Bert, een lezer van mijn blog, woont al tien jaar samen met zijn (autistische) vrouw Felicia. ‘Ik heb echt geen klagen over Fliz. Het enige wat ik vreemd vind is dat ze al zo lang ik haar ken naar dezelfde afleveringen van dezelfde series en naar dezelfde films kijkt. Heeft dat te maken met de moeite met veranderen die autisten hebben? Of is het iets met perfectionisme, volledig willen doorgronden van de plot? Ik heb er niet echt last van, ik probeer haar wel af en toe nieuwe series te doen kijken maar ze blijft precies bij haar oude series plakken. Heb jij een idee of verklaring hoe dat zit? Volgens Lizzy is het gewoon omdat ze die graag ziet en het haar ontspant.’

Er zijn veel mogelijke verklaringen waarom sommige autistische mensen eindeloos naar dezelfde series of films of televisieprogramma’s kijken. Hetzelfde kan ook opgaan voor het steeds herlezen van boeken, herhaaldelijk naar dezelfde muziek luisteren of naar dezelfde kunst kijken. Of het eigen is aan autistische mensen, weet ik niet.

Voor sommige autistische mensen kan het een deel van een rustgevende routine zijn. Heel wat autistische mensen vertrouwen op routine om het leven aan te kunnen. Op hetzelfde moment of dezelfde plaats terugkijken naar een serie of televisieprogramma of luisteren naar dezelfde muziek kan een rustgevend gevoel geven.

Het kan ook voorspelbaarheid scheppen in een onvoorspelbare wereld. Als je telkens terugkijkt naar dezelfde serie of film weet je immers precies wat er gebeurt. Dat is soms rustgevend. 

Het kan ook zijn dat iemand met autisme terugkijkt naar een serie of film om bepaalde details te (her)ontdekken en waarderen. Bij sommige autistische mensen duurt het ook enige keren vooraleer ze alle aspecten van de serie of film snappen. Telkens zien ze iets anders en verstaan ze iets meer over de plot of verhaallijnen. Het kan ook deel uitmaken van een bijzondere interesse in een bepaald thema, zoals sciencefiction of dieren.

Ook mijn vrouw, Roos, heeft dvd’s van series en programma’s die ze al tientallen keren heeft herbekeken, zonder ze beu te worden. Die hebben gemeen dat dezelfde acteur erin meespeelt, die voor haar een voorbeeld was in moeilijke tijden. Ik heb daar geen moeite mee. Ik vind het zelfs positiever dan bijvoorbeeld een gangster of politicus als voorbeeldfiguur te hebben.

Of het eigen is aan autistische mensen, weet ik niet. Er zijn wellicht ook autistische mensen die helemaal niets hebben met volgen van dezelfde serie, of herhaaldelijk terugkijken naar dezelfde episodes of naar dezelfde films. Zelf ben ik er niet zo’n fan van, en kijk ik zelden meer 3 keer naar dezelfde episode in een serie. En dan mag ik me er niet te veel meer van herinneren. Natuurprogramma’s vormen daar soms een uitzondering op.

Zolang het geen verslavende dimensies aanneemt, lijkt naar dezelfde programma’s kijken niet echt een probleem, tenzij je er zelf ook moet naar kijken en daar onder lijdt (of er last van hebt). Dat is volgens mij vooral een kwestie van goede afspraken maken. Als ik geen televisie kijk, wat meestal het geval is, kijkt mijn vrouw naar haar lievelingsseries en dvd’s. Als we samen tv kijken, kiezen we om beurten, en is er meestal geen discussie. Hoewel we steeds vaker gewoon ’s avonds gaan wandelen in een natuurgebied. Altijd een schitterend, natuurgetrouw, haarscherp beeld en ‘surround’ geluid daar, en steeds een verrassende verhaallijn.