Ik ben beledigd. Dat komt nochtans niet zo vaak voor. Ik vind namelijk niet dat iedereen mij moet respecteren en ik zo goed ben als wat anderen van mij denken. Dan zou ik behoorlijk voorbestemd zijn om me constant beledigd te voelen. Zo’n leven zou ik niet willen, en heb ik ook niet.

Het zou eigen zijn aan mensen met autisme om zich beledigd te voelen. Of daar op een sarcastische of cynische manier op te reageren, al zou ‘gebeten’ ook passen als term. Vaak is hun reactie volledig naast de kwestie en defensief. Zeker op fora gebeurt dat vaak. Sommige mensen doen het zelfs automatisch, zonder de vraag of reactie van de ander een blik te gunnen. Of de ander krijgt een vloed van nietszeggende rationalisering over zich heen. Er zouden tal van verklaringen voor zijn, van een negatieve focus door vroegere teleurstellingen, over beperkingen in informatieverwerking tot een manklopende expressie.

Andere autisten, zeker stoornisgenoten op de sociale media en fora, lijken er volop aan te lijden. Zij vallen over dat ene woordje of die zin, en voelen zich gepikeerd. Wat gezegd of geschreven wordt, mag over iets heel anders gaan, hun reactie is precies op dat ene detail gericht en is dan ook vaak naast de kwestie. Of hun gedachte blijft gericht op die ene taalfout, die komma die verkeerd staat, die dubbele punt die toch beter een punt-komma was. Om nog maar te zwijgen over terminologisch of classificatie gepalaver.

Ach ja, ook de bevoorrechtte omgeving – die directe ervaring met mensen met autisme geniet – kan er behoorlijk goed mee weg. Zeker als iemand durft suggereren dat niet alle (groot)moeders of (groot)vaders het allerbeste zou voorhebben met hun kinderen, onafgezien van wat voor vreselijks ze gezegd of gedaan zouden hebben. Wie morrelt aan het gebod ‘vader, moeder zult gij eren’, krijgt hetzelfde standaard-antwoord: ‘ze hebben u ondanks alles toch graag gezien’. Ze konden het alleen niet zo goed tonen. Ze hadden beperkingen, ze waren ziek, even of permanent niet zichzelf.  Als vader of moeder het eren niet hebben verdiend, dan mag best gezegd worden dat dat zo is, en zelfs waarom dat zo is. Iemand eer je namelijk niet automatisch, om de biologische band, maar uit het hart, om het goede dat die heeft gedaan.

Toegegeven, het is tegenwoordig zo gemakkelijk beledigd te zijn. Zowel door boeken die verschijnen als door wat er in de pers wordt verspreid. Door mensen die zich in het verkeer begeven en lak hebben aan regels of hoffelijkheid, of je baan kruisen in het openbaar vervoer of op straat. Toch geef ik daar niet aan toe. Ik spaar mijn beledigd gevoel op voor speciale gelegenheden. Net zoals ik mijn woede-uitbarstingen opspaar voor mensen die een speciale plaats innemen in mijn leven.

Al reageer ik wel eens tegen agressieve bestuurders met de linkermiddelvinger, haal ongenadig uit met mijn toeter en laat weten dat de moeder van een verkeersterrorist het met iedereen doet.  Dat doe ik niet uit eigen initiatief. Nee, ik doe het op bevel van mijn huisarts. Die vindt dat ik af en toe eens mijn hart moet luchten. Ook vloeken, stampen, spuwen, razen, tieren, gooien met (afgeprijsde) boeken of (lege) potjes yoghurt mag wel eens.  Zolang het maar geen lawaaioverlast of bezorgde buren oplevert of anderen fysieke, psychische of materiële schade aanricht. Bovendien moet ik mijn tong enkele keren ronddraaien voor ik iets zeg en mijn handen even laten wapperen voor ik schrijf. Ik moet toegeven: tijdens het schrijven van deze tekst heb ik heel wat gewapperd.

Nochtans is er, na wat afstand nemen, weinig reden om beledigd te zijn. Het zijn vaak wissewasjes die we voor tsunami’s van onrecht nemen. Zo las ik onlangs dat iemand met autisme zich beledigd voelde nadat hij een theoretisch boek over autisme had gelezen. Omdat hij er zich niet herkende, had de auteur het helemaal mis, en was dit beledigend. Alsof ik mezelf herken in elk detail dat in boeken over autisme wordt beschreven.

Nog andere ervaringsgenoten hebben een bijzondere vorm van chronisch beledigd zijn. Ze zijn beledigd door al wat mogelijks negatief zou kunnen zijn aan autisme, zeker als het verwoord wordt.  Autisme kan vaak een probleem zijn. Vooral voor iemand met autisme zelf. Die daar een creatieve oplossing voor uitzoekt. Wat in bepaalde situaties kan leiden tot problematisch gedrag. Wat een probleem kan stellen voor de omgeving. Omdat die dat moeilijk kan verstaan. Wat dan weer logisch is als omgeving en autist niet op dezelfde golflengte zitten. Overigens, ik ervaar zelf ook soms problematisch of storend gedrag bij andere autisten, zowel offline als online. Wat er mij vooral stoort? Autisten die zichzelf genieën wanen, autisme als een bonus zien, denken dat iedereen (met autisme) hetzelfde wil als de (sub)groep waar zij toebehoren. Het raakt me maar of ik het ook ernstig neem of mij erdoor beledigd voel? Nou nee.

Waar ben ik dan zelf beledigd om? Om details, denk ik. Om verbloeming, vaak. Om vergeleken te worden met mensen met wie ik liever niet vergeleken wordt, soms. Dat er absoluut een foto van mij bij een interview moet, of mijn auteursnaam die van mijn identiteitskaart moet zijn, daar kan ik erg beledigd om zijn. Of als een school iemand met een handicap vraagt om te spreken en iemand met autisme weigert – omdat dit geen handicap is. Of wanneer anderen sterktes van genieën op mij veralgemenen. En hoe ik daar mee omga? Op diverse manieren: door te vloeken, te stampen, te spuwen, te razen, te tieren, gooien met (afgeprijsde) boeken of (lege) potjes yoghurt. Het is maar dat u het weet mocht u eraan denken op bezoek te komen. Of om mij te beledigen.