‘Meestal zeg ik niet dat ik autistisch ben, hoewel ik daar zelf niet aan twijfel’, begint Karel, die sinds enkele jaren een autismediagnose heeft’, zijn mail. ‘Ik raak telkens overstuur als ik in zo’n geval een vraag teruggeworpen krijg. Dat gebeurt meer dan ik zou willen. Ik zit daar nadien dan tot weken mee in mijn hoofd. Ik wou dat ik een beetje meer ad rem was, en gewoon iets eruit kon floepen, ook al zou dat tot een ruzie geleid hebben. Onlangs kreeg ik weer zo’n vraag, waarvan ik me afvraag hoe die mensen er toch op komen zoiets aan mij te vragen. ‘Geloof in je autisme’, klonk het toen. Wat kan een mens daar nu voor zinnigs op antwoorden? Weet jij misschien iets?”

In de eerste plaats is autisme natuurlijk geen geloof, dat alleen al zou volstaan als antwoord, maar op het moment dat ik die vraag toegeworpen zou krijgen, zou ik er ook niet op komen om dat voor de hand liggende antwoord te geven. Misschien is er ook geen antwoord nodig. Als de vraagsteller al veronderstelt dat autisme een geloofskwestie is, zou ik vermoeden dat h/zij weinig oor heeft voor mijn standpunt.

Dat standpunt zou inhouden dat autisme een biologische oorsprong heeft en het gekenmerkt wordt door meetbare symptomen, en dus geen kwestie van geloven is. Hoewel er natuurlijk ook theorieën over autisme bestaan die autisme zien als een louter maatschappelijk construct, iets dat gemaakt is door de samenleving als reactie op bepaalde ontwikkelingen.

Een andere mogelijk antwoord zou zijn te zeggen dat als autisme een geloof zou zijn, je zou wil aanbrengen dat je eerder agnostisch bent. Namelijk, je bent weliswaar autistisch genoemd, niet zomaar, maar na een traject, in het beste geval, of door een uitspraak van mensen die er meer van afweten dat je gesprekspartner. Maar, om verder te gaan, je weet niet genoeg om over het bestaan van autisme uitsluitsel te geven. Je hebt bijvoorbeeld niet genoeg kennis om daar een goede uitspraak over te kunnen doen, kan je zeggen. Als je gesprekspartner dat wel zegt te hebben, kan je daar bedenkelijk over doen.

Tot slot zou je natuurlijk ook kunnen aanbrengen dat je gewoon geen zin hebt om over zulke abstracte thema’s te discussiëren. Omdat je als autistisch mens bijvoorbeeld meer houdt van concrete communicatie, en geloof daar zich minder toe leent (vermoed ik, al zullen er altijd wel gelovigen zijn die dat tegenspreken). Of de bal meteen in zijn kamp leggen en hem van in het begin al vragen hoe hij op zo’n rare, vreemde of stomme vraag komt. Als je dat op zo’n moment kan opwerpen, dan ben ik weliswaar een beetje jaloers op jou, want dat zou ik ook graag willen. En anders kan je gewoon wegwandelen van degene die dat vraagt.