Het is geen geheim: vroege diagnose leidt tot vroege interventie bij kinderen op het autismespectrum EN vroege interventie vertaalt zich in betere toekomstmogelijkheden voor kinderen op vlak deelnemen aan de samenleving en zo dicht mogelijk een ‘normaal’ leven benaderen wanneer ze opgroeien.

Maar wat wanneer je een volwassene bent en je hebt vroege interventie gemist? Ik kan je vertellen dat je nooit te oud bent om te leren en te groeien en wat je leeftijd of omstandigheid ook is, je kan een beter leven hebben morgen dan vandaag. Bovendien kan je heel wat genieten op die weg.

Ik heb zoveel geleerd na mijn vijftigste. Ik hou ervan te kijken naar verschillende soorten kunst en het kwam voor mijn vijftigste nooit in me op om musea te bezoeken. Een paar jaar geleden ontmoette ik een vriend die ook gepassioneerd is door kunst. Telkens ik haar bezocht gingen we samen naar een museum.

Dit hielp me omdat ik, na het bezoeken van een museum, het beeld van het bezoeken van musea in mijn hoofd had opgeslagen. Daarna was het voor mij mogelijk om andere musea te bezoeken – zelfs plaatsen in mijn eigen stad waar ik nog nooit voorheen was geweest. Het is belangrijk voor mij als persoon met autisme nieuwe ervaringen te blijven opdoen omdat ik moet zien hoe iets eruit ziet zodat ik het kan opnemen in mijn repertoire van dingen die ik kan doen.

Het is fijn om musea te bezoeken! Bovendien, als je er therapeutisch over wil doen, zou je kunnen zeggen dat nieuwe ervaringen opdoen in de gemeenschap een autistisch persoon toestaat om sociale vaardigheden in de praktijk te brengen – en iedereen weet dat ze praktijkervaring nodig hebben ! Ik kan dit zeggen omdat ik autistisch ben, en wanneer je al eens met mij hebt rondgehangen, zal het lang duren vooraleer je ervan overtuigd bent dat ik nog oefening kan gebruiken.

Mijn sociale vaardigheden zijn, zoals bij veel autisten, niet altijd zo fantastisch. Ik heb weliswaar sociale vaardigheden onderwezen aan kinderen waarmee ik gewerkt hebt, en als volwassene heb ik ze bewust moeten leren. Maar er is iets vreemds aan sociale vaardigheden – een fantastische sociale vaardigheid toegepast in de verkeerde context kan slecht uitdraaien.

Sociale vaardigheden leren volstaat dus niet. Ik merk dat hoe meer kansen ik krijg in sociale situaties hoe meer op mijn gemak ik mij voel om allerlei nieuwe ervaringen bewust op te zoeken en ervan te genieten. Natuurlijk is het best dit te doen in het gezelschap van goede vrienden.

Meer dan vijftig jaar zijn heeft bepaalde voordelen. Zo voel ik niet langer de nood om mijn natuurlijke reacties te onderdrukken wanneer ik bij goede vrienden ben. Het is enorm bevrijdend om oud genoeg te zijn te voelen dat ik dit niet langer hoef te doen. Het heeft enorm mijn angst verminderd. Bovendien weet ik dat mijn vrienden mij zullen vertellen wanneer ik te ver ga in hun gezelschap. Brenda zal zeggen: “Judy, je moet wat dimmen” waarop ik dat zal doen en we verder kunnen genieten van ons samenzijn.

Op een keer bezocht ik Franklin Park Conservatory in Columbus, Ohio, met mijn vriendinnen Brenda en Ruth. Er was een mooie Chihuly expositie van geblazen glas en Chiculy schilderijen. We stopten bij een gift shop bij de uitgang. Ruth hield in het bijzonder van een bepaald schilderij en probeerde er een foto van te nemen. Ze wist niet of het schilderij wel goed op de foto zou staan met de invallende zon. Ik deed wat ik kon om te helpen. Ik verplaatste het schilderij (!!) zodat ze een betere foto kon nemen.

Dit was een mooi voorbeeld van goed gedrag (een vriendin helpen) in de verkeerde context waarvan ik merkte dat het toch niet zo goed werkte. Ik ontdekte dat bezoekers in musea de werken niet mogen herschikken, zelfs als hun bedoeling is om vrienden te helpen een betere foto te maken. Meer zelfs, meestal is foto’s nemen niet toegelaten. Maar aangezien dit in de gift shop was, kon het er net nog wel door.

Toen we langs de trap naar beneden naar de uitgang van het gebouw wandelden, konden we nog een laatste glimp opvangen van een mooi beeldhouwwerk gemaakt van ontelbare ronde ballen, die me deden denken aan kerstversieringen.

Ik riep dan ook enthousiast: “Dat zijn de beste ballen die ik ooit heb gezien”. Toen we verder liepen, reageerde een van mijn vriendinnen lachend: “Ik heb beter gezien”. En zo kan ik ertoe komen te zeggen dat naar musea gaan met vrienden, zelfs met autisme, niets meer of minder is dan … “een onvergetelijke tijd met ons allen.”

Vertaald teruggetrokken artikel van de Amerikaanse vrouw met autisme Judy Endow.