‘Autisme is een emotionele stoornis’ (73%)

Mensen met autisme worstelen vaak met emoties, zowel in het aanvoelen, beleven, verwerken als uitdrukken. Ze hebben echter geen ‘emotionele stoornis’, hoewel angst en depressie wel vaak voorkomen bij autistische mensen.

‘Autisme is een symptoom van de leefsituatie in geïndustrialiseerde landen’ (67%).

Sinds het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw stellen sommige onderzoekers dat autisme geen universeel fenomeen is, maar dat het voortvloeit uit, of een (gezonde) reactie is op een specifieke sociaaleconomische en culturele context. Vooral de recente technologische evolutie zou volgens hen een verklaring zijn dat er meer autisten leven in Europa, Noord-Amerika en bepaalde delen van Azië dan in zogenaamd ‘onderontwikkelde gebieden’. Tot nu toe wordt aangenomen dat de uiting van autisme bij individuen onder invloed is van culturele, sociale en economische invloeden, maar dat de ‘prevalentie’ verschilt door mogelijkheden tot diagnostiek en een andere kijk op behandeling en samenleven met mensen die anders-zijn (segregatie versus integratie en inclusie). De biologische basis en duidelijke criteria om als autistisch persoon door te gaan, blijven echter overeind.

Veruit alle autisten hebben buitengewone talenten (53%).

Dat alle mensen met autisme talenten hebben, in de zin dat ze iets goed kunnen en kunnen bijdragen aan de samenleving, vind ik vanzelfsprekend. Dat zijn niet altijd talenten die meteen zichtbaar zijn of die anderen sociaal, cultureel of economisch waarderen, maar ze zitten in elk autistisch mens. Sommige mensen verwarren deze talenten met savant – en piekvaardigheden of met genialiteit. Sommige uitzonderlijke vaardigheden komen iets vaker voor bij mensen met autisme, maar dat is geen genialiteit. Als argument voor dit misverstand, wordt wel eens verwezen naar postuum gediagnosticeerde bekendheden. Ik word liever beschouwd als een gewoon mens met gewone rechten en plichten. Dat er zoiets bestaat als postuum gediagnosticeerd autisme is een misverstand dat in dit lijstje past.

Autisme is onlosmakelijk verbonden met verstandelijke beperkingen of achterstand (57%).

Er wordt geschat dat iets minder dan de helft van alle mensen met autisme ook verstandelijke beperkingen, een verstandelijke handicap of verstandelijke achterstand heeft. Dit cijfer evolueert nog steeds. Intelligentie inschatten bij mensen met autisme is niet eenvoudig, en is volgens sommige auteurs, zoals Martine Delfos, vaak onbetrouwbaar door tal van factoren, zoals communicatie, gedrevenheid van het moment, autismevriendelijke benadering van de testpsycholoog en het hebben van andere medische aandoeningen.

Autistische mensen zijn meestal agressief tegenover anderen (50%).

Net zoals andere mensen zijn autistische mensen wel eens agressief, maar vaak is dat verklaarbaar door de kloof met een ontoegankelijke omgeving of vanuit autistisch denken of autistische logica. Als mensen met autisme agressief zijn, kan dat ook tegen zichzelf keren en zich ook uiten in implosie in plaats van explosie.

 Autisme kan veroorzaakt worden als vaccinaties verkeerd lopen (43%).

Dit misverstand ontstond in de jaren negentig door een kleinschalige studie onder leiding van Andrew Wakefield, die suggereerde dat het vaccin tegen mazelen, bof en de rodehond een chronische darmontsteking veroorzaakt waardoor de darm toxines lekt die vervolgens de normale hersenontwikkeling verstoren. Hoewel intussen dat het onderzoek onbetrouwbaar was (geen vaccins toegediend, onderzoeksrapport vooraf gemaakt), zijn er nog steeds mensen die geloven dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de twee. Dat heeft volgens meer te maken met een diepgeworteld verlangen naar een eenduidige verklaring van het waarom van autisme, en de eerste tekenen van autisme duidelijk zien net in de ontwikkelingsfase dat het vaccin doorgaans wordt toegediend.

Autisme is een aandoening van gezinnen met hogere socio-economische status en hogere opleiding (37%).

Dit misverstand verwijst naar ‘assortative mating’, een theorie die stelt dat ouders met bepaalde gemeenschappelijke interesses zoals wiskunde, wetenschap of techniek, door het samenbrengen van genen, vaker kinderen met autisme zouden krijgen (Kristien Hens, Dynamieken van autisme). Volgens mij valt dit misverstand meer te verklaren doordat bepaalde gezinnen om allerlei redenen meer toegang hebben tot diagnostiek en hulpverlening dan andere, en kan de socio-economische status en hogere opleiding ook een drempel zijn om tot inzicht en acceptatie van autisme te komen.

Autisme is een gevolg van terugtrekgedrag door koude, afwijzende hechtingsfiguren (34%).

De psychogene benadering van autisme, met als bekendste term de ‘koelkastmoeder’-theorie, wordt helaas nog steeds door een aantal mensen aangehangen. De Oostenrijks-Amerikaanse filosoof Bruno Bettelheim staat bekend als vader van deze theorie, hoewel hij er later op wijst dat het beeld van de afwijzende (pathologie van) moeders niet betekent dat zij autisme veroorzaken. Tegenwoordig liggen de klemtonen gelukkig anders. Zelf heb ik alvast niet ervaren dat mijn ouders, leerkrachten of andere ‘hechtingsfiguren’ koud of afwijzend zouden zijn.  

Autistische mensen hebben geen interesse in sociale contacten, ook niet met hun ouders of omgeving (28%).

Volgens mij is niet zozeer de interesse in sociale contacten, maar eerder de energie die erin kruipt om sociaal gedrag te verstaan, aan te voelen hoe sociale initiatief werkt en hoe de ‘juiste’ betekenis aan sociale symbolen te geven op het juiste moment. Dat kan geïnterpreteerd worden als geen interesse, maar voor mij is het vooral de prioriteit geven aan zekerheid versus proberen om te gaan met de flipperkasten die sociale mensen vaak zijn. `

Autisme en schizofrenie zijn zeer moeilijk te onderscheiden van elkaar (18%).

In een artikel in het Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme stelt psychologe Annelies Spek (te downloaden op de website van Annelies Spek) dat er weliswaar overlap is, zowel genetisch als gedragsmatig, maar dat er ook zichtbare verschillen zijn. Autistische mensen ervaren meer problemen in hun sociaal gedrag, terwijl Schizofrene mensen meer wanen en hallucinaties ervaren. Dat autisme en schizofrenie zeer moeilijk te onderscheiden zijn, is dus een misverstand.