In Coping with Anxiety at Christmas if you are on the autism spectrum geeft schrijfster Emma Louise Bridge enkele tips hoe je kan omgaan met angst in de kerstperiode.  Hoewel Kerstmis een van die momenten is die elk jaar onvermijdelijk stresserend zijn voor sommige mensen, kan je volgens Bridge de kerstperiode best wel goed en zonder letsels of trauma’s overleven en zelfs aangenaam doorbrengen.

Tip 1 voldoende plannen en voorbereiden

Een eerste tip die Bridge geeft is voldoende plannen en voorbereiden. De ene doet dit met behulp van lijstjes, een ander neemt gewoontes aan, nog een ander vraagt hulp aan vrienden of een beroepskracht.  Want zelfs al komt er bij jou thuis niemand over de vloer als gast, op voorhand bepaalde irritaties proberen te vermijden kan het een stuk aangenamer maken.

Geschenken geven is volgens Bridge voor veel mensen de belangrijkste uitdaging in deze periode. Het meest vermoeiende daarvan is volgens haar dat het wederzijds moet zijn. Je hebt natuurlijk altijd de mogelijkheid om er niet aan mee te doen, maar dan neemt ook de kans tot sociaal isolement toe.

De meeste mensen blijven echter zitten met de vragen aan wie ze iets moeten of kunnen geven. Ze piekeren zich vaak suf over wat de anderen zullen geven, hoeveel tijd, geld en energie beschikbaar zijn en vooral over wat ze (nu weer) zullen geven. Geschenken mogen immers niet te (on)persoonlijk zijn, niet te (weinig) origineel, niet te goedkoop of te duur, maar vooral niet te verrassend. Ook mensen zonder autisme houden namelijk niet van al te grote verrassingen. Ook al zullen ze dat zelden toegeven. Mogelijks staat het de volgende dag al op E-bay of Kapaza, of ligt het in de etalage van de Vierdewereldwinkel.

De tip die Emma Louise geeft, is even eenvoudig als vanzelfsprekend. Vraag aan iedereen vooraf om een wens – of suggestielijstje op te stellen, vraag hen wat zij graag zouden willen krijgen van jou.  Maak ook een lijstje van wat je zelf graag zou krijgen, voegt Emma Louise eraan toe, want de kans is groot dat ze al radeloos zijn omdat ze jou niet goed kennen.

Tip 2 Overzichtje maken wat er staat te gebeuren

Een tweede tip is volgens Emma Louise om even een overzichtje te maken van wat er allemaal staat te gebeuren in de periode tussen kerst en oudejaarsavond.

Bedenk daarbij of je voldoende voeding en drank in voorraad hebt. Of je wel voldoende recuperatietijd hebt voorzien tussen feestjes of bezoekjes aan familieleden. Zijn er mensen die bij jou over de vloer komen en heb je genoeg tijd voorzien om je voor te bereiden en nadien te bekomen?

Een antwoord als ‘ik zie het wel als het gebeurt’ is eerder een ingrediënt voor een desastreuze afloop dan een stap naar een leefbare kerstperiode.

Tip 3 Bewust proberen te voorzien wat je wel en niet zal eten (breng eventueel je eigen eten mee)

Een derde, en iets minder voorspelbare tip, die Emma Louise Bridge geeft, is dat we bewust proberen te voorzien wat we wel en niet zullen eten. Het staat nu eenmaal vast dat ieder een stuk meer eet en andere voedingsstoffen binnenkrijgt dan we gewoon zijn.

Mogelijks ga je naar een feest waar je helemaal niets zal eten, omdat je het niet lust of omdat je geen brok door je keel krijgt.  Omdat de eet – en voedingsgewoonten van je familie nu eenmaal anders zijn bijvoorbeeld. Omdat vooral sterke alcohol, geflambeerde groenten en rood vlees het menu uitmaken en dat jou nou net doet walgen en kokhalzen.

Toch kan het zijn dat er nu en dan een hongertje boven komt bij jou, waarschuwt  Emma Louise. Het kan dus handig zijn dat je het een en ander van voeding en drank zelf meeneemt in je rugzak of handtas. Breng je eigen menu mee, is dus haar tip. Eet je wel mee met de rest, wees er dan op voorbereid dat je nadien mogelijks maag – en darmproblemen zal ervaren.

Tip 4  Vervelende vragen op feestjes: werp ze terug

Een vierde en laatste tip die Emma Louise geeft, gaat over vervelende familieleden of feestgangers die je vragen stellen als hoe het in je leven gaat, wat je goede voornemens zijn en hoe het zit met je carrièreplanning. Zeker als je daar helemaal over wil praten. Bij gebrek aan leven, goede voornemens en van carrière of carrièreplanning.

Het beste dat je dan volgens Bridge kan doen is de vraag, hetzij letterlijk hetzij geparafraseerd (anders verwoord) naar de vraagsteller terugschuiven. De meeste mensen praten nu eenmaal heel graag over zichzelf, meent zij, dus vinden ze het meestal niet erg.

Wellicht ben je ook niet de enige persoon op het feestje die liever elders was. De kans is zelfs groot dat de meeste mensen er liever niet zouden zijn, maar doen alsof ze dit het leukste feest ooit vinden. Ben je echter van oordeel dat je je echt niet welkom voelt, probeer dan, als het mogelijk is, niet te gaan, probeer een tijdstip af te dingen waarop je vertrekt of in een andere ruimte te gaan zitten waar je voor jou zinvoller dingen kan doen.

Geïnspireerd door de blog van Emma Louise Bridge, Coping with Anxiety at Christmas if you are on the autism spectrum, op de blog van Jessica Kingsley Publishing (13 december 2016)