Regelmatig vraagt Malou, lector van een creagogische opleiding in Nederland, haar studenten om zich volledig onder te dompelen in de achtergrond van ‘mensen met een vorm van anders-zijn’, zoals ze die graag noemt. “Ik lees al een tijdje jouw blog en vind die hartstikke verstaanbaar en mooi gedaan. Op jouw social media zag ik een oproep van een organisatie om een beeld te maken over hoe autistische mensen hun autisme zien of ervaren. Ik vroeg me af of je voor mij een schilderij zou kunnen maken en bespreken voor onze groep. Je mag er natuurlijk ook gewoon een blogje van maken. Helaas hebben wij geen budget, maar als je het ziet zitten om naar Nederland te komen, ben je natuurlijk van harte welkom.”

Nou, Malou, dankjewel voor je vraag, en om mijn blog zo goed te vinden. We hebben trouwens meer gemeen dan je zou denken. Het zit zo: ik heb ook helemaal geen budget, wel voor deze blog, dankzij sommige mensen die mij steunen, onder andere via de Paypal maar ook via mail enzo. Helaas is een retourtje naar Nederland net iets te duur voor mij. Maar ik schrijf er wel graag een blog over. Hoewel het voor mij beslist wel een uitdaging was. Het schilderij hou ik voorlopig nog even offline. De bespreking wil ik wel in een blog verwerken.

Om te beginnen zou ik wel willen benadrukken dat ik je alleen een zeer persoonlijk antwoord kan geven, vanuit mijn eigen ervaringen, achtergrond en levensverhaal. Het zou kunnen dat daarin een andere, autistische manier om de wereld te begrijpen weerklinkt.

Hoe ik mijn werk zou brengen, en vertellen, eerder dan uitleggen, zou in elk geval vertrekken vanuit persoonlijke anekdotes en ervaringen, en inspelen op wat jullie, hopelijk zonder vooringenomenheid, zouden aanbrengen van eerste en volgende indrukken.

Verder zou ik het werk, dat mijn autismebeleving zou voorstellen, inleiden als een van de vele vingeroefeningen en per definitie onvolmaakte pogingen om mezelf uit te drukken, gedachten en emoties te verkennen maar ook trachten te communiceren naar anderen, om contact te vinden.

Ik zou vooral ook uitleggen dat er onnoemelijk veel aan dit werk ontbreekt, zoals aanraking, geluid, beweging, geuren, en dat de beperking van de vraag, een schilderij maken, voor mij confronterend, ja bijna kwetsend overkwam. Beperkt zijn in mijn expressie en daardoor mijn zelfbeschikking, dat is precies een groot stuk van mijn autismebeleving. Eerder dan mijn schilderij te bespreken, zou ik mij naar jullie richten, de groep, jullie zijn performancekunstenaars, geluidskunstenaars, maar dan vaak van surrealistische rituelen en dada geluiden, vaak zinloos en toch vaak mooi omdat ze zo absurd zijn.

Als ik mij dan terug naar het schilderij zou richten, zou ik de dynamiek en levendigheid, de felle kleuren en stevige penseelstreken onder jullie aandacht proberen te brengen. Sommigen onder jullie zouden misschien opmerken hoe de figuren in het schilderij in bizarre houdingen en posities worden afgebeeld. Misschien is er wel iemand die opmerkt hoe enkelen onder hen morsen met energie en beweging, en anderen hyper-persoonlijk bezig zijn. Ze zijn allen bezig, op zichzelf, een archipel van lezers en schrijvers, publiek en performers, cijferaars en prutsers. Zie je hun overpeinzende houding, hun verlorenheid in gedachten, hun blik naar buiten het schilderij, naar het onbegrijpelijk schouwspel van alle anderen die zo anders zijn.

Wellicht veronderstelt u dat heel deze uitleg in een warme, droge, beschermde omgeving van een zaal gebeurt? Niets is minder waar. De weergave van mijn autismebeleving is, voor zover die natuurlijk verbeeld kan worden, allesbehalve beschermd, beschut of afgesloten van invloeden. Dit werk staat te midden een drukke, chaotische winkelstraat, in de centrale hall van een hogeschool, in een station waar het permanent spitsuur is. Afleiding, obstakels, prikkels, dubbelzinnige berichten, … het schilderij staat er bol van. Hier en daar, kijk daarboven in de hoek, tegen de lijst, en onverwacht daar links onderaan, kan je nog de weerkaatsing van fel licht zien, een onverwachte harde scheet of de restanten van een overweldigende menigte.

Uiteindelijk zou ik het effect van mededogen en begrip willen weerspiegeld zien door mijn werk. Zodat jullie uitgedaagd worden om verder te kijken dan stereotypes en misvattingen. Zodat jullie de unieke individuen zien, maar ook het autistisch denken en bestaan niet vergeten, de diagnose die nu en dan opduikt. En ik zou afsluiten met de wens dat dit krachtig en provocerend werk grotere acceptatie en begrip van de autismegemeenschap zou bevorderen. In de hoop natuurlijk dat mijn publiek intussen niet al lang is weggelopen, in slaap is gevallen of ontdaan met open mond staat te kijken.