Onder één noemer is een bundel van zes korte verhalen, geschreven door Peter Vermeulen en Cas Raaijmakers. Het gaat dus om fictie, waarin de personages kenmerken hebben van autisme of een vermoeden daarvan. In sommige verhalen hebben ze die diagnose, in andere niet.

Toch ligt autisme er zelden vingerdik op zodat het storend zou kunnen worden, een dialoog met medische inslag of eerder lachwekkend, zoals in sommige fictieboeken wel eens het geval is. Ook als de karikatuur in enkele verhalen als stijlfiguur wordt gebruikt, is de toon ergens burlesk, schertsend of pijnlijk.

Meer zelfs, de verhalen kan je volgens mij best genieten zonder vooraf te weten dat er sprake is van autisme. Het is vooral een gewone verhalenbundel die zich tot een breed publiek richt en elke lezer die graag fictie leest zal vermaken en beroeren.

Hoewel er een rode draad doorheen het boek loopt, staan de verhalen ook volledig op zichzelf.  Je kan ze dus ook gerust elk op zich lezen. 

Het ene verhaal is het spannend relaas van een dader van een gruwelijke moord die zijn misdrijf verdedigt als een goede daad als logisch gevolg op zijn verleden. Het andere is eerder een verbijsterende opeenvolging van observatie van ‘details’, een informatiedump van jewelste, en de merkwaardige reacties van de omgeving, verteld in dagboekvorm. Zo zijn ook de andere vier verhalen een mooi voorbeeld van realistische vertelkunst.

Doorheen het boek wordt nog maar eens duidelijk dat autistische mensen weliswaar onder één noemer zijn te vatten maar toch zeer verschillend zijn van elkaar. Zelfs in wat autistische mensen verbindt, kunnen ze heel ver van elkaar af staan. 

Wie graag een interessante (informatieve) toelichting leest bij deze verhalen, zal ook graag de epiloog van Peter Vermeulen lezen. In zeer toegankelijke stijl lees je welke kanttekeningen hij maakt, en hoe hij die verbindt met zijn kennis over en ervaring met (mensen met) autistisch denken en actuele thema’s in dat verband.

Onder één noemer heeft mijn aandacht geen moment losgelaten en constant een verlangen gevoed om toch vooral verder te lezen. Dat gebeurt zeker niet bij elk verhalend boek. De vertelstijl, de woordenschat, het vertelritme en de spanningsopbouw maakten het voor mij dus in elk geval een boek dat mij van begin tot einde heeft geboeid. Met tussen een (bulder)lach en af en toe een traantje van ontroering.

Onder één noemer van Peter Vermeulen en Cas Raaijmakers is uitgegeven bij Skribis (2021).