Ik krijg vaak de vraag hoe het is om als knappe (intelligente? aantrekkelijke?) autistische vrouw te werken op een hypercompetitieve arbeidsmarkt. Meestal ben ik niet geneigd om daarop in te gaan. Onder andere omdat ik vrees dat ik als succesvol wordt gezien terwijl het veel genuanceerder ligt. Dit keer wil ik daar een uitzondering op maken, maar ik wil duidelijk zijn: verder blijf ik in de schaduw. Dus hier is het dan, eenmalig, mijn verhaal, verteld in mijn eigen woorden.

Mijn Identiteit

Om te beginnen vind ik het al lastig om mezelf voor te stellen. Zeker als man of vrouw. Ik vind het lastig om een genderlabel te kiezen of gelabeld te worden. Ik voel me niet echt een vrouw of een man. Ik zou mezelf ook niet meteen non-binair noemen. Ik weet het gewoon niet, en wie geeft erom? Kan ik niet gewoon een persoon zijn? Je kunt overduidelijk zien aan mijn lichaamsdelen dat ik vrouwelijk ben, dus gebruik maar ‘zij/haar’. ‘Hen/hun’ vind ik verwarrend, omdat het meervoud aanduidt en ik ben maar één persoon. Ik ben ook geen ouder of moeder, omdat ik al genoeg moeite heb om soms voor mezelf te zorgen, laat staan voor iemand anders.

Mijn Diagnose en Werkervaring

Ik heb op dit moment een autisme-diagnose, samen met een universitair en post-universitair diploma, en werk in de gezondheids- en sociale diensten sector. Mijn diagnose kreeg ik in mijn dertiger jaren. Tegen die tijd zag mijn cv eruit als Zwitserse kaas. Ik had nooit langer dan een paar jaar een baan. Toch was dat niet de reden dat ik op zoek ging naar een diagnose, die ik vrij vlug kreeg. De autismediagnose was eerder een nevenproduct van een proces op basis van vragen waar ik mee worstelde. Gewapend met mijn diagnose voelde ik dat ik de kans had om mezelf beter te begrijpen. Met dat bewijs dacht ik dat ik ook nog hulp kon krijgen op het werk, waardoor ik het ontslag kon vermijden en misschien enige stabiliteit zou vinden.

Het Maskeren

Voor mijn diagnose heb ik zestien jaar op de arbeidsmarkt rondgedobberd, eigenlijk voortdurend een rol spelend. Ik moet toegeven dat ik er behoorlijk goed in was. Mijn werkpersona, toen de rol van mijn leven, evolueerde stilletjes aan tot een aparte entiteit, zoals Superman voor Clark Kent. Ik zag er zelfs anders uit op het werk. Mijn ‘werkzelf’ had haar eigen kapsels, specifieke sieraden en kleding. Mijn ‘thuiszelf’ was onherkenbaar anders. Door mijn werk en persoonlijke leven op deze manier gescheiden te houden, kon ik omgaan met de eisen van maandag tot vrijdag. Ik deed dit omdat ik het voelde dat het echt moest. Mijn werkelijke zelf was zeker niet welkom op het werk en bracht me alleen maar in de problemen.

De Impact van Mijn Echte Zelf

Mijn echte zelf zijn leidde vaak tot pesten, disciplinaire maatregelen voor dingen die ik niet begreep, en uiteindelijk ontslag. Geen van deze negatieve ervaringen had volgens mij te maken met mijn werkprestaties. Ik was op het werk om te werken, en dat deed ik goed. Werkgevers vertelden me vaak dat ze onder de indruk waren van hoe snel ik dingen oppikte en in dienst stond van het bedrijf, maar uiteindelijk bleek ik steeds weer ‘niet de juiste persoon voor de functie’ beschouwd. Dit was erg verwarrend voor mij.

Burn-out en Herstel

Gelukkig of helaas, ik ben er nog niet zeker van, verkoos ik na een tijdje meestal om ander werk te zoeken omdat ik me verveelde of de vereiste act niet kon volhouden. Eigenlijk was ik gewoon uitgeput, keer op keer. Het voelde alsof mijn hele leven een vicieuze cirkel van burn-out was. Sinds mijn diagnose heb ik veel andere autistische vrouwen en mannen ontmoet met soortgelijke carrière-ervaringen, dus ik weet nu dat ik niet alleen ben.

