1. Voorbereiding

• Onderzoek: Informeer jezelf van tevoren over de kandidaten en partijen. Dit kan helpen om op de dag zelf beslissingen makkelijker te maken. Dit kan bijvoorbeeld via een stemwijzer of stemtest op een van de vele websites. Dit hoeft je stem niet te bepalen, maar het kan een richtlijn zijn die je kan helpen.
  • Door vooraf te weten op wie ik wilde stemmen, kon ik me volledig focussen op het stemproces zelf zonder me zorgen te maken over mijn keuze. – Peter, 23, autistisch
• Stembriefje: Maak een lijst met jouw voorkeurskandidaten of partijen, zodat je snel kunt stemmen. Neem dit briefje mee in je broek – of jaszak ingeval je in het stemlokaal een black-out krijgen. Je kon in de voorbije periode al oefenen met de stemcomputers in veel gemeenten.

2. Bezoek de locatie van het stembureau vooraf

• Locatie Verkennen: Ga enkele dagen voor de verkiezingen naar het stembureau om te zien waar alles zich bevindt. Dit kan helpen om je vertrouwd te maken met de omgeving. Samen met een overzichtelijk stappenplan kan dit jou helpen om de weg van jouw woning tot het stembureau en terug zo stressarm mogelijk af te leggen. Zie ook tip 6 en tip 10.
  • Het vooraf bezoeken van het stembureau gaf me een gevoel van vertrouwdheid op de verkiezingsdag.- Laura, 29 jaar

3. Ga Vroeg Stemmen

• Minder Drukte: Stem vroeg op de dag, wanneer het waarschijnlijk minder druk is. Dit kan helpen om overprikkeling door menigten te voorkomen. Wees er niet van bij het begin bij, je zou kunnen gevraagd worden om in te springen als hulp, tenzij je dat graag wenst. Zelf ga ik tussen negen en half tien stemmen, maar dit hangt sterk af van lokaal tot lokaal. Ga bij voorkeur te voet, dan hoef je alvast niet druk te maken om parkeerplaats of diefstal.
  • Door vroeg te stemmen, kon ik de drukte vermijden en voelde ik me veel rustiger.- Thomas, 35 jaar

4. Begeleiding

• Neem Iemand Mee: Vraag een familielid, vriend of begeleider om mee te gaan. Zij kunnen helpen bij het navigeren door het proces en bieden emotionele steun.
  • Mijn zus ging met me mee en haar aanwezigheid maakte het hele proces veel minder stressvol.- Emma, 22 jaar

5. Volmacht

• Stem Bij Volmacht: Als het te stressvol is om zelf te gaan stemmen, overweeg dan om iemand anders een volmacht te geven om in jouw plaats te stemmen. Dit kan ingeval van autisme onder andere met bevestiging van een arts die reden 1, als gevolg van een ziekte of handicap, erkent. Dit kan tot op de dag zelf van de stemming.
  • Het geven van een volmacht aan mijn vader zorgde ervoor dat ik mijn stem kon laten horen zonder de stress van het stembureau.” – Pieter, 40 jaar

6. Gebruik van Oordoppen of Koptelefoon

• Geluid Dempen: Als je gevoelig bent voor geluid, gebruik dan oordoppen of een koptelefoon om het omgevingsgeluid te dempen. Je kan dit eventueel combineren met medicatie die je arts voorschrijft. Let er wel op dat je nog steeds voldoende hoort in het stemlokaal.
  • Met mijn koptelefoon op kon ik me beter concentreren en voelde ik me minder overweldigd door de geluiden.- Sophie, 28 jaar

7. Duidelijke Communicatie

• Informatiekaarten: Bereid informatiekaarten voor die je aan de stembureau medewerkers kunt geven om je situatie uit te leggen en om hulp te vragen indien nodig. Als je het zelf kan zeggen, kan je dat natuurlijk ook doen.
  • Mijn informatiekaartje hielp de medewerkers begrijpen waarom ik wat extra tijd nodig had. – Jan, 34 jaar

8. Structuur en Routine

• Routine Behouden: Plan je stemdag als onderdeel van je dagelijkse routine. Zorg dat je voldoende tijd hebt en houd je aan een vertrouwde volgorde van activiteiten. Hou de rest van de dag vrij om te bekomen, als je daar nood aan hebt.
  • Door mijn stembezoek als onderdeel van mijn dagelijkse routine te plannen, voelde ik me veel rustiger. – Annelies, 26 jaar

9. Rustplek

• Pauze Plaatsen: Zoek een rustige plek dichtbij het stembureau waar je even kunt ontspannen als het te druk of overweldigend wordt.
  • Een korte pauze in het park naast het stembureau hielp me om mijn zenuwen te kalmeren.- Tim, 30 jaar

10. Visualiseer de Stappen

• Visualisatieschema: Maak een stappenplan of schema van wat je kunt verwachten op de stemdag. Dit kan helpen om jezelf mentaal voor te bereiden en stress te verminderen.
  • Mijn visualisatieschema gaf me een duidelijk beeld van wat ik kon verwachten, wat mijn angst verminderde. – Kim, 24 jaar

Extra Tips

• Ademhalingsoefeningen: Doe ontspanningsoefeningen zoals diepe ademhaling voordat je gaat stemmen om jezelf te kalmeren.
• Hulplijnen: Weet dat er altijd iemand beschikbaar is om te helpen, of het nu een stembureau medewerker, een vriend of een familie is.

Door deze tips te volgen, kun je het stemproces minder stressvol maken en ervoor zorgen dat je stemervaring zo soepel mogelijk verloopt. Als autistisch persoon met een stem heb je immers evenveel recht om te stemmen als eender wie.