoties, vormt bij haar een probleem. Pas vijf jaar na het overlijden van een speelkameraadje kwam het verdriet om hem heel hard binnen, en mist ze hem nu nog heel erg. Op het moment zelf deed ze echter voort met wat ze bezig was, terwijl iedereen begon te huilen. Zoals veel jongeren met autisme werd ze ook tijdens haar schooltijd ook hevig gepest. ‘Er zijn dagen geweest dat ik ’s ochtend liever niet meer wakker werd. Nu heb ik nog één jaartje te gaan en ben ik van school af.’

Vanop die school krijgt ze alvast weinig steun. Tenzij van één leerkracht, die haar zelfs hielp met nalezen van haar boek. ‘Verder wou niemand op school mijn boek lezen. Ze zeiden ‘het gaat toch een flop worden’. Ze kan gelukkig wel terecht bij externe begeleiding, waar ze af en toe haar verhaal kwijt kan. En schrijven zorgt volgens haar voor afleiding van de pesterijen en de puinhoop in haar hoofd. Dat ze het schrijven nog lang mag voortzetten en haar boek een of meerdere vervolgen mag krijgen.