10 uitdagingen in mijn dagelijks leven … autisme en dagelijks leven
- De ochtendroutine
Een ochtendroutine moet ervoor zorgen dat opstaan niet duurt tot de middag. De eerste uren van de dag zijn bij mij minutieus gepland, tot op het dwangmatige, om tegen de lunch toch het een en ander gedaan te krijgen. Toch zijn er al te vaak allerlei factoren (waar ik niet altijd vat op heb) die deze kunnen verstoren en die zo het verder verloop van mijn dag (en mijn humeur) kunnen bepalen. - Geen dag is zoals een ander
Vervolgens is geen dag zoals een ander. Ik kan dus niet op automatische piloot een dag aanvangen. Gelukkig helpt een dagplanning voor een stuk. Toch zijn er elke dag opnieuw beslissingen en keuzes te nemen in omstandigheden die nog niet eerder zijn voorgekomen en die ik nooit volledig kan doorgronden. De kleinste beslissingen zijn vaak de moeilijkste. Zoals welke broek aan te tonen, welke sokken passen, of ik de pot jam al voldoende leeg is om een nieuwe te kunnen beginnen, … Sommige grote beslissingen, zoals een nieuwe kast of broek kopen, kan ik daarentegen in vijf minuten nemen. Die lijkt dan ook sprekend op de vorige die ik kocht. - Zenuwen voor elk sociaal contact
Behalve voortdurend keuzes maken, ervaar ik zenuwen voor elk gekend of nieuw, verwacht of onverwacht sociaal contact. Dat kan zowel contact zijn tijdens het winkelen (iets vragen of iets gevraagd worden) als contacten met mensen op straat of tijdens het (vrijwilligers)werk. Zeker als iemand me aanspreekt die ik totaal niet verwacht op dat moment, kan dat nog lange tijd daarna zenuwspanningen geven. - Voortdurende jeuk, letterlijk en figuurlijk
Een rode draad door mijn dagelijks leven, is daarnaast ook jeuk. Ik heb in min of meerdere mate doorheen de dag, zeker als ik buitenshuis ga, het gevoel dat er iets niet klopt. Zeker als ik me realiseer dat ik (weeral) iets belangrijks ben vergeten, krijg ik een dwang tot krabben. Intussen weet ik al dat ik iets vergeten zal zijn, en ervaar ik minder dan vroeger dat gevoel van schaamte, angst en verlegenheid. Het duurt wel langer om de deur uit te zijn, omdat ik heel vaak controleer of ik essentiële dingen als mijn identiteitskaart, mijn telefoon, mijn bankkaart, mijn busabonnement en mijn astmamedicatie mee heb. - Een gevoel van eenzaamheid als ik onderweg ben
Telkens ik onderweg ben, zeker als ik naar een andere stad reis, komt er een gevoel van eenzaamheid op. Ik word als het ware teruggetrokken naar mijn woning, naar alles waar ik me veilig bij voel. Als ik weet dat ik ’s avonds terug zal zijn, stelt me dat weliswaar een beetje gerust, maar onderweg heb ik ook dingen mee die me een huiselijk gevoel geven of kijk ik naar foto’s die me in gedachten terug brengen naar die sfeer. - Blootstelling aan overvloed van prikkels
Een andere rode draad door mijn dagelijks ervaringen, is blootstelling aan een te grote overvloed aan allerlei vaak walgelijke prikkels, zoals lawaai, stinkende geuren, ongewenste en onverwachte aanrakingen, licht in allerlei onaangename vormen en sterktes, wisselend warme – en koude luchtstromen, uitlaatgassen, … teveel om op te noemen en vaak onbewust opgemerkt. Als ik eenmaal thuis ben, duurt het nog een hele tijd vooraleer al die prikkels uit mijn geest en lichaam zijn en het wat verstilt. Als de buren er tenminste niets beter op vinden dan hun versterker op zeven te zetten. - Irritatie door kledij en lichamelijke sensaties
Behalve jeuk door opborrelende gevoelens & gedachten onderweg tijdens de dag, gebeurt het ook vaak dat kledij mij afleidt, door de inwerking van zweet, een vloeistof die gemorst is of een stof die mijn huid plots begint te irriteren. Als ik dan iets aan het doen ben dat opperste concentratie vergt of waar ik goed in wil zijn, kan ik daar enorm boos van worden. Om mij dan af te reageren, en niets kapot te moeten slaan of iemand verbaal aan te vallen, heb ik steeds een fidget spinner, bijtring, stressbal of ander voorwerp mee in mijn rugzak. Als ik die ben vergeten, gebruik de fidget van Google Search. - Onzekerheid tijdens het wachten op anderen
Als ik ergens wordt uitgenodigd, of een afspraak heb voor een gesprek of een vergadering, gebeurt het heel weinig dat ik te laat ben. Dat is helaas wel vaak zo bij anderen. Als ik te vroeg ben, en er is nog niemand die ik (her)ken ter plaatse, kan ik vreselijk beginnen twijfelen. Of ik hier wel juist ben, of het wel zo’n goed idee was toch naar hier te vertrekken, of ik nu niet beter gewoon zou wegglippen en later zeggen dat ik het niet heb gevonden. Ik heb vaak de gewoonte om een sms’je te sturen naar de mensen die hun gsm-nummer hebben vermeld dat ik er al ben. Soms krijg ik dan een sms-je terug wanneer er zullen zijn. Ik heb daarnaast ook mijn rugzak mee met allerlei dingen waarmee ik me nuttig kan bezighouden tijdens het wachten. - Veel te laat en vaak ’s nachts andermans grappen verstaan
Vaak zijn er momenten tijdens vergaderingen of vlak voor een voordracht dat er informele contacten zijn. Op zo’n moment ben ik erg zenuwachtig omdat er dan veel kans is op misverstanden en verkeerd inschatten van grappen, plagerijtjes, sarcasme enzovoort. Het gebeurt vaak dat ik in het midden van de nacht die erop volgt snap waarover ze het hadden. Dat is goed om de rest van de nacht wakker van te liggen. - De energie tussen voorbereiding en verwerking nadien
Tot slot is er de worsteling met de energie die ik steek in verstaan van bedoeling & verwachting, voorbereiding, de afspraak of gebeurtenis zelf en het recupereren ervan. Zo kan een eenvoudige gebeurtenis van een half uur bij mij tot een dag in beslag nemen, omdat ik het wil/moet voorbereiden, de tijd die ervoor komt niets kan doen en zit te twijfelen of ik wel zou gaan, de gebeurtenis zelf op mij af zie komen en daarna ook nog zowel van de voorbereiding als de gebeurtenis moet bekomen. Ik weet intussen dat ik na zo’n gebeurtenis die veel energie in beslag neemt tijd moet vrijhouden. Al blijkt dat recupereren niet altijd even goed mogelijk omdat andere, minder voorbereide mensen aandacht vragen.
Tistje 