Onlangs vroeg Ronald, een lezer van deze blog, me via het reactieformulier of ik er een idee van had of autisme een impact kan hebben op de uitkomst van een Myers-Briggs Type Indicator. Ook een aantal andere mensen hebben me in de loop van de voorbije jaren wel eens gemaild dat de uitkomst van hun Myers-Briggs-test hen wel eens deed twijfelen of hun diagnose autisme wel klopte.

Op de vraag of autisme een impact kan hebben op een MBTI-persoonlijkheidstype is er zowel een heel kort als een heel lang antwoord. Het hele korte antwoord is dat autisme een conditie is met een medische en psychologische realiteit, en MBTI eerder een verdienmodel is, in de vorm van een persoonlijkheidstheorie die weinig onderbouwd is. Zelf zie ik het als even waardevol of vermakelijk als het bezoeken van een waarzegster of het raadplegen van een horoscoop in een damesblad. Wie als persoon met autisme zijn of haar persoonlijkheid wil verkennen, kan toch  beter terecht bij een psycholoog die meer weet over persoonlijkheidspsychologie maar ook voeling heeft met autisme.

Het is volgens mij dus niet zo zinvol je af te vragen wat de invloed van autisme zou kunnen zijn op je MBTI-type onderzoeken weinig zinvol. Het is natuurlijk wel positief dat je je afvraagt hoe je in elkaar zit, en dat je op zoek lijkt te gaan naar willen verstaan van jezelf en anderen. MBTI  is volgens mij echter niet het beste instrument om te leren over hoe mensen denken en zich gedragen. De categorieën die MBTI gebruikt zijn te rigide, en de achterliggende filosofie is op z’n minst bizar.

Bovendien kan het sommige mensen verleiden om hun hele leven volledig door een MBTI-bril te beginnen uitleggen. Het kan dus een obsessie worden, en het is jammer als iemand denkt dat hij/zij moet beginnen twijfelen aan zijn/haar autisme omdat het niet samen zou gaan met wat er ergens geschreven wordt over hun MBTI-categorie. Helaas lijken er nogal wat mensen (met en zonder) autisme sterk geïnteresseerd in MBTI. Soms louter om het belachelijke ervan te ontmaskeren. Toch lijken nog heel wat mensen (ook met autisme), stiekem of niet, veel geloof aan te hechten of hoop en troost in te vinden. Ook sommige bedrijven en andere organisaties lijken het instrument nog te gebruiken, net zoals grafologie of tal van andere dubieuze persoonlijkheidstesten.

De meeste mensen met autisme die een MBTI-test (of afgeleide, zoals die van 16Personalities) zouden hebben afgenomen en op tal van fora laten weten welk ‘type’ ze zijn, blijken introverte en intuïtieve mensen die zich eerder op hun gedachten dan op hun gevoel baseren om te oordelen.

Volgens het MBTI-model wordt de persoonlijkheid van mensen met autisme gekenmerkt door originele ideeën, routinematig streven, een sterke vorm van verwaandheid en veel openhartigheid. Toch waarschuwen de teksten van de MBTI-organisatie dat autisme een stoornis is die eerder de ontwikkeling van betekenisverlening beïnvloed dan de persoonlijkheid. Eigenlijk wordt je dus niet veel wijzer van, en kon in je de tijd die je besteedde aan zo’n testafname evengoed een hoofdstuk in een goed autismeboek hebben gelezen.

Persoonlijk zie ik het gebruik van de MBTI-types vooral bruikbaar in het speeddaten. Iemands MBTI-type kan immers een vaag idee geven over hoe die andere persoon de wereld om zich heen op het eerste, meest oppervlakkige gezicht ziet. Als je dat weet, kan het eventueel helpen om bepaalde sociale fouten te vermijden, om te weten wat je echt niet moet doen of zeggen. Eens je de ander beter hebt leren kennen, en het ijs wat is gebroken, gooi je die MBTI-types best zo snel mogelijk overboord en ga je elkaar persoonlijker benaderen.

Wat betreft de invloed van autisme op zo’n persoonlijkheidstype zou ik me dus niet te veel zorgen maken. Tenzij je straks gaat speed-daten natuurlijk. In dat geval wens ik je heel veel moed, voldoende veerkracht om eventuele teleurstellingen te boven te komen en vooral veel verfrissende liefde toe.