Tips voor Anderen in Mijn Situatie

Zoek naar Inclusieve Werkplekken: Er zijn steeds meer bedrijven die inclusiviteit hoog in het vaandel hebben en specifieke programma’s ontwikkelen om neurodiversiteit te ondersteunen. Het kan de moeite waard zijn om te onderzoeken welke bedrijven bekend staan om hun inclusieve beleid, en wat dat concreet betekent. Heel wat zogezegd neuro-affirmatieve initiatieven zijn op op het eerste gezicht fijn maar bij nader inzien heel beperkt mens – of autismevriendelijk. Het is vaak niet zo eenvoudig de neurotalk te doorprikken.

Vraag om Redelijke Aanpassingen: Werkgevers zijn wettelijk verplicht om redelijke aanpassingen te bieden aan werknemers met een handicap, inclusief autisme. Dit kan variëren van flexibele werktijden tot een rustige werkplek, afhankelijk van wat je nodig hebt om je werk effectief te doen. Ik zou het niet meteen zeggen bij je sollicitatiegesprek, dat lijkt me zelfdestructief, maar eenmaal je een goed resultaat heb neergezet, en je begint uit te vallen, lijkt het me een goed moment, en heb je ook iets achter de hand.

Zelfzorg en Ontspanning: Het is cruciaal om tijd en ruimte te vinden voor zelfzorg, vooral na inspannende activiteiten zoals sollicitatiegesprekken of drukke werkdagen. Dat is volgens mij mijn grootste uitdaging tegenwoordig. Activiteiten zoals meditatie, rustige wandelingen, of het uitoefenen van een hobby kunnen helpen om stress te verminderen en energie te herstellen.

Professionele Ondersteuning: Het kan nuttig zijn om ondersteuning te zoeken van een jobcoach of een therapeut die gespecialiseerd is in autisme. Zij kunnen praktische strategieën bieden voor het navigeren door de werkwereld en het omgaan met stress.

Netwerken met Lotgenoten: Het delen van ervaringen en strategieën met andere autistische mensen kan zeer waardevol zijn. Dit kan via online fora, steungroepen of georganiseerde evenementen voor neurodiverse personen.

Conclusie:

Het belangrijkste voor mijn succes op de werkplek was een geweldige supervisor en collega’s die me niet dwongen om iemand anders te zijn. Ze boden hulp aan als ik per ongeluk mijn masker liet zakken of als ik moedig genoeg was om mezelf te laten zien. Regelmatige supervisiebijeenkomsten waren nuttig, omdat ze mij de gelegenheid boden om een band en vertrouwen op te bouwen met mijn supervisor.

Als ik mezelf mag zijn op het werk, ben ik gelukkig, productief, creatief en minder gespannen. Organisaties profiteren hiervan, en ik ook. Het gevoel geaccepteerd te worden verhoogt mijn betrokkenheid bij de organisatie, waardoor ik minder vaak ziek ben en meer geneigd ben om te blijven. Dit bespaart bedrijven veel geld en ik ben meer geneigd om ‘boven en buiten’ te gaan.

Helaas zijn er maar heel weinig werkplekken geschikt voor mij. Ongeschikte werkplekken hebben bovendien een catastrofale impact op mijn welzijn. Dat heb ik keer op keer gemerkt. Zelfs het faken van een kort interview kost zoveel inspanning dat het vaak de enige activiteit is die ik die dag kan doen, en ook de dag nadien kan ik alleen iets aan wat bijna geen energie kost. Constant alert zijn is stressvol en beïnvloedt mijn dagelijkse functioneren negatief. Ik krijg dan migraine (meer dan hoofdpijn trouwens), mijn behoefte aan slaap neemt toe (tot 14 uur slaap per nacht), en mijn vermogen om de act vol te houden verslechtert snel. Uiteindelijk eindig ik opgebrand en val ik uit, en de rest is geschiedenis.