Mijke, studente Handelswetenschappen, leest al een tijdje mijn blog, en is de zus van een ‘coole maar zeer speciale’ autistische broer die momenteel zijn master Wiskunde afrondt aan een Vlaamse universiteit. Ze vraagt me via mijn blogmail: “Hoe sta je tegenover speculatieve lijstjes van verschillende historische en meer hedendaagse personen zoals Niels Bohr, Albert Einstein, Johannes, Michelangelo, Mozart, Noah, Isaac Newton en Nikola Tesla die autistisch geweest zouden zijn?”

Het is voor mij een raadsel waarom iemand, zeker een autistisch persoon, op zoek gaat naar dit soort lijstjes. Misschien is het vooral iets van mensen uit de omgeving van autistische mensen die op zoek gaan naar hoopgevende informatie voor de toekomst of iets van buitenstaanders die denken daarmee moed in te spreken. Waarom het hoop of moed zou geven, kan ik me niet goed voorstellen. Dat is wellicht iets heel persoonlijk.

Ik vind het werk, de creativiteit, het denken van die mensen best wel indrukwekkend. Meestal gaat het mijn petje te boven om ze te verstaan, maar ik voel wel bewondering, zeker voor mensen als Mozart en Michelangelo.

Toch zou ik met geen van hen vergeleken willen worden, of is het volgens mij weinig waarschijnlijk dat ze zelf hun autisme zouden bekend maken (mochten ze al autistisch zijn).  Al de mensen die je opnoemt, hebben uiteraard ook dingen gedaan waarover liever gezwegen wordt, wat niet meteen doet denken aan autisme, en waar heel wat mensen met autisme zich misschien liever niet mee zouden vergelijken.

Bovendien heb ik vaak een gevoel van onrechtvaardigheid als ik dat soort lijstjes zie op het internet of in boeken. Ik wil dan voor hen opkomen en schrijven dat het gewoon oneerlijk is dat deze mensen geen weerwoord kunnen bieden, zichzelf niet kunnen verdedigen. Bekende personen zoals de acteur en schrijver Anthony Hopkins kunnen zich nog verweren, en in interviews weerleggen dat ze autisme (of Asperger) hebben. Voor iemand als Einstein kan dat helaas niet meer. Die arme man zou trouwens niet anders moeten doen dan diagnoses weerleggen, hij krijgt zowat alle classificatiepetjes opgezet.

Zou het voor mij een verschil maken mocht ik weten dat een grote naam in de wetenschaps – of kunstwereld postuum autistisch is? Ik zou er niet meteen bij stil staan, maar verder zou ik toch vooral geïnteresseerd zijn in zijn of haar ideeën. Het valt trouwens op dat vooral mannen die bedenkelijke eer krijgen, en dan nog wetenschappers. Alsof er geen bekende dode autististische vrouwen zouden zijn die, bijvoorbeeld, aan de wieg stonden van een literaire techniek, filosofische ideeënleer of industrieel productiemechanisme. Dat lijstjesgedoe ruikt toch een beetje naar discriminatie en mysogynie volgens mij.

Natuurlijk zijn er veel mensen, ook autistisch, die er anders over denken of zelfs hashtags als #actuallyautistic in hun profiel zetten. Als je daar dan op klikt kom je terecht in een parallel universum van mensen die van alles doen dat geassocieerd zou moeten worden met autisme. In zekere zin doe ik dat ook, maar ik gebruik een een twitter – en facebookprofiel dat uitsluitend gaat over autistisch leven en gelinkt is aan deze blog. Daarbuiten is er uiteraard ook nog veel ander leven. Mocht ik bijvoorbeeld twitteren of iets op facebook melden dat niets te maken had met autisme, zou ik daar een ander profiel voor maken.

Als het de mensen die het wel doen, een goed gevoel geeft, of op een of andere manier helpt, is dat natuurlijk prima. Het zou bijvoorbeeld kunnen helpen om een gemeenschapsband te krijgen, zoals die bestaat binnen een aantal sociale bewegingen zoals Me Too, en mensen bewust te maken dat er ook autistische mensen zijn die gewone dingen doen en daarover op Twitter berichten.

Als ze dan ook nog een gewone baan hebben, of een webshop runnen, of een gezinsleven hebben, kan dat anderen misschien meer bewust maken dat niet alle autisten wapperend gaan winkelen of dat niet elke autist een potentieel gevaar is. In die zin kan het misschien helpen dat ook slimme mensen als Einstein of Tesla autisme zouden gehad hebben.

Het waren misschien wel wereldvreemde snuiters, maar ze hebben toch ook veel gedaan voor de samenleving, dat soort idee. Of ik me ook wil associëren met het beeld van de wereldvreemde snuiter die veel doet voor de samenleving, dat is natuurlijk een heel andere vraag. Voorlopig ben ik daar nog niet klaar voor, en zie ik me als een min of meer normale mens met autisme